Aanpak opvang vluchtelingen uit Oekraïne
Gemeenten, veiligheidsregio’s en andere betrokken partijen werken samen met de Rijksoverheid om vluchtelingen uit Oekraïne veilige en humane opvang te bieden. De verwachting is dat het aantal vluchtelingen uit Oekraïne dat naar Nederland komt, fors zal zijn. De veiligheidsregio’s en gemeenten werken samen om ongeveer 75.000 opvangplekken te realiseren.
Handreikingen
Circulaires
Instructieadvies derdelanders voor gemeenten
Per 19 juli 2022 is het beleid over derdelanders uit Oekraïne aangescherpt. Derdelanders met een tijdelijke verblijfsvergunning (niet een tijdelijke vergunning internationale of nationale bescherming) vallen per 19 juli 2022 niet meer onder de Richtlijn Tijdelijke Bescherming en hebben dus niet langer recht op opvang en voorzieningen in Nederland. Deze vernieuwde instructie omschrijft eerst de doelgroep die niet onder de richtlijn valt. Daarna volgt het proces voor derdelanders bij aankomst op een hub of in de gemeente.
Gevolgen van tijdelijk en permanent vertrek
Vluchtelingen uit Oekraïne kunnen met een geldig reisdocument vanuit Nederland naar Oekraïne of landen in de Europese Unie reizen. In onderstaande circulaire staat welke vormen van vertrek er zijn en hoe gemeenten daarmee kunnen omgaan. Ook staat er in wanneer gemeenten het recht op voorzieningen uit de ROOO (Regeling Opvang Oekraïense Ontheemden) voor Oekraïense vluchtelingen kunnen beëindigen.
Knooppunt Coördinatie Informatie Oekraïne
Het Knooppunt Coördinatie Informatie Oekraïne (KCIO) biedt een informatieplatform tussen het Rijk, de 25 veiligheidsregio’s en betrokken partners als bijvoorbeeld het Nederlandse Rode Kruis, VNG en COA. Professionals kunnen hier terecht met vragen over beschikbare opvangplekken. Onderdeel van het knooppunt is het Landelijk Coördinatiepunt Vluchtelingen Spreiding (LCVS). Vanuit dit verzamelpunt wordt het overzicht van de beschikbare gemeentelijke opvangplekken op bovenregionale/landelijke schaal in beeld gebracht en gecoördineerd.
VNG-platform Forum Oekraïne
De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) biedt voor haar leden de mogelijkheid om op haar Forum Oekraïne informatie te delen. Ook zijn hier voorbeelden van (meertalige) communicatiemiddelen beschikbaar die gemeenten kunnen gebruiken in hun communicatie naar vluchtelingen.
Aanpak opvang vluchtelingen uit Oekraïne
Veel vluchtelingen uit Oekraïne worden opgevangen in de directe buurlanden. Vluchtelingen die naar Nederland reizen, worden hier opgevangen. Het kabinet werkt intensief samen met medeoverheden en maatschappelijke partners om opvang en ondersteuning te bieden. De uitgangspunten voor de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne zijn humaan en veilig. De Rijksoverheid heeft veiligheidsregio’s gevraagd om in te zetten op opvang van ten minste 6 maanden en locaties die voor lange duur gebruikt kunnen worden. Op deze manier moet (veelvuldig) verhuizen en een ingewikkeld logistiek proces worden voorkomen. En kunnen leerplichtige kinderen zo veel mogelijk op dezelfde schoollocatie onderwijs krijgen.
Opvang bij particulieren
Het Rode Kruis, Vluchtelingenwerk Nederland, het Leger des Heils en TakeCareBnB zijn gevraagd om de particuliere opvang van vluchtelingen uit Oekraïne in gastgezinnen te organiseren.
Opvang alleenstaande minderjarige vluchtelingen
Alleenstaande minderjarige vluchtelingen vormen een kwetsbare groep. Het is van groot belang dat zij in een veilige omgeving opgevangen worden met oog voor hun unieke situatie. Hoe die opvang eruit gaat zien, wordt nog bepaald.
Opvang op de langere termijn
De Veiligheidsregio’s en gemeenten zorgen ervoor dat de eerste 75.000 vluchtelingen uit Oekraïne kunnen worden opgevangen. Er wordt rekening gehouden met nog grootschaligere opvang en langdurige opvang van vluchtelingen. Het Nationaal Programma Oekraïense vluchtelingen bereidt langdurige opvang voor waarbij structureel zorg, onderwijs, werk en sociale voorzieningen worden aangeboden. Dit vraagt een inzet van iedereen.
De opvang op langere termijn kan op vele fronten consequenties hebben. Voor de woningmarkt geldt bijvoorbeeld dat het op dit moment moeilijk is om een woning te vinden. Het is niet de bedoeling dat de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne die situatie nog lastiger maakt. Hetzelfde vraagstuk speelt rondom de opvang van asielzoekers uit overige landen. Ook daar is het zaak om te voorkomen dat concurrentie plaatsvindt voor locaties die geschikt zijn voor opvang.
Hulp bij terugkeer of verder reizen
Vluchtelingen uit Oekraïne die willen terugkeren of verder reizen, kunnen daarbij hulp krijgen van de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) of Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V). Voor gemeenten en betrokken organisaties maakt de infographic Terugkeer vluchtelingen uit Oekraïne inzichtelijk wat de mogelijkheden zijn.
