Toelichting Tweede Kamerbrief interlandelijke adoptie en bijeenkomsten expertisecentrum

In een online bijeenkomst op 24 maart jl. hebben geïnteresseerde belangenorganisaties een toelichting gekregen op het besluit van de minister voor Rechtsbescherming om de haalbaarheid van en de randvoorwaarden voor plaatsing van het expertisecentrum interlandelijke adoptie bij Fiom, te verkennen.

Fiom heeft al veel expertise in huis als het gaat om zoektochten, psychosociale hulp, vragen rond identiteit en afstamming én toegang tot dossiers en afstammingsinformatie. Ook is de organisatie het meest algemene en bekende aanspreekpunt als het gaat om adoptie.

Belangrijke voorwaarden voor de bestuurlijke inbedding bij Fiom zijn dat het expertisecentrum een eigenstandige en herkenbare positie krijgt, dienstverlening van hoge kwaliteit biedt en hiervoor een stevige kennisbasis heeft. Bovendien moeten ervaringsdeskundigen en experts een duidelijke stem hebben in wat het expertisecentrum gaat doen en hoe. Fiom gaat hiervoor een plan van aanpak schrijven, dat begin mei moet worden opgeleverd.

Ellen Giepmans, directeur Fiom: “We hebben begrip voor het feit dat breed draagvlak voor positionering bij Fiom niet gegeven is, maar vanuit de verantwoordelijkheid die wij voelen willen we serieus naar het verzoek van de minister kijken. De uitkomsten van de eerdere en komende bijeenkomsten zijn de bouwstenen voor het expertisecentrum en Fiom wil met belangengroepen blijven optrekken om écht van betekenis te zijn voor geadopteerden, adoptieouders, gezinsleden en geboorteouders. Fiom ziet zichzelf dan ook niet als bepaler, maar wil op basis van de inhoud een vorm vinden voor gezamenlijke verantwoordelijkheid.”   
 

Op 28 maart jl. kwamen experts uit de wetenschap, van hogescholen en andere kennisorganisaties en ervaringsdeskundigen voor de tweede keer samen in Utrecht om te werken aan de kennisbasis van het expertisecentrum interlandelijke adoptie. Het doel van de bijeenkomst was om met elkaar te werken aan een kennisagenda voor het expertisecentrum. Aan de hand van vier centrale thema’s spraken deelgroepjes met elkaar over de visie op de rol van kennis bij de dienstverlening, de inhoudelijke focus van de kennisagenda, kennisontwikkeling (o.a. door het nader uitwerken van een leerstoel) en het ontsluiten van kennis.

Een greep uit de opbrengst voor de kennisagenda:

• Neem de kennisdriehoek (ervaring, praktijk en wetenschap) als basis voor dienstverlening en zorg actief voor verbinding tussen deze drie invalshoeken;
• Zorg dat de beoogde leerstoel een zichtbare connectie heeft met het expertisecentrum;
• Een “documentatiecentrum” kan werken, maar benut vooral ook digitale mogelijkheden;
• Identificeer vanuit het loket de vraag en behoefte van de geadopteerde op zorgvuldige wijze (gaat het om een informatievraag en/of hulpvraag?);
• Kijk goed naar bestaande kennis en kennisbehoeften van geadopteerden en adoptieouders om de inhoudelijke prioriteiten te bepalen voor de verdere kennisontwikkeling;
• Bied kennis op toegankelijke en interactieve manier aan, passend bij de behoeften van de doelgroep.   

Het projectteam verwerkt de opbrengsten van de bijeenkomst in een nieuwe versie van de kennisagenda.

Op 7 april jl. vond de tweede themabijeenkomst psychosociale ondersteuning plaats. Met vertegenwoordigers van organisaties en individuele experts is verder nagedacht over deze functie van het expertisecentrum. Dat ging aan de hand van de thema’s: visie op psychosociale ondersteuning, de loketfunctie en het buddy-netwerk, bewustwording over adoptie-specifieke problematiek en de ontwikkeling van zorgaanbod. 

Rijke opbrengst

Na een korte update van de projectleider over diverse bijeenkomsten ging de groep uiteen in vier deelgroepjes om per thema verder te praten over welke inzet nodig is. Benadrukt werd het rapport van de commissie Joustra als uitgangspunt te nemen en daarmee het belang van de geadopteerde centraal te stellen. Daarnaast werd aandacht gevraagd voor bewustwording over wat het kan betekenen om afgestaan worden als kind in de ontwikkeling van een geadopteerde. Het is van belang om sensitief om te (kunnen) gaan met identiteitsvraagstukken en eventuele loyaliteitsconflicten die in verschillende levensfasen kunnen ontstaan. Zorg daarom voor kennisontwikkeling en – borging door intervisie, multidisciplinair overleg, bijscholing, kennisdagen en congressen. Verder werd als tip gegeven om het expertisecentrum ook te laten fungeren als landelijk consultatiepunt waar professionals terecht kunnen met hun vragen. Deelnemers benadrukten dat het belangrijk is om zowel een fysiek loket voor ondersteuning te bieden, als ondersteuning via de telefoon of chat.

De rijke opbrengst van de sessie wordt meegenomen in de verdere uitwerking van de plannen en bouwstenen voor het expertisecentrum. 

Op welke manier kunnen we de toegang tot dossiers meer centraal organiseren en wat is hiervoor nodig? Deze vraag stond centraal tijdens het overleg op 12 april jl. met archiefhouders van interlandelijke adoptiedossiers. De Centrale Autoriteit, vergunninghouders, het Nationaal Archief, de Raad voor de Kinderbescherming en Fiom spraken over vindplaatsen van dossiers, centrale toegang en begeleiding bij inzage van dossiers en de rol van het expertisecentrum hierbij.

Met deze bijeenkomst is een scherper beeld ontstaan wat nodig is om de toegang tot dossiers voor geadopteerden te verbeteren. In de komende weken wordt dit verder uitgewerkt om tot onderlinge afspraken te komen tussen de archiefhouders, zodat het expertisecentrum centraal informatie en toegang kan gaan bieden.

Maandag 11 april jl. is de Tweede Kamer per brief geïnformeerd over het besluit van minister Weerwind om interlandelijke adoptie onder striktere voorwaarden mogelijk te maken. De link naar de Kamerbrief, het nieuwsbericht en de lijst met veel gestelde vragen zijn hier ook te vinden.

Weerwind: Adoptie uit het buitenland alleen onder striktere voorwaarden | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl