Begroting van de Europese Unie
De landen van de Europese Unie (EU) spreken elke 7 jaar af waaraan de EU geld mag uitgeven. En hoeveel geld de landen moeten betalen aan de EU. De EU maakt ook een jaarlijkse begroting. Daarnaast komt er extra geld om landen te helpen na de coronacrisis.
Europese meerjarenbegroting MFK
Een huishoudboekje? Misschien hadden jouw opa en oma dat vroeger ook wel thuis liggen. Daarin staat precies hoeveel geld binnenkomt en eruit gaat. Zo'n huishoudboekje heeft de Europese Unie ook. Daarin staat eigenlijk hetzelfde, maar dan op een iets andere schaal. Het gaat niet om duizenden euro's, maar om miljarden. Ook de tijdsduur verschilt. Het gaat niet om één jaar, maar om zeven jaar. Voor zo'n periode wordt zo'n huishoudboekje vastgesteld door de Europese Unie. Trouwens, de EU noemt het daarom ook geen huishoudboekje, maar het meerjarig financieel kader of de Europese meerjarenbegroting. En wat er precies instaat bepaalt niet één land. Daarover onderhandelen de 27 EU landen. Ook bespreken ze hoe ze aan het geld komen om alles te kunnen betalen.
Waarom wil je eigenlijk zo'n groot huishoudboekje waar zoveel landen aan meedoen? Nou, EU-landen kunnen elkaar helpen om zich verder te ontwikkelen en dat brengt voordelen met zich mee. Bijvoorbeeld meer werk of meer klanten in andere landen om als Nederlands bedrijf je product aan te verkopen. Een betere grens bescherming en een vermindering van broeikasgassen in de hele Europese Unie. De laatste afspraken over een Europese meerjarenbegroting stammen uit 2020. Die gelden dus tot 2027.
In die begroting staat precies hoeveel geld binnenkomt en eruit gaat. Maar hoe komt de EU eigenlijk aan geld? Dat komt vooral van de lidstaten, en wel door: het afstaan van een percentage van de omzetbelasting. Dat is de btw die je betaalt op producten van bedrijven. Als goederen van buiten de EU een EU land binnenkomen, moet daarover geld worden betaald. Een deel van het geld gaat naar de Europese begroting. Heeft een land niet gerecycled plastic afval? Dan betaalt zo'n land daarover een bijdrage die ook belandt in het potje van de Europese begroting. En om het huishoudboekje rond te maken een jaarlijkse bijdrage van de EU lidstaten.
In dat potje zit uiteindelijk een flink bedrag. Want er zijn 27 EU-landen. Hoeveel? Tot 2027 is er 1074 miljard euro beschikbaar. De EU-landen hebben afgesproken dat het geld naar verschillende doelen gaat, zoals: de groei van de economie, die groeit door bijvoorbeeld te investeren in onderzoek en te innoveren op het gebied van duurzaamheid en digitalisering. Meer banen, verkleinen van inkomensverschillen van inwoners tussen de regio's en steden van de EU. Een stabiel inkomen voor boeren en klimaat-aanpak in plattelandsgebieden. Gevolgen van klimaatverandering. Veilige grenzen door grensbewaking. Veilige producten en voedsel voor consumenten en hulp bij opvang van asielzoekers.
Maar hoe weten we nou of dat geld goed wordt besteed? In Nederland controleert de Algemene Rekenkamer de uitgaven van de regering in Europa en controleert de Europese Rekenkamer jaarlijkse de bestedingen van het Europees geld, of de EU het geld uitgeeft volgens de afspraken en of dit leidt tot de gewenste resultaten. De Europese begroting zorgt ervoor dat landen in Europa geld bijeenbrengen om samen problemen aan te pakken en vooruit te komen. Net zoals je oma en opa dat met hun huishoudboekje ook probeerden te doen.
Inkomsten van de EU
Lidstaten zorgen voor de inkomsten van de EU. Dat doen zij met:
- een percentage van de btw-opbrengsten;
- inkomsten uit heffingen op goederenimport uit landen buiten de EU;
- een bijdrage op basis van de hoeveelheid niet-gerecycled plastic afval.
- een jaarlijkse bijdrage, dat is een percentage van hun bruto nationaal inkomen. Het bruto nationaal inkomen (bni) is de omvang van de economie van een land.
Uitgaven van de EU
De EU-landen bepalen met het Europees Parlement waar de EU het geld aan besteedt. De EU besteedt het geld van de Europese begroting aan onder andere:
- de groei van de economie. Die groeit door bijvoorbeeld te investeren in onderzoek en te innoveren op het gebied van duurzaamheid en digitalisering;
- meer banen;
- verkleinen van inkomensverschillen van inwoners tussen de regio’s en steden van de EU;
- een stabiel inkomen voor boeren, en klimaataanpak in plattelandsgebieden;
- gevolgen van klimaatverandering;
- veilige grenzen door grensbewaking;
- veilige producten en voedsel voor consumenten;
- hulp bij opvang van asielzoekers.
EU-landen onderhandelen over de begroting
De Europese Commissie dient elke 7 jaar een voorstel in voor een meerjarenbegroting. Deze heet ook wel het Meerjarig Financieel Kader (MFK). De EU-landen onderhandelen daarover. Als de EU-landen het eens zijn met de nieuwe begroting, moet het Europees Parlement het ook nog goedkeuren.
Lees meer over de onderhandelingen voor de EU begroting 2021-2027.
EU-landen maken ook een jaarlijkse Europese begroting
De Europese Commissie, de EU-lidstaten en het Europees Parlement maken jaarlijks een Europese begroting. Die moet passen binnen de gemaakte afspraken over de Europese meerjarenbegroting. De Europese Commissie maakt eerst een ontwerp. En legt dat daarna voor aan de EU-lidstaten en het Europees Parlement. Zij kunnen het aanpassen en zo nodig een compromis voorstellen. De lidstaten en het Europees Parlement moeten beide akkoord geven op de Europese begroting.
Controle op uitgaven Europese begroting
Elk jaar controleert de Europese Rekenkamer de bestedingen van het Europese geld. De rekenkamer kijkt of de EU het geld uitgeeft volgens de afspraken. En of dit leidt tot de gewenste resultaten.