Toespraak minister Hoekstra bij de expertbijeenkomst over modernisering van het sanctiestelsel
Toespraak door minister Hoekstra (BZ) tijdens de expertbijeenkomst over de modernisering van de Nederlandse Sanctiewet. Deze vond plaats op 21 augustus 2023 in Den Haag.
Dames en heren,
Bij het dorpje De Punt kapen Molukse jongeren een trein, het kabinet Den Uyl wint de verkiezingen maar verliest de formatie, en in de bioscoop is voor het eerst een Star Wars-film te zien.
Als dat een half mensenleven geleden lijkt, dan klopt dat. Al deze gebeurtenissen vonden plaats in 1977.
Zoals u weet is dat ook het geboortejaar van de huidige Nederlandse sanctiewetgeving.mDe wet was nodig om Nederland in lijn te brengen met het VN-sanctiepakket tegen het racistische minderheidsregime van Rhodesië.
Dat land heet inmiddels al decennia Zimbabwe. Een gegeven dat op zichzelf al aantoont in hoeverre de internationale context vandaag de dag anders is. In 1977 had de Europese Gemeenschap 9 leden, de dekolonisatie was nog niet voltooid, en de Koude Oorlog woedde volop.
De sanctiewet is uiteraard in 2001 aangepast naar aanleiding van 9/11, maar ook dat is inmiddels bijna een kwart eeuw geleden. Een volledige modernisering die de wet in lijn brengt met de eisen van de huidige tijd heeft nog niet plaatsgevonden.mDaarvoor is het dus de hoogste tijd.
De Russische invasie van Oekraïne heeft de noodzaak en relevantie van het sanctie-instrument overduidelijk gemaakt. De Westerse eensgezindheid op dit front is indrukwekkend, net als de ongekende reikwijdte en lengte van de sancties.
Maar zoals u weet is dit alles ook zeer complex.
De sanctiepakketten tegen Rusland bestrijken alles, van financiële transacties tot IT, en van renpaarden tot raketten. Het vergt veel – van zowel de staat als de private sector – om sancties die over bijna alles gaan in goede banen te leiden.
Daarom wil het kabinet de Sanctiewet herzien, en deze tijdig en toekomstbestendig maken. Om die reden ben ik ook erg blij dat u hier vandaag aanwezig bent. Uw expertise en input zijn hard nodig bij het optimaliseren van de wet.
Onze hoop is om met het transparante proces – waar u vandaag onderdeel van bent – zoveel mogelijk knelpunten en mogelijkheden voor modernisering te identificeren. Het doel hiervan is een zo effectief mogelijke nieuwe wet, met een zo breed mogelijke betrokkenheid van ieders expertise.
De prioriteiten van het kabinet hierbij zijn tweeledig: om de wet te laten aansluiten bij de snel ontwikkelende praktijk, en tegelijkertijd te zorgen dat deze toekomstbestendig is. Want uit de huidige ervaring met sanctiepakketten blijkt de kracht van dit instrument.
Het is mij duidelijk dat Nederland, Europa en het Westen hier in de toekomst een beroep op zullen blijven doen. Het is het sterkste instrument dat wij bezitten om onze waarden uit te dragen en onze belangen kracht bij te zetten.
Sancties dragen bij aan het behoud en herstel van internationale vrede en veiligheid, het bevorderen van de rechtsorde en het bestrijden van terrorisme. Om dat potentieel te realiseren is een goede naleving essentieel.
Daarom is het cruciaal dat ons nationale sanctiestelsel zo is ingericht dat we kunnen blijven voldoen aan de eisen die voortkomen uit de Europese sanctieverordeningen. En dat alle betrokken partijen hun samenwerking versterken. Dat is dan ook een belangrijk doel voor vandaag.
Met deze nieuwe wet zet het kabinet in op een centrale, gerichtere en effectievere samenwerking tussen iedereen die met sanctienaleving te maken heeft. Daar hebben wij u hard bij nodig.
Uw input is van groot belang om de sanctiewet te moderniseren en optimaliseren. Ik wil u dan ook hartelijk bedanken voor uw aanwezigheid hier vandaag, en u uiteraard veel succes wensen!
Dank u wel.