Vergroten leveringszekerheid kritieke grondstoffen
Nederland is afhankelijk van andere landen op het gebied van kritieke grondstoffen. Dat brengt onzekerheden met zich mee. De Rijksoverheid wil deze afhankelijkheden afbouwen.
Groeiende vraag naar kritieke grondstoffen
De Europese Commissie heeft ruim 30 metalen en mineralen aangemerkt als kritieke grondstoffen. Het kabinet werkt momenteel ook aan een studie om te onderzoeken welke metalen en mineralen voor Nederland onmisbaar zijn. Bijvoorbeeld grafiet of kobalt. Deze grondstoffen zijn belangrijk voor de economie en de energietransitie. In de toekomst stijgt de vraag naar deze grondstoffen enorm. Het is niet zeker of er voldoende van deze materialen beschikbaar is. Daarom werkt de de Rijksoverheid aan meer leveringszekerheid van deze grondstoffen.
In de meeste gevallen is Nederland geen directe afnemer van kritieke grondstoffen maar is wel afnemer van de halffabricaten voor eindproducten waar kritieke grondstoffen in verwerkt zijn, zoals voor:
- huishoudelijke apparaten, elektrische auto’s, computers en smartphones;
- apparatuur voor de gezondheidszorg;
- materieel voor defensie;
- windmolens, zonnepanelen en batterijen.
Afhankelijkheid maakt kwetsbaar
In de Nederlandse bodem zitten bijna geen kritieke grondstoffen. Daarom is Nederland voor deze grondstoffen afhankelijk van andere landen. Dat maakt Nederland kwetsbaar. Landen met deze grondstoffen kunnen hun machtspositie misbruiken om andere landen economisch onder druk te zetten. Bijvoorbeeld door de export van grondstoffen te beperken. Ook andere verstoringen, zoals natuurrampen en oorlog, kunnen invloed hebben op de levering van grondstoffen.
Samenwerken met Europese landen
Om de leveringszekerheid van kritieke grondstoffen te vergroten werkt Nederland samen met andere Europese landen. Samen met deze landen kijkt Nederland hoe nu en in de toekomst:
- geïnvesteerd kan worden in duurzame mijnbouw;
- kritieke grondstoffen slimmer verwerkt kunnen worden;
- grondstoffen meer kunnen worden hergebruikt (als onderdeel van een circulaire economie);
- kan ondersteunen bij het ontwikkelen van verantwoorde mijnbouw in Europa.
Afspraken met landen buiten Europa
Nederland maakt ook afspraken met landen buiten Europa. Hierbij kijkt Nederland eerst naar de partnerschappen die de Europese Commissie voor grondstoffen heeft afgesloten. Het kabinet kijkt naar:
- kansen voor de Nederlandse industrie om deel te nemen in de leveringsketens van kritieke grondstoffen;
- kansen voor samenwerking tussen Nederlandse en buitenlandse kennisinstellingen;
- hoe ons land kan bijdragen aan duurzame en verantwoorde manieren waarop kritieke grondstoffen worden gewonnen en verwerkt.
Zo zorgt Nederland via een uitgebreid netwerk van handelspartners dat we niet afhankelijk zijn van 1 partner of leverancier. Daartoe staan afspraken over kritieke grondstoffen bijvoorbeeld in handelsakkoorden, zoals in het CETA-verdrag tussen Canada en de EU.
Innovatie stimuleren
De overheid stimuleert bedrijven om te innoveren. Bijvoorbeeld door in het ontwerp van producten vaker te kiezen voor niet-schaarse grondstoffen. Dit draagt bij aan leveringszekerheid en vermindert de druk op kritieke materialen. Of door producten zo te ontwerpen dat onderdelen makkelijk herbruikbaar of recyclebaar zijn.