Speech minister van Infrastructuur en Waterstaat Robert Tieman Havengildediner 2025 Okura Hotel, Amsterdam

‘Boot moet varen!’

Dat zei minister Tieman aan het slot van zijn speech tijdens het Havengildediner in Amsterdam, vrijdagavond 28 november j.l. 

Dames en heren,
Beste havenvrienden,

Fijn om hier te zijn! Het Havengildediner is met een tachtigjaar oude traditie een instituut geworden in de Nederlandse maritieme wereld. 
Stevig leunend op de brede schouders van de Nederlandse watergeschiedenis en de blik vooruit op de toekomst. 
De Zeesluis IJmuiden is het Amsterdamse icoon dat laat zien hoe springlevend deze haven is.

Het is mij een grote eer en een groot genoegen om u hier vanavond toe te spreken. Dank voor de uitnodiging!

We spelen in Nederland de hoogste divisie zeehavenindustrie. En dat is een optelsom van onze haveninfrastructuur. Van Delfzijl, langs de kust tot aan Vlissingen, plus de binnenvaartinfrastructuur!

Maar hier in Amsterdam werd het echt groot. In de 17de en 18de eeuw via de Zuiderzee. Na de opening van het Noordzeekanaal in 1876 nam de activiteit hier een nieuwe vlucht. De havenactiviteiten breiden zich daarna snel uit in westelijke richting, steeds iets verder uit het stadshart van Amsterdam.
Maar nog altijd voel je: de stad en de haven zijn ook hier – net als bij mij thuis in Rotterdam – nauw met elkaar verbonden.

Beste mensen, 

Ik spreek hier vandaag mede namens collega Sophie Hermans, die er helaas niet bij kan zijn. 
Mijn verhaal gaat over de rol van onze havens, en met name de Amsterdamse haven, over de instandhouding van onze concurrentiepositie en wat daarvoor nodig is. 

Dan denk ik aan de aanpassing van ons land aan de extreme weersomstandigheden, zeespiegelstijging en verzilting, de energietransitie en de verbinding van onze havens met de achterliggende economie. 

Dank voor de uitnodiging.
Amports tachtig jaar! Van harte! En 750 jaar Amsterdam en de zeehaven dit jaar!

De Amsterdamse haven en het Noordzeekanaalgebied waren, zijn én blijven van groot belang voor Nederland.
Het Noordzeekanaalgebied is volop in beweging. De nieuwe Zeesluis IJmuiden – een van de grootste ter wereld – laat daarbij zien dat we ambitieus zijn.
 
Hier in deze regio komt alles bij elkaar: toegang tot de wereldzeeën, toegang tot het achterland, de verbinding met de innovatieve industrie, de Nederlandse economie, de poort tot de hernieuwbare energie die we op de Noordzee oogsten.
Het is niet overdreven te stellen dat de toekomst van Nederland hier vorm krijgt.
De Amsterdamse haven: een handvol troeven.

Een belangrijke motor voor de Nederlandse economie. Het huwelijk tussen zeehavens en maakindustrie is een zeer goed huwelijk. En dat is weer een belangrijke voorwaarde voor onze woningbouw, ons werk aan wegen en sporen, onze energienetwerken en om ons gezond en veilig houden.

Hiervoor hebben we ook voldoende energie nodig – en daar werken we samen hard aan.
Ik kan me voorstellen dat u zich – net als ik – zorgen maakt dat de concurrentiekracht van de Europese en Nederlandse Energie-intensieve industrie onder druk staat.

Dat u zorgen heeft over de gevolgen die dat heeft voor de Amsterdamse haven en de bedrijven die hier zitten.
Want het lijstje ‘opgaven’ of ‘uitdagingen’ of een andere eufemistische term, wordt wel steeds groter:

  • Wat betekent klimaatverandering voor de veiligheid in onze delta?
  • De Nederlandse bevolking groeit nog altijd. Hoe zorgen we ervoor dat er voldoende ruimte blijft voor noodzakelijke havenactiviteiten?
  • Hoge energieprijzen, een toename van wereldwijde concurrentie, files op het stroomnet en onzekerheid over vergunningen en infrastructuur.
  • Hebben wij onze fysieke veiligheid en cyberveiligheid nog goed op orde?
  • Nederland is een succesvol en welvarend land. Er staat veel op het spel. We hebben wat te verliezen, maar ook veel te behouden én te winnen!

Hoe gaan we dat doen?

Met het tekenen van de intentieovereenkomst met Tata Steel op 29 september hebben we vanuit het kabinet, samen met provincie Noord Holland, een belangrijke stap gezet richting een duurzame, innovatieve toekomst van deze regio.
We werken nauw samen bij de totstandkoming van de Energiehaven IJmond – om ruimte te maken voor de installatie van nieuwe windparken.

De Noordzeekanaalregio is een belangrijke economische motor voor het hele land. Maar hier spelen ook andere belangen die over onze veiligheid gaan. Daarom is landelijke regie nodig. 

Er is wat mij betreft een hogere urgentie voor de nationale overheid om deel te nemen in de havens van nationaal belang, zodat ook de nationale en internationale vitale belangen worden meegewogen in de havenontwikkeling. Zoals bij het borgen van de maritieme maakindustrie voor deze regio waar we voor onze Defensie grote belang bij hebben.

Of de maritieme maakindustrie. Zie de meer dan 100 jaar oude scheepsreparatiewerf in Noord. Zowel voor onze marineschepen, als de energietransitie als calamiteitenfunctie een onmisbare functie voor het Noordzeekanaalgebied. We kunnen niet zonder en dat vraagt om oplossingen. Boot moet immers varen.

In de Havennota 2.0 werken we aan de versterking van de havenlogistieke functies met de blik op de regio en de rest van het land. We brengen daarin de doelen voor bereikbaarheid, industrie, energie en militaire mobiliteit dichter bij elkaar. Om zo de juiste keuzes te kunnen maken binnen de spaarzame ruimte. Zowel de fysieke ruimte als de milieuruimte en met de veranderende klimaatinvloeden in droge en natte tijden.

De aankoop van het ADM terrein door de gemeente is een belangrijke stap om de toekomst van de haven te waarborgen. Mijn complimenten daarvoor! 

Dat geldt ook voor de Houtrakpolder: een reservering voor een havenbekken daar is geen overbodige luxe. De A9 Zuid (het 380kV transformatorstation) willen we zeker snel realiseren. Laten we het Novex NZKG perspectief respecteren en goed kijken wat de impact is van alle plannen in het gebied voordat we zomaar afscheid nemen van deze reservering. 

En ook voor de samenwerking tussen de havens met onder andere Den Helder en de inzet op de Energiehaven. Belangrijk om te beseffen dat we allen spelers van hetzelfde team zijn!

Dames en heren,
Hier in deze regio komt veel samen. Ik heb heel kort het topje van de ijsberg benoemd. Er speelt veel meer, we hebben nog een hoop te bespreken. 

Maar om ons gedeelde gevoel van urgentie vier woorden te geven, sluit ik af met het alomvattende statement:

‘Boot moet varen!’

Dank u wel!