Voorwoord Marcel van Woensel: "De vrijblijvendheid voorbij"
Marcel van Woensel zit in de regiegroep Duurzame Zorg namens ActiZ, waar hij deel uitmaakt van de Kerngroep Wonen en Zorg en de portefeuille duurzaamheid aanjaagt. Tevens is hij lid van de Raad van Bestuur bij ouderenzorgorganisatie Van Neynsel in Den Bosch. Voor de portefeuille duurzaamheid heeft Marcel bewust gekozen: ‘Ik stak mijn vinger op toen het onderwerp duurzaamheid voorbijkwam omdat ik het een belangrijk onderwerp vind en veel zorgorganisaties worstelen met dit thema. De vraag is hoe je er als organisatie mee omgaat en wat je aan duurzaamheid doet. Dat vragen medewerkers ook van het bestuur en het leeft in de samenleving. We zijn inmiddels de vrijblijvendheid voorbij. Je moet iets doen.’
Voor zorgorganisaties die zich willen inzetten voor duurzaamheid is een aantal zaken belangrijk. Marcel geeft aan dat organisaties duurzaamheid in hun doelen en kaders op moeten nemen. Daarnaast geeft hij aan: ´Het simpelste voor een organisatie is met het gebouw te beginnen, daar kan je veel CO2-reductie op behalen. Je zorgt voor duurzame verlichting, je legt zonnepalen op het dak, nieuwbouw wordt sowieso alleen nog maar duurzaam neergezet en groene stroom afnemen is een goede maatregel.’ Maar werken aan duurzaamheid gaat veel verder dan de gebouwen. ‘Duurzame voeding is lastiger,’ geeft Marcel aan, ‘voeding heeft te maken met veel werkprocessen anders inregelen en de keten moet meewerken. Daar hangt een kostenplaatje aan. Maar er is wel veel te winnen in duurzame voeding, net als in afvalscheiding, wat inmiddels wel in veel zorgorganisaties gedaan wordt. Duurzaam werken heeft te maken met het menselijke aspect: gedrag. Verandering in gedrag is vaak de start en het moeilijkste aspect om te beïnvloeden. Daar moet je bewust op sturen.’
Wat is volgens Marcel de belangrijkste rol van de bestuurder op het thema duurzaamheid in de organisatie? ´Bestuurders moeten zich uitspreken en aangeven dat verduurzaming belangrijk is binnen de organisatie. Niet alleen iets roepen, maar ook in gang zetten. Verder is het overlegcircuit belangrijk. Zorgorganisaties moeten elkaar helpen en weten wat er speelt! Key is gezamenlijk optrekken en elkaar versterken en gezamenlijke doelen afspreken.’
Marcel is zelf ook bewust met duurzaamheid bezig in zijn privéleven. Naast het strikt scheiden van afval, rijdt hij in een elektrische auto en praat hij met zijn kinderen over duurzaamheid. Hij merkt op dat zij uit een generatie komen waarbij duurzaamheid al veel meer voor op de tong ligt is en gaat ervanuit dat in de komende generaties duurzaam leven normaal wordt, als onderdeel van het dagelijks leven.
Ten slotte geeft Marcel nog een paar mooie voorbeelden uit zijn omgeving waarbij zorgorganisaties goed en duurzaam bezig zijn: in de regio Noordoost Brabant is twee jaar geleden een project duurzame voeding gestart met verschillende ouderenzorgorganisaties. Aspecten als gezonder eten, minder voedsel verspillen, aandacht voor de ketensamenwerking en duurzaam inkopen kwamen hierbij aan de orde. Het project was niet alleen een project van een aantal maanden maar heeft structureel doorgang gevonden. O.a. het kookmaatje is gebleven: medewerkers die goed kunnen koken en het leuk vinden om op een bewonersgroep te koken met gezonde en duurzame producten. Een tweede voorbeeld is een woonzorgcentrum in Apeldoorn ‘Veldhuis’ van zorgorganisatie het KleinGeluk. Veldhuis is geheel duurzaam gebouwd volgens het ‘passief bouwen’ principe, waarbij aan het comfort voor bewoners niet is ingeleverd. Hopelijk gaan veel zorgorganisaties dergelijke voorbeelden benutten en volgen er ook nog vele!
