Alleenstaande minderjarige vreemdelingen
Alleenstaande minderjarige vreemdelingen (amv) zijn jongeren die alleen of samen met andere kinderen of 'vreemde' volwassenen naar Nederland komen en hier asiel aanvragen.
Kenmerken alleenstaande minderjarige vreemdelingen
Een alleenstaande minderjarige vreemdeling (amv):
- is bij aankomst in Nederland jonger dan 18 jaar (minderjarig);
- komt van buiten de Europese Unie (EU);
- is naar Nederland gekomen zonder ouder(s) of verzorger(s) die over de jongere mag beslissen.
Verschil asielprocedure amv en meerderjarige vreemdeling
Een amv waarvan er bewijs is dat die bescherming nodig heeft, krijgt een verblijfsvergunning. Net als een volwassen asielzoeker. Wel houden organisaties er op de volgende manieren rekening mee dat amv's minderjarig zijn:
- Amv's krijgen een voogd tot ze 18 jaar zijn of weggaan uit Nederland. Nidos is de onafhankelijke instelling die de voogdijtaak voor amv's uitvoert.
- Pleeggezinnen onder verantwoordelijkheid van Nidos vangen amv’s jonger dan 15 jaar op. Wanneer er geen plek is bij het Nidos, gaan amv’s van 13 en 14 jaar naar een opvanglocatie voor een klein aantal jongeren van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA). Ook hier worden de amv's 24 uur per dag begeleid. Als een amv 15 jaar of ouder is bij aankomst in Nederland vangt het COA de amv op.
- COA, Nidos en de Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V) houden in de begeleiding rekening met hun mogelijkheden: integratie als de amv een verblijfsvergunning heeft of terugkeer naar land van herkomst als de aanvraag is afgewezen.
- Nidos plaatst amv vanaf 15 jaar met een verblijfsvergunning in kleine opvanglocaties voor een klein aantal jongeren in gemeenten.
- De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) heeft speciale hoorruimtes voor kinderen onder de 12 jaar. Die hoorruimtes hebben bijvoorbeeld speelgoed. Ook zijn er speciale medewerkers. Door hun manier van vragen stellen houden zij er rekening mee dat de asielzoeker minderjarig is.
- Amv's hebben in Nederland recht op onderdak, onderwijs, gezondheidszorg en begeleiding. Hun verblijfstatus heeft daar geen invloed op.
In de infographic hieronder staat hoe het opvangproces voor amv’s in elkaar zit:
Uitlegvideo over opvang amv's
Alleenstaande minderjarige vreemdelingen (amv’s). Wie zijn deze jongeren? Waar komen ze vandaan? Hoeveel amv’s komen er jaarlijks naar Nederland en hoe worden zij opgevangen? In deze video vertellen een COA-woonbegeleider en een wethouder er meer over.
We gaan het hebben over zogenoemde
amv’ers.
Dat betekent alleenstaande minderjarige vreemdelingen.
In deze video vertellen we
wie het zijn, waar ze vandaan komen.
Hoeveel van die jonge mensen naar
Nederland komen...
en hoe ze hier worden opgevangen.
Amv’ers zijn jongens en meisjes
die naar Nederland...
zijn gevlucht zonder hun familie
of goede bekenden.
Ze komen vaak wel in een groep aan,
samen met andere kinderen of met volwassenen.
Maar meestal kennen ze elkaar nauwelijks.
Dus eigenlijk zijn ze alleen.
En wanneer ben je nou officieel
een alleenstaande minderjarige vreemdeling?
Als je niemand hebt in Nederland...
nog geen achttien jaar bent
en hier asiel hebt aangevraagd.
Dan heb je recht op opvang, onderwijs
en begeleiding...
en dat moet passen bij je leeftijd.
Maar hoe worden amv’ers opgevangen
en begeleid?
De amv’ers, die komen aan in Nederland.
Die melden zich dan in Ter Apel.
In Ter Apel wordt bepaald hoe oud
ze zijn, waar ze vandaan komen...
wat ze nodig hebben en op basis
daarvan wordt...
...bepaald waar ze naar toe gaan.
Als jongens, jonger zijn dan 13 dan
komen ze bij het Nidos terecht, dat is de voogdij...
die hebben de voogdij.
Wij vangen hier alleen maar jongens
op van dertien en veertien.
En er zijn ook andere locaties
die vangen de vijftien plus amv’ers op.
En dan kan je dan blijven tot je
achttiende.
Als je achttien wordt dan moet
je naar het gewone azc.
We zijn een groot gezin.
Eigenlijk moet je het zo zien.
Wij hebben regels en afspraken
met de jongeren. We hebben een bedtijd.
We eten vier keer in de week met
ze samen.
Dus wij geven ze gewoon de structuur
die ze nodig hebben...
die je eigenlijk ook in elk
Nederlands gezin ziet.
Deze jongeren, die komen uit het Midden-Oosten, dus veel uit Syrië, Irak, Afghanistan, de bekende landen.
En we hebben ook veel jongeren
uit Eritrea.
Er komen de laatste jaren meer
minderjarigen naar ons land.
De cijfers.
In 2022 kwamen er 4449 alleenstaande
minderjarige vreemdelingen.
Dat zijn er bijna 2000
meer dan in 2021.
Toen kwamen er 2476 amv’ers
naar Nederland.
De Nederlandse leerplicht geldt ook voor amv’ers.
Ze gaan dus naar school.
Naar de Internationale Schakelklas.
En er wordt onder andere muziekles
aangeboden vanuit het COA.
Een wens vanuit de jongeren hier
is dat ze lid kunnen worden van een sportclub.
In het huis waar ze tijdelijk wonen
gelden natuurlijk ook regels.
Dat is niet anders dan voor
kinderen die gewoon...
bij hun vader of moeder thuis wonen.
Ze krijgen ook een mentor die ze wegwijs
maakt in de Nederlandse gewoontes.
Die let er ook op dat ze goed voor
zichzelf zorgen. Heel belangrijk.
Die houdt een oogje in het zeil
en weet ook gelijk wie er thuis is.
Het COA en het Nidos vangen
minderjarige vluchtelingen op.
Er is nu een tekort aan opvangplekken.
Gemeenten kunnen bijdragen door
een geschikt pand...
of een huis beschikbaar te stellen.
Daar kunnen amv’ers dan wonen.
Wij hier in Drachten Smallingerland
hebben gezegd...
we willen echt een ruimhartig beleid
op vluchtelingen.
En wij vangen ook veel vluchtelingen
op in een AZC in crisisnoodopvanglocaties.
Maar deze specifieke vraag kwam
op ons pad terecht...
...vanwege de jongeren die
een plek zoeken.
En daarvan hebben wij gezegd ja,
met zo'n kwetsbare achtergrond...
zonder ouders, in een vreemd land...
dan hoor je daar ook als gemeente
gehoor aan te geven.
En te kijken van wat kun je doen?
En we konden daarbij een amv
locatie openen.
En dat hebben we op meerdere plekken
in onze gemeente gedaan.
Ja ik vind dat ze er echt bijhoren
in onze samenleving.
Ze gaan naar school. Ze hebben ook vriendschappen hier.
We zorgen er met elkaar voor dat
ze ook een mooie dagbesteding op die manier hebben.
Zodat ze ook kansen krijgen voor
de toekomst.
Soms gaat het wat minder en dat
is met name bij de jongeren...
waarbij het perspectief op het
verblijf er niet meer is.
En dan zie je toch wel in het gedrag
dat het ingewikkeld kan worden.
En dat, dat ook tot overlast kan leiden.
En dan zorgen we er ook voor dat daar extra
aandacht op is, juist voor deze jongeren.
Dus ja, we moeten ervoor zorgen en dat
doen we als samenleving met elkaar...
dat ze erbij horen en ook de kansen krijgen zoals...
Terugkeer amv
Stelt de IND vast dat de amv geen bescherming nodig heeft? Dan moet de amv terug naar het land van herkomst. Dat kan alleen als daar goede opvang is. Hiervoor onderzoeken de IND en DT&V of hereniging bij ouders of andere familieleden mogelijk is. Als dit niet mogelijk is zoekt de IND naar andere mogelijkheden voor geschikte opvang. Bijvoorbeeld in een opvanghuis. De DT&V helpt amv's bij hun terugkeer.
Soms kunnen amv's, buiten hun schuld, niet terug naar het land van herkomst. Bijvoorbeeld als daar geen goede opvang is. Voor amv’s die tijdens hun eerste verblijfsaanvraag jonger zijn dan 15 jaar gelden dan bijzondere regels. Zij kunnen onder voorwaarden een buitenschuldvergunning krijgen.