Gewijzigde regels voor betere online bescherming consumenten

Consumenten zijn door diverse wetswijzigingen vanaf dit voorjaar in Nederland én in de gehele Europese Unie beter online beschermd. Bijvoorbeeld met het recht op updates, door de aanpak van misleiding zoals een verbod op valse reviews, met de verplichting voor verkopers om duidelijker informatie te bieden over zoekresultaten en de wijze van verdeling van verantwoordelijkheden tussen platforms en verkopers bij levering van een product en het afhandelen van retourzendingen.

Minister Micky Adriaansens (Economische Zaken en Klimaat) en Europees commissaris Didier Reynders (Consumentenbescherming) spraken in Den Haag over deze veranderingen en de consumentenagenda voor de komende jaren. Nederland zet daarbij bijvoorbeeld in op het effectiever aanpakken van onveilige producten die van buiten de EU komen en hier nog verkrijgbaar zijn. Bijvoorbeeld ondeugdelijk speelgoed dat gevaar oplevert. Daarom is het streven dat er onder andere aanvullende eisen komen aan  verkopers en aan de online platforms als het gaat om product- en contactinformatie.

Van belang is ook het goed toepassen van voorgestelde consumentenbescherming waarmee verduurzaming wordt gestimuleerd. Het kabinet vindt dat ook producenten, en niet alleen verkopers, een rol moeten spelen in het bieden van informatie over duurzaamheid(garanties) van een product en reparatiemogelijkheden.

Verbod op nepreviews en duidelijke informatie over gepersonaliseerd aanbod

Een verbod op het (laten) plaatsen van valse consumentenbeoordelingen bij webwinkels en digitale platforms is deze week (28 mei 2022) in gegaan. Consumentenbeoordelingen moeten door handelaren eerst op echtheid worden gecontroleerd, voordat deze mogen worden geplaatst als recensie of aanbeveling. En er is nu een verbod voor het tegen betaling door een ander laten plaatsen van valse consumentenbeoordelingen. Verkopers moeten bovendien de consument gaan informeren of, en zo ja hoe, zij controleren of reviews afkomstig zijn van consumenten die het product daadwerkelijk hebben gekocht.

Ook moeten online platforms en winkels altijd duidelijk maken bij zoekresultaten dat het betaalde reclames betreft of dat er is betaald om een hogere plaatsing te krijgen. Platforms moeten bovendien consumenten laten weten wie verantwoordelijk is (verkoper of platform) voor levering, en afhandelen van retourzendingen. Ook moeten zij aan de consument laten weten of die een gepersonaliseerd prijsaanbod krijgt, bijvoorbeeld doordat een algoritme bijhoudt wat de betreffende consument heeft gekocht en welke websites hij heeft bekeken. In de wetgeving zit bovendien een verbod om zoekresultaten weer te geven zonder duidelijk te maken dat het betaalde reclame betreft of dat er is betaald om een hogere plaatsing te krijgen. Lees meer over verbod op het plaatsen van valse consumentenbeoordelingen bij webwinkels en digitale platforms vanaf 28 mei 2022.

Verkopers verplicht om updates voor digitale producten en diensten te leveren

Verkopers zijn per 27 april 2022 wettelijk verplicht om digitale apparaten en diensten werkend en veilig te houden. Consumenten hebben bij de aankoop van slimme apparaten zoals smart tv’s en horloges, printers, camera’s en babyfoons nu recht op software- en beveiligingsupdates. Hetzelfde geldt ook bij de aanschaf van bijvoorbeeld games of apps en voor streamingdiensten. Ook krijgt de consument meer bescherming als het gekochte product niet voldoet aan de redelijke verwachtingen

Hoe lang verkopers verplichte updates aan consumenten moeten geven, is geregeld op basis van proportionaliteit: dus wat redelijk is voor een consument. Bij een duurder product zoals een slimme wasmachine mag je langer updates verwachten, dan bijvoorbeeld bij de aankoop van een digitaal spelletje op je telefoon.

Het recht op updates is niet de enige verbetering voor de consument. Deze gewijzigde wet regelt ook dat de duur van de zogenoemde omkering van de bewijslast wordt verlengd van 6 maanden naar 1 jaar. De bewijslast ligt bij de verkoper en niet bij de consument. Koopt iemand bijvoorbeeld een smartphone en krijgt diegene binnen een jaar een probleem met het toestel dan moet de verkoper aantonen dat de smartphone bij levering in orde was en de consument het probleem heeft veroorzaakt. Hiermee staat de consument sterker. Lees meer informatie over de verplichting om digitale aparaten en diensten werkend en veilig te houden.

De Autoriteit Consument en Markt (ACM) houdt toezicht op de naleving van de regels.

Vergroot afbeelding Minister Adriaansens en EU commissaris Reynders spraken in Den Haag over gewijzigde regels voor betere online bescherming consumenten
Beeld: ©Ministerie van Economische Zaken en Klimaat
Minister Adriaansens en EU commissaris Reynders over gewijzigde regels voor betere online bescherming consumenten.