Plannen kabinet voor nieuwe regels voor de accountancysector

Stand van zaken wetsvoorstel

Kijk voor de stand van zaken op de Wetgevingskalender. De wet past wetten over de accountancysector aan om de kwaliteit van de wettelijke controle te verhogen. Wanneer de wet ingaat, wordt nog besloten.

Doel: kwaliteit wettelijke controle verhogen

De accountant controleert of de (financiële) verantwoording van ondernemingen en instellingen klopt. Deze controles geven meer zekerheid over de informatie in de verantwoordingen. Controles die accountants doen zijn belangrijk voor het vertrouwen van de samenleving in de gecontroleerde organisaties. Een goed functionerende accountancysector en een controle van hoge kwaliteit is daarmee onmisbaar voor het maatschappelijk verkeer. 

Voorstel: nieuwe regels accountancysector

De 6 grootste accountantskantoren moeten volgens dit wetsvoorstel rapporteren over de kwaliteit van de wettelijke controles. Dit doen zij aan de hand van kwaliteitsindicatoren. Verder regelt het wetsvoorstel dat grote accountantsorganisaties een raad van commissarissen moeten instellen. En dat accountantskantoren een intern beheerssysteem moeten hebben dat zo goed werkt, dat het de kwaliteit van de wettelijke controles waarborgt.

Accountantskantoren moeten daarnaast ook de duurzaamheidsrapportage van bedrijven controleren volgens de Europese Richtlijn duurzaamheidsrapportering voor ondernemingen (CSRD). Het wetsvoorstel daartoe ligt in de Tweede Kamer. Kijk voor de stand van zaken op Wetgevingskalender.

Rapport Commissie toekomst accountancysector (Cta)

De Cta rapporteerde in 2020 over zorgwekkende punten over onder andere de:

• kwaliteit van de wettelijke controles en factoren die van invloed zijn op de kwaliteit van de controle. Zoals de cultuur, organisatie- en beloningsstructuur;
• de controleverklaring;
• de compliance-kwaliteit van het controleproces.

Rapport kwartiermakers

Na het eindrapport van de Cta (2020) zijn 2 onafhankelijke ‘kwartiermakers’ aangesteld. Deze voerden de aanbevelingen uit en lieten onderzoeken uitvoeren. De resultaten staan in hun eindrapport 'Druk en tegendruk' (2023). Dit rapport geeft een onafhankelijk beeld van waar de sector staat en wat de sector te doen staat. De kwartiermakers zijn bijvoorbeeld kritisch over het tempo van verandering. Zij vinden ook dat de accountancysector meer stappen moeten zetten dan tot nu toe zijn gedaan. Ze geven in hun rapport onder andere de volgende aanbevelingen: 

• over de invulling van de kwaliteitsindicatoren van het wetsvoorstel Wijzigingswet accountancysector;
• over de manier waarop accountantsorganisaties controles uitvoeren;
• of zij naast wettelijke controles ook andere werkzaamheden mogen uitvoeren; 
• cultuur;
• het onderzoek van de accountant naar risico’s voor het voortbestaan van een bedrijf;
• gebruik maken van innovatie en technologie, en;
• modernisering van het beroepsprofiel van en de opleiding tot accountant.

Op 16 juni 2025 publiceerde de beroepsorganisatie van accountants NBA het vernieuwde beroepsprofiel van de accountant. Daarmee kan de Commissie Eindtermen Accountantsopleiding nu de eisen aan de opleiding tot accountant moderniseren. Zo kunnen hogescholen en universiteiten de opleidingen aantrekkelijker inrichten. Het ministerie van Financiën zal daarnaast het gehele stelsel van beroepsreglementering van accountants laten evalueren in 2026. De belangrijkste evaluatievraag is of dat stelsel accountants beter in staat stelt om hun beroep kwalitatief goed uit te oefenen.