Wat is geestelijke gezondheidszorg en psychosociale steun (MHPSS)?
Meer mensen dan ooit moeten huis en haard verlaten vanwege oorlog, geweld en natuurrampen. Wat dit psychisch voor hen betekent, blijft vaak verborgen. Geestelijk welzijn is cruciaal voor de wederopbouw van getroffen gebieden en levens.
Humanitaire organisaties geven noodhulp in crisissituaties. Zij doen alles wat ze kunnen. Maar er is méér nodig. Geestelijke gezondheidszorg en psychosociale steun (MHPSS) moeten deel uitmaken van de noodhulp, zodat mensen weer voor zichzelf en anderen kunnen zorgen. Nederland zet zich in voor MHPSS in crisissituaties, dit is net zo belangrijk als voedsel, water en onderdak.
In crisissituaties is er meer behoefte aan MHPSS
Humanitaire crisissituaties kunnen ontstaan door oorlog, geweld, terrorisme, armoede, natuurrampen, geloofsvervolging of politieke onderdrukking. In zulke situaties lopen mensen meer risico op een psychische aandoening, zoals depressie, angsten en posttraumatische stressstoornis (PTSS). In crisissituaties krijgen 2 op de 10 mensen hier last van. In andere situaties is dat 1 op de 10.
Psychische aandoeningen duren ook aanzienlijk langer in crisissituaties. Kinderen en jongeren worden nog veel vaker getroffen. Als mensen eerder zo’n aandoening hadden, kan die terugkomen of verergeren.
In crisissituaties is er minder toegang tot MHPSS
In crisissituaties raken mensen vaak hun bestaanszekerheid kwijt, net als vertrouwde contacten en relaties. Dit komt door ontheemding, vermissing en dood. Tegelijkertijd zijn ziekenhuizen en andere zorginstellingen in de omgeving verwoest of onbereikbaar geworden. Mensen verliezen juist wat ze nodig hebben om geestelijk gezond te blijven en problemen samen aan te pakken.
Humanitaire rampen komen het vaakst voor in landen waar de gezondheidszorg al gebrekkig is. Rampen volgen elkaar ook sneller op.
Beschikbare hulp voor ggz en psychosociale steun
Mensen kunnen geestelijke gezondheidszorg en psychosociale steun krijgen van binnen hun gemeenschap, of van daarbuiten. Er kunnen professionele zorgverleners en specialisten voor nodig zijn. Maar bijvoorbeeld ook andere hulpverleners, vrijwilligers of lotgenoten, met of zonder speciale training. MHPSS kan allerlei vormen hebben. In elke situatie hangt dit af van wat er precies nodig en beschikbaar is.
Bekijk wat er de afgelopen jaren voor MHPSS in crisissituaties is bereikt op nlontwikkelingssamenwerking.nl of bekijk de presentatie ‘MHPSS: From Local to Global Emergencies’. (Let op: dit document is alleen in het Engels beschikbaar).