Startschot Taskforce Onze hulpverleners veilig

Met een actieprogramma wil de Taskforce geweld en mishandeling van hulpverleners terugdringen en Nederlanders ervan doordringen dat agressief gedrag richting hulpverleners nooit wordt getolereerd. De politie, de gemeenten als werkgever van de boa’s, de brandweer, het ministerie Justitie en Veiligheid, het OM en de wetenschap werken hieraan samen.

Vergroot afbeelding
Beeld: Politie

Minister Grapperhaus:

“Agressie en geweld tegen hulpverleners komt te vaak voor in onze samenleving. Het afgelopen jaar is agressie en geweld tegen politiemensen en tegen andere mensen met een publieke taak met zo’n vijftien procent toegenomen. Niet alleen worden hulpverleners in hun werk bedreigd, agressieplegers weten de hulpverleners ook steeds vaker in hun privéleven te raken. Dat is mij een doorn in het oog. Daarom besloot ik een Taskforce in te stellen om geweld tegen hulpverleners tegen te gaan. Het verheugt mij dat de Taskforce Onze hulpverleners veilig aan de slag is.”

Voor mij maakt mijn werk interessant dat ik eigenlijk veel in contact ben met de jeugd.
Maar dat ik ze ook daadwerkelijk iets kan bieden.
Op het moment dat zij overlast veroorzaken in een bepaald gebied en eigenlijk nergens anders terecht kunnen voor hun gevoel dat wij dan kunnen kijken samen met de jeugd,
maar ook samen met de gemeente waar zij dan wel terecht kunnen.

Ik denk wel dat de maatschappij verhardt.
En dat heeft eigenlijk er wel mee te maken dat ik zie dat de grens steeds meer opgezocht wordt, maar ook steeds makkelijker overheen gegaan wordt.
Dat begint met uitschelden, maar dat eindtigt met geweld gebruiken tegen hulpverleners.

We kregen een melding van 'overlast jeugd'.
We kwamen op locatie waarbij vier jongens samen waren.
En in deze tijd is dat natuurlijk niet wenselijk binnen anderhalve meter.
We hebben ze aangesproken en gezegd dat ze eigenlijk moesten weggaan.
In plaats van weggaan hebben ze de keuze gemaakt om de confrontatie aan te gaan.
Waaronder één jongen in het bijzonder.

Eigenlijk moet je je voorstellen dat de verdachte op een gegeven moment bij die boom daar stond.
En mijn collega loopt op hem af en hij staat ongeveer ook ter hoogte van die witte boom.
En hij zegt: "Joh, je bent aangehouden."
En zoals je ziet, had die jongen ook de kans om alle kanten op te rennen.
Maar hij heeft er daadwerkelijk voor gekozen om mijn collega aan te vallen en een bodycheck te geven op zijn maagstreek.
Mijn collega viel daarmee op de grond.
Die, bleek later achteraf, had toen gelijk zijn pols gebroken.

Toen is de verdachte die kant op gerend. Die straat in.
Toen ben ik er achteraan gegaan.
En op een gegeven moment kwamen we bij de volgende straat.
Ik wil hem daar pakken en op dat moment slaat hij mij echt op mijn hals.
Waardoor ik ten val ben gekomen.
En met mijn hoofd op straat terecht gekomen ben.
Waar ik een zware hersenschudding aan overgehouden heb.

Zo zie je maar dat ongeacht hoe jij er in staat, degene voor jou kan een andere keuze daarin maken.
Om dan toch nog de keuze te maken om geweld tegen jou te gebruiken.
En daarom ben ik wel blij dat die taskforce nu zo ver is en dat het opgezet is, want ik denk dat het goed is dat er wel een podium gegeven wordt en dat er gewoon wat meer wordt nagedacht over wat het met iemand doet.
En vooral als iemand jou persoonlijk aanvalt en gewoon het doel heeft jou te verwonden en dat ook lukt.
Dat vind ik eigenlijk het ergste.

Helaas is het hele jaar door geweld tegen hulpverleners een terugkerend onderwerp maar in coronatijden is het inmiddels aan de orde van de dag: Dreigen met ‘Ik wacht je op’, uitschelden en in het gezicht hoesten. Voorzitter van de Taskforce Marja van Bijsterveldt:

“Wij begrijpen wanhoop of onmacht, maar dreigen, schelden en fysiek geweld richting onze hulpverleners is onacceptabel en mogen we ook nooit normaal gaan vinden. Laten we stáán voor onze hulpverleners die zich elke dag met grote toewijding inzetten. We moeten met z'n allen de norm versterken: respect voor onze hulpverleners!”

De Taskforce Onze hulpverleners veilig gaat de komende twee jaar aan de slag met een programma met drie actielijnen

Actielijn 1: De sociale norm versterken

De maatschappij lijkt - te vaak - weg te kijken van mensen die verbaal en fysiek agressief zijn tegen publieke professionals. Dit moet anders. We willen dat onze hulpverleners hun werk veilig kunnen doen. Onder meer door nog duidelijker te communiceren wat hulpverleners doen, waarom ze dat doen en mogen doen, en wat de rechten én de plichten van burgers zijn.

De Taskforce benadrukt dat de burger zelf ook een belangrijke bijdrage kan leveren om agressie en geweld tegen te gaan, de maatschappelijke verruwing te stoppen en te handelen als dat veilig kan.

Via de jeugd in scholen, verenigingen en jongerencentra verwacht de Taskforce de bewustwording en het gedrag te verbeteren. De Taskforce wil met de Stichting TegenZinloosGeweld lagere scholen benaderen om respect voor elkaar, met wie we leven, ook voor onze hulpverleners aan te moedigen. Er wordt ook gekeken naar andere initiatieven om jongeren op een positieve manier te bereiken.

Actielijn 2 - Veilig werkgeverschap

De werkgevers hebben een verantwoordelijkheid voor een veilige werkomgeving zodat hulpverleners zich gehoord, begrepen, gesteund en geholpen voelen. Agressie en geweld horen niet bij het werk, dat moet duidelijk zijn voor alle medewerkers. Dat vraagt om een duidelijke gedeelde organisatienorm en heldere protocollen die daarop gericht zijn. 

naast is training, opleiding en coaching nodig, zodat hulpverleners in dreigende situaties (nog beter) escalatie en geweld kunnen voorkomen.

We gaan de goede ervaringen van politie, boa’s en brandweer met opleidingen, training en coaching in kaart brengen en helpen zo de werkgevers om hun medewerkers beter voorbereid de straat op te laten gaan.

Ook kan de meldings- en aangiftebereidheid bij hulpverleners omhoog. Geweld moet altijd worden gemeld en dit moet zo eenvoudig mogelijk zijn. Belangrijk daarbij is ook dat de opvang en nazorg van slachtoffers en het thuisfront goed zijn geregeld. Die zorgplicht na een incident moet vanzelfsprekend zijn.

Actielijn 3 - Agressie voorkomen en vervolgen

Om geweld te voorkomen richt de Taskforce zich op omstanders en mensen in de directe omgeving van potentiële daders. We gaan op zoek naar een handelingsperspectief voor deze mensen. Hiervoor is eerst nader onderzoek nodig. Ook zal onderzocht worden welke mogelijkheden er – naast communicatie - zijn om de groep potentiële daders te verkleinen.

Slachtoffers van geweld en agressie hebben rechten waarmee ze het strafproces kunnen beïnvloeden, zoals het afleggen van een slachtofferverklaring. Ook buiten het strafrecht zijn schadeverhaal en gebiedsverboden mogelijk. Te veel hulpverleners zijn teleurgesteld over de uitkomsten van een melding of aangifte. De Taskforce gaat actief op zoek naar verbetermogelijkheden, omdat dat bijdraagt aan het herstel.

De Taskforce bestaat uit de leden:

  • mevrouw J.M. van Bijsterveldt-Vliegenthart, burgemeester van Delft, tevens voorzitter van de Taskforce;
  • de heer F. Paauw, chef van de eenheid Amsterdam, namens de politie;
  • mevrouw E. Lieben, commandant brandweer Veiligheidsregio Haaglanden, namens de  Raad van Commandanten en Directeuren Veiligheidsregio (RCDV);
  • de heer O. Adang, lector Openbare orde en Gevaarbeheersing aan de Politieacademie;
  • de heer J.W. Schaper, plaatsvervangend directeur-generaal Politie en Veiligheidsregio bij het ministerie van Justitie en Veiligheid;
  • mevr. J.M.M. Sint, Hoofd Afdeling High Impact Crimes, ministerie van Justitie en Veiligheid;
  • mevrouw E.A. Wösten, plaatsvervangend hoofdofficier van justitie parket Rotterdam, namens het OM;
  • de heer P. Verhoeve, burgemeester gemeente Gouda, namens de BOA’s

Wilt u op de hoogte blijven van de Taskforce? Stuur dan een mail naar onzehulpverlenersveilig@minjenv.nl