Vervolgonderzoeken voor de uitwerking van betalen naar gebruik openbaar
In het coalitieakkoord is afgesproken dat in 2030 betalen naar gebruik wordt ingevoerd ter vervanging van de huidige motorrijtuigenbelasting. Vanaf 2030 betalen autobezitters van personen- en bestelauto’s geen vast bedrag meer voor autobezit, maar een bedrag per kilometer voor autogebruik. Om keuzes te kunnen maken voor de uitwerking van betalen naar gebruik is vervolgonderzoek gedaan naar een aantal onderwerpen. Vandaag zijn vervolgonderzoeken gepubliceerd over de mogelijkheden voor invulling van het kilometertarief, effecten op autobelastingen en inkomenseffecten en het nalevingsgedrag van autobezitters wanneer de kilometerteller wordt gebruikt voor het registreren van het aantal gereden kilometers.
Op dit moment liggen belangrijke onderdelen van Betalen naar Gebruik, zoals de manier waarop de tarieven worden bepaald (tariefstructuur), nog niet vast. De vervolgonderzoeken helpen het kabinet om inzicht te krijgen in de keuzes die nog te maken zijn en de gevolgen van deze keuzes.
Vervolgonderzoek tariefstructuur
Voor betalen naar gebruik moet worden bepaald wat een automobilist per kilometer gaat betalen. In het najaar van 2022 is onderzoek gedaan naar de effecten van verschillende opties voor de tariefstructuur. Dit vervolgonderzoek actualiseert het onderzoek uit 2022. Ook wordt in het vervolgonderzoek gekeken naar meer mogelijkheden voor de invulling van het kilometertarief. Zo is een mogelijkheid onderzocht waarbij het kilometertarief afhangt van het gewicht van de auto en of een auto elektrisch is. Ook is opnieuw onderzoek gedaan naar tarieven en effecten van de mogelijkheid van één kilometertarief voor personenauto’s en één kilometertarief voor bestelauto’s.
Voor alle opties is gekeken naar de regionale effecten en naar de inkomenseffecten voor verschillende huishoudtypen, naar de effecten op overheidsinkomsten en op de uitstoot van schadelijke stoffen door autoverkeer. Een steeds groter deel van het wagenpark zal in de toekomst elektrisch zijn. Daarom is onderzocht hoe de tarieven en effecten daarvan zich op de langere termijn ontwikkelen.
Vervolgonderzoek nalevingsgedrag
Om te bepalen hoeveel belasting iemand betaalt, wordt van elke auto het aantal gereden kilometer per jaar bepaalt. In aanvulling op het onderzoek naar de verschillende manieren waarop je kilometers kunt registreren, geeft het rapport meer inzicht in de fraudegevoeligheid van kilometerregistratie op basis van de kilometerteller van de auto. Ook is daarbij onderzocht welke maatregelen kunnen worden genomen om het nalevingsgedrag te bevorderen en fraude te voorkomen. En er is gekeken hoe betrokken overheidsorganisaties betalen naar gebruik kunnen gaan uitvoeren en handhaven.
Vervolg
Het kabinet neemt de onderzoeksresultaten mee bij het maken van keuzes voor de invulling van betalen naar gebruik. Zodra de besluiten zijn genomen start een internetconsultatie over de wetgeving voor betalen naar gebruik. Dan kunnen ook burgers en bedrijven hun ideeën inbrengen. Tegelijkertijd gaat het conceptwetsvoorstel voor advies en toetsing naar verschillende uitvoeringsorganisaties en adviesinstanties, zoals de Belastingdienst en de Autoriteit Persoonsgegevens. Alle inbreng wordt verwerkt in een nieuwe versie van het wetsvoorstel, die dit najaar voor advies naar de Raad van State gaat. In het voorjaar van 2024 wordt een wetsvoorstel bij de Tweede Kamer ingediend.