Rijksoverheid stimuleert gebruik aardwarmte
Aardwarmte is een duurzame manier om gebouwen en tuinbouwkassen te verwarmen. Het is een techniek die nog in ontwikkeling is. Om de techniek verder te brengen stimuleert de overheid deze bron van duurzame energie.
Warmte uit de aarde om te verwarmen
Aardwarmte, ook wel geothermie genoemd, maakt gebruik van warmte uit de grond. Bij aardwarmte wordt vanuit minimaal 500 meter onder de grond warm water opgepompt. Dit warme water uit de diepe ondergrond wordt gebruikt om (via een warmtewisselaar) leidingwater te verwarmen. Het opgewarmde leidingwater wordt vervolgens gebruikt voor de verwarming van woningen, bedrijfspanden en kassen en in de toekomst wellicht ook voor de industrie. Het afgekoelde water gaat terug de grond in en kan later weer worden gebruikt als de aarde het daar van nature weer heeft opgewarmd. Aardwarmte is daarmee een stabiele en voorspelbare bron van energie.
Warmtetransport via een warmtenetwerk
Om aardwarmte op de juiste plek te brengen is een warmtenetwerk (stadsverwarming) nodig. Ook andere bronnen zoals biomassa, restwarmte en warmtepompen, kunnen warmte leveren aan dit netwerk.
Subsidies en programma’s om aardwarmte te stimuleren
In de brief van minister Wiebes aan de Tweede Kamer van 8 februari 2018 en in het Klimaatakkoord staan maatregelen die nodig zijn om de verdere ontwikkeling van aardwarmte te bevorderen. De belangrijkste maatregelen zijn:
- De overheid steunt bedrijven die naar aardwarmte boren met de regeling Risico’s dekken voor aardwarmte (RNES Aardwarmte): als een boring een teleurstellend resultaat heeft, krijgt het bedrijf hiervoor een vergoeding.
- De overheid investeert met het SCAN-programma het in beeld brengen van de ondergrond in gebieden waarvan nog onbekend is of deze mogelijk geschikt zijn voor de winning van aardwarmte.
- In het programma Ultradiepe Geothermie onderzoeken bedrijven en organisaties samen of het in Nederland mogelijk is om in de toekomst aardwarmte uit de ondergrond te halen, dieper dan 4000 meter. Deze aardwarmte op ultradiepte is geschikt voor toepassing in de lichte industrie. In Nederland is (nog) geen ervaring met ultradiepe aardwarmte.
- In het Programma Kas als Energiebron werken de overheid en bedrijfsleven samen om de CO2-uitstoot van de glastuinbouw terug te dringen. Onder andere door voorlichting aan tuinbouwbedrijven over gebruik van aardwarmte.
Ook de aardwarmtesector zelf heeft een plan gemaakt om de ontwikkeling van aardwarmte in Nederland te bevorderen: het Masterplan Aardwarmte.
Aardwarmte steeds goedkoper en meer beschikbaar
Met alle maatregelen wil de overheid zorgen dat aardwarmteproductie steeds goedkoper wordt, zodat er steeds meer aardwarmteprojecten komen en in 2030 minstens 15 petajoule duurzame energie uit aardwarmte wordt opgewekt. Dat is gelijk aan het gemiddelde gas- en elektriciteitsverbruik van 2,2 miljoen huishoudens.
Staatstoezicht op de Mijnen controleert veiligheid
Voor opsporing en winning van warmte dieper dan 500 meter is een vergunning nodig van de overheid. Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) houdt toezicht op de veiligheid voor mens en milieu bij de winning van aardwarmte.
Het zit diep in de grond. Daar zat het al miljoenen jaren.
Nu kunnen we het eruit halen.
Nederland werkt aan een toekomst met duurzame energie.
In deze serie laten we je de nieuwe energiebronnen zien.
Welke bronnen worden echt belangrijk in de toekomst? Vandaag: aardwarmte.
We zijn te gast bij het ECW Netwerk. Dit is een particuliere netbeheerder voor
gas, elektra, warmteproductie en warmtetransport.
ECW is door bedrijven rond de Agriport A7
in Noord-Holland opgericht om hun energielevering te optimaliseren en te verduurzamen.
Wat is ‘aardwarmte’ eigenlijk?
De naam zegt het al: aardwarmte is warm water
dat uit de diepere ondergrond van de aarde wordt opgepompt.
Voor een aardwarmteinstallatie worden diepe putten geboord.
De installatie bestaat uit 2 putten:
een productieput en een injectieput.
Hoe dieper, hoe warmer het water wordt.
Op 2 tot 3 kilometer diepte zit water van wel 60-90 graden Celsius!
De gewonnen warmte komt via een warmtenet bij de warmtewisselaar.
Een pomp zorgt er vervolgens voor dat het afgekoelde water weer terugstroomt in de aardlaag
waar het water weer opwarmt.
De warmte van het water wordt nu vooral gebruikt in de glastuinbouw,
maar kan in de toekomst ook een rol spelen in de verwarming van huizen, kantoren en de industrie.
Aardwarmte is een warmtetechniek die weersonafhankelijk en seizoensonafhankelijk is.
Op dit moment zijn er in Nederland 20 à 25 installaties.
En die besparen met elkaar zo'n 160 miljoen kuub aardgas.
Dat is ongeveer 300.000 ton CO2.
Aardwarmte is nu nog een betrekkelijk kleine sector.
Ik denk dat er nu enkele honderden mensen werkzaam zijn in de aardwarmte sector.
Omdat het ook de bedoeling is dat het 10, 20, 30 keer zoveel gaat worden om
aan de duurzame warmtevraag te kunnen voldoen is het natuurlijk ook zo dat de sector sterk zal groeien
en dan wel voor duizend mensen of meer werk zal genereren.
Het is belangrijk dat de overheid in deze fase nauw bij de ontwikkeling van geothermie betrokken blijft.
Dat is ze al door de subsidie die er verleend wordt op aardwarmteprojecten
Daarnaast is het stimuleren van innovatie erg belangrijk.
De decentrale overheden, die hebben een belangrijke rol omdat zij moeten zorgen dat die warmtetransitie
ook écht vorm krijgt door wijken aan te wijzen waar dergelijke warmtenetten zullen worden aangelegd.
Het is heel erg leuk om mee te maken dat een sector die vijftien jaar geleden het eerste project had
dat die nu zo sterk groeit en professionaliseert en zo zijn bijdrage kan leveren aan de verduurzaming in Nederland.
Meer weten?
Kijk op rijksoverheid.nl.