Speech staatssecretaris Arno Rutte bij Nationaal Gokschade Congres

Staatssecretaris Arno Rutte hield een speech bij het Nationaal Gokschade Congres in Driebergen-Rijsenburg

Beste mensen,

“Als het stoplicht binnen vijf seconden op groen springt, wordt het een mooie dag. Misschien wel ... een geluksdag.”

Niet alle mensen zullen deze gedachtegang kunnen volgen. Want wat heeft een stoplicht met geluk te maken?

Maar ‘s morgens op weg naar werk, of naar school, kan deze gedachte iemands dag, en uiteindelijk iemands leven kapotmaken.

Een zogenaamde geluksdag kan voor iemand met problematisch gokgedrag bij-lenen en inzetten betekenen. Net zolang totdat de teller weer in het rood staat.

Gokschade is té lang onderbelicht gebleven. Wat is het? Waar heeft het invloed op? Op wie, hoe lang en hoe kunnen we gokschade voorkomen?

Relevante vragen voor mensen die al gokken, voor hun naasten of voor mensen die misschien willen gaan gokken.

Maar ook voor werkgevers, huisartsen, geldverstrekkers, schuldhulpverleners, beleidsmakers en niet in de laatste plaats voor kansspelaanbieders.

Het is dan ook niet vreemd dat de behoefte groot is antwoord te krijgen op al deze vragen.

Behoefte aan onafhankelijk advies en onderzoek vanuit de verslavingskunde en andere wetenschappelijke expertises.

Daarom ben ik blij met de oprichting van het Expertisecentrum Gokken door het Trimbos-instituut, en met de structurele subsidie vanuit het Verslavingspreventiefonds van de Kansspelautoriteit.

Het expertisecentrum is een plek waar kennis vermenigvuldigt en overheidsbeleid een basis vindt.

Deze eerste editie van het Nationaal Gokschade Congres bevestigt nu al het succes ervan. Deze zaal stroomt over van kennis.

Het thema van vandaag sluit naadloos aan bij de nieuwe beleidsvisie op kansspelen. Terwijl de vorige visie vooral gericht was op verslavingspreventie, weten we nu dat we breder moeten kijken naar schade door gokken.

Schulden, huiselijk geweld, depressie, en soms zelfs suïcide: de tentakels van gokproblemen reiken ver.

Mensen die gokken én hun naasten kunnen de diepte in worden getrokken als wij geen oog voor hen hebben.

Ik zie het als onze gezamenlijke plicht mensen te beschermen tegen gokschade. Alle mensen, dus ook degenen die nog nooit met kansspelen in aanraking zijn gekomen of die gestopt zijn met gokken.

Dit klinkt misschien wat ongeloofwaardig van iemand die ooit croupier is geweest en die later als voorzitter van STIVA aan de kant van drankproducenten werkte.

Zelf denk ik dat ik deze boodschap juist kan vertolken, omdat ik heb gezien hoe belangrijk het is een veilige omgeving te creëren wanneer de risico’s groot zijn.

Ik kan mij goed voorstellen dat er mensen in deze zaal zitten die niet in een veilige kansspelomgeving geloven. Die gokken het liefst zouden willen verbieden.

Maar ik denk dat we mensen dan naar illegale aanbieders jagen. Want gokken doen we al duizenden jaren en het illegale aanbod krijgen we nooit helemaal weg.

Wel moeten we af van de normalisering van gokken. Het moet minder vanzelfsprekend zijn dat mensen ermee in aanraking komen.

Met name de meest kwetsbare personen, zoals jongeren en jongvolwassenen.

Vooral zij zijn vatbaar voor de risico’s.

Gestimuleerd door sociale media, geloven zij in snel en makkelijk geld verdienen.

Ze kijken naar influencers die je willen doen geloven dat je invloed hebt op de uitkomst.

Dat gokken een vaardigheid is.

Maar dat is het niet.

Het is een risicovol product dat vraagt om zorgvuldigheid, om overheidsbemoeienis.

Het nieuwe overheidsbeleid moet zoveel mogelijk voorkomen dat mensen gokschade ondervinden.

En wanneer dat niet lukt, moet er passende hulp en ondersteuning komen voor de speler en zijn of haar omgeving.

Sinds 2021 is online gokken legaal. Er is geen sluitingstijd, geen reistijd. Met slechts twee muisklikken zet je al in op je favoriete gokspel.

Sinds de legalisering zijn er méér mensen online gaan gokken en geven zij samen méér uit dan daarvoor. Inmiddels weten we ook dat het aantal risico- en probleemspelers toeneemt.

Deze trend moeten we keren.

Dat doen we met aanvullende maatregelen en aangescherpte wet- en regelgeving voor online gokken.

Zo scherpen we de zorgplicht van aanbieders aan. Hiervoor vragen wij onafhankelijke experts mee te denken over betere kaders. Bijvoorbeeld wanneer aanbieders moeten ingrijpen.

Want een gokker van 22 jaar die in twee weken tijd tienduizenden euro’s verspeelt, heeft een trigger nodig om te stoppen, niet om te storten.

Daarom voeren we ook overkoepelende speellimieten in en zorgen we ervoor dat zo’n kwetsbare speler niet mag worden overspoeld met reclame.

Het gevecht tussen zelfbeheersing en verleiding is al zwaar genoeg.

Om die reden moet CRUKS beter bekend worden bij spelers, hun naasten en professionals. Ook moet de gokstop beter gaan werken bij vrijwillige en onvrijwillige inschrijving.

Daarnaast zien we de zorgelijke trend dat méér dan de helft van de uitgaven aan online gokken bij illegaal aanbod plaatsvindt, door slechts een klein deel van de spelers.

Juist dáár liggen gokproblemen op de loer.

Daarom werken we aan nieuwe mogelijkheden om deelname aan illegaal spel te verhinderen en illegaal aanbod tegen te gaan.

Bijvoorbeeld door ervoor te zorgen dat de Kansspelautoriteit internetserviceproviders of betaaldienstverleners effectiever kan aanspreken op het aanbieden van hun diensten aan illegale aanbieders.

Tot slot noem ik de strategische meerjarenagenda, waaraan ik samen met de Kansspelautoriteit en het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport werk.

Deze agenda gaat ervan uit dat gokschadepreventie een verantwoordelijkheid is van ons allemaal.

Samen moeten we de drempel om hulp te zoeken verlagen en zorgen voor een betere bekendheid met gokschade.

Hieronder valt ook de relatie tussen probleemgokken en suïcidale gedachten.

Mensen die dat nodig hebben, moeten we beter en sneller kunnen doorgeleiden naar professionele hulp.

Dit alles kunnen we alleen waarmaken wanneer we samenwerken en kennisdelen. Het expertisecentrum speelt hierbij een grote rol.

En met we bedoel ik naast iedereen die hier aanwezig is - mijzelf daarbij inbegrepen -  óók de kansspelaanbieders.

Blijf met hen constructief het gesprek aangaan.

Ook al hebben jullie op het eerste gezicht tegengestelde belangen.

Wat mij betreft staat hiervoor het stoplicht op groen.

Niet omdat het een geluksdag is, maar omdat we hier allemaal de noodzaak voelen onze samenleving beter te beschermen tegen gokschade.

Dank jullie wel.