Met wie heeft de Europese Unie handelsverdragen afgesloten?

De Europese Unie (EU) heeft met een groot aantal landen of handelsblokken handelsverdragen (handelsakkoorden) afgesloten. Een handelsblok is een groep landen die in de internationale handel samenwerken. Ook heeft de EU met enkele van hen onderhandelingen over een handelsakkoord afgerond. De EU (en eventueel haar lidstaten) of de handelspartner moeten deze nog goedkeuren. Een handelsakkoord vormt vaak een onderdeel van een breder politiek akkoord, bijvoorbeeld van een associatieakkoord. Daarnaast sluit de EU handelsakkoorden af gericht op ontwikkeling van de handelspartner. Dit zijn de Economisch Partnerschapsakkoorden.

Niet met alle landen een handelsakkoord

De EU heeft niet met alle landen via een handelsakkoord afspraken gemaakt. In dat geval handelen EU-lidstaten op basis van wereldwijde afspraken die gemaakt zijn binnen de Wereldhandelsorganisatie.

Handelsakkoorden die (deels) in werking zijn getreden

De EU heeft onder andere met de volgende landen handelsakkoorden die (deels) in werking zijn getreden: 

  • Andorra;
  • Canada;
  • Colombia, Ecuador en Peru;
  • IJsland, Liechtenstein en Noorwegen ( landen van de Europese Economische Ruimte die geen lid zijn van de EU);
  • Faeröer Eilanden;
  • Japan;
  • Oekraïne;
  • San Marino;
  • Turkije;
  • Zuid-Korea;
  • Zwitserland;
  • Japan.

Het is mogelijk dat nationale en regionale parlementen van EU-lidstaten nog in moeten stemmen met een akkoord. Dan geldt dat alleen een deel van dat akkoord voorlopig in werking is getreden. 

Associatieakkoorden

In een associatieakkoord maakt de EU, ook namens Nederland, afspraken met een 3e land. Het gaat om afspraken over de ontwikkeling van de politieke, sociale, culturele, handels- en veiligheidsrelatie. Het is gebruikelijk dat een associatieakkoord ook een handelsakkoord bevat. De EU heeft met de volgende landen associatieakkoorden die (deels) in werking zijn getreden:

  • Algerije;
  • Centraal-Amerika
    (Costa Rica, El Salvador, Guatemala, Honduras, Nicaragua en Panama);
  • Chili;
  • Egypte;
  • Georgië;
  • Israël;
  • Jordanië;
  • Libanon;
  • Marokko;
  • Moldavië;
  • Oekraïne;
  • Palestijnse Autoriteiten;
  • Tunesië;
  • West-Balkan (Bosnië, Herzegovina, Kosovo, Noord-Macedonië, Servië en Montenegro).

Economisch Partnerschapsakkoorden

Economische Partnerschapsakkoorden (EPA’s) zijn handelsakkoorden tussen de EU en ACS-landen. Dit zijn landen in Afrika, de Cariben en de Stille Oceaan. In deze handelsakkoorden staan de ontwikkelingsdoelstellingen in kwetsbare landen centraal. De akkoorden stimuleren de handel tussen de EU en de ACS-landen. En ze dragen bij tot een duurzame ontwikkeling en vermindering van de armoede in deze landen. De EU heeft met de volgende landen EPA’s die (deels) in werking zijn getreden:

  • CARIFORUM
    (Antigua en Barbuda, Bahama’s, Barbados, Belize, Dominica, Dominicaanse Republiek, Grenada, Guyana, Haïti, Jamaica, Saint Lucia, Saint Vincent en Grenadines, Saint Kitts en Nevis, Suriname, Trinidad en Tobago);
  • Ontwikkelingsgemeenschap van Zuidelijk Afrika
    (Botswana, Lesotho, Mozambique, Namibië, Swaziland en Zuid-Afrika);
  • Oostelijk en Zuidelijk Afrika
    (Madagaskar, Mauritius, Seychellen en Zimbabwe);
  • Papua Nieuw-Guinea en Fiji;
  • Westelijk Afrika
    (Benin, Burkina Faso, Gambia, Ghana, Guinee, Guinee-Bissau, Ivoorkust, Kaapverdië, Liberia, Mali, Mauritanië, Niger en Nigeria);
  • Ghana;
  • Ivoorkust;
  • Kameroen.

Akkoorden in afwachting van goedkeuring

De EU heeft de onderhandelingen over handelsakkoorden afgerond met de volgende landen:

  • Oostelijk Afrika (EPA);
    (Burundi, Kenia, Rwanda, Tanzania, Uganda);
  • Singapore;

  • Kirgizië;

  • Mercosur;

  • Vietnam.

De EU (en eventueel haar lidstaten) en/of de handelspartner moeten deze akkoorden nog goedkeuren. Zij zijn nog niet in werking getreden.

Meer informatie over handelsakkoorden

Elk kwartaal stuurt het ministerie van Buitenlandse Zaken een ‘voortgangsrapportage handelsakkoorden’ naar de Tweede Kamer. Hierin wordt de voortgang van alle onderhandelingen beschreven.

Daarnaast vindt u op de website van de Europese Commissie (Engelstalige) informatie over de opzet van de verschillende soorten handelsakkoorden. Ook vindt u daar per handelspartner informatie over de handelsrelatie met de EU en de onderlinge handelsstromen.

Documenten