Wet op het financieel toezicht (Wft)

Noodzaak financieel toezicht

De kredietcrisis heeft laten zien hoe kwetsbaar het financiële systeem kan zijn. Problemen bij een financiële instelling kunnen overslaan naar andere instellingen. Onderdelen van de financiële markt overlappen elkaar ook. Bijvoorbeeld als een financiële instelling zowel bank als verzekeraar is. Daardoor kan een crisis veel bedrijven in korte tijd raken. Ook bedrijven buiten de financiële sector.

Financieel toezicht:

• zorgt ervoor dat het financiële systeem stabiel blijft;
• zorgt ervoor dat de financiële markten eerlijk werken;
• beschermt consumenten tegen failliet gaan of gedrag dat niet mag van financiële instellingen.

Wet op het financieel toezicht

De Wet financieel toezicht (Wft) beschrijft het toezicht op bijna de hele financiële sector in Nederland. De financiële markten zijn altijd in beweging. De Wft blijft actueel door een jaarlijks proces van aanpassingen.

Beperken risico's voor de belastingbetaler

Gaat een financiële instelling failliet? Dan moeten de verliezen zo veel mogelijk terechtkomen bij de mensen die de aandelen hebben en bij de schuldeisers van banken. En niet bij de rest van de sector en de belastingbetaler. De overheid is een voorstander van dit zogenoemde ‘bail-in’-principe. 

Om spaarders te beschermen werkt de overheid met de andere landen in de bankenunie aan 1 centraal depositogarantiestelsel. Dat stelsel verzekert dat mensen (een deel van) hun spaargeld vergoed krijgen als de bank failliet gaat.

Europees financieel toezicht

In Europa werken de eurolanden aan een Europese bankenunie. Met als belangrijk onderdeel een Europees toezichtmechanisme. De Europese bankenunie wil dat de banken sterker worden door:

• centraal toezicht;
• dezelfde regels voor alle banken in de eurolanden;
• afspraken over ingrijpen bij banken met problemen.

Toezichthouders financiële sector

De Nederlandsche Bank (DNB) en de Autoriteit Financiële Markten (AFM) voeren het toezicht op de financiële sector uit.

Taken van De Nederlandsche Bank (DNB)

DNB houdt prudentieel toezicht. Dit betekent dat DNB erop toeziet of partijen op de financiële markten aan hun verplichtingen kunnen voldoen. DNB controleert daarom hoe financieel gezond een financiële instelling is. Zo wordt het risico op faillissement van een financiële instelling zo klein mogelijk gehouden. Klanten moeten erop kunnen vertrouwen dat financiële instellingen zich aan de financiële regels houden.

Taken van de Autoriteit Financiële Markten (AFM)

De AFM is verantwoordelijkheid voor het gedragstoezicht. De AFM houdt toezicht op:

• de manier waarop financiële instellingen met hun klanten omgaan;
• de manier waarop partijen met elkaar omgaan op de financiële markten.

De AFM moet het vertrouwen van consumenten en bedrijven in de financiële markten versterken. Ook internationaal: de AFM is onderdeel van de Europese toezichtsautoriteit. Op die manier beschermt de AFM consumenten. De AFM zorgt ervoor dat financiële instellingen eerlijk, zorgvuldig en open omgaan met hun klanten.

Vergunning voor aanbieden financiële diensten

DNB en AFM werken onder meer samen bij de verlening en intrekking van vergunningen. Een bedrijf moet een vergunning hebben om financiële diensten te verlenen. Om een vergunning te krijgen, moet een bedrijf aan een aantal eisen voldoen die in de Wft staan.

DNB en AFM geven de vergunning af namens de minister van Financiën. Het bedrijf wordt daarna toegevoegd aan de registers van financiële instellingen met vergunning. Dat zijn:

• DNB Register onder toezicht staande instellingen;
• AFM Register financiële dienstverleners.

Vergunning per financiële sector

Het komt voor dat een bedrijf of instelling meerdere vergunningen en registraties heeft. Er zijn namelijk verschillende vergunningen en registers per financiële sector.
Bijvoorbeeld voor:

• beleggingsondernemingen;
• financiële dienstverleners;
• kredietinstellingen;
• beleggingsinstellingen;
• verzekeraars;
• pensioenfondsen;
• betaalinstellingen.

Sancties of intrekken vergunning financiële instelling

Houdt een financiële instelling zich niet aan de regels van de Wft? Dan legt de toezichthouder maatregels (sancties) op. Bijvoorbeeld een boete. In het ergste geval kan de toezichthouder de vergunning intrekken.