Orgaan- en weefseldonatie na overlijden

Iedereen kan organen of weefsels na overlijden aan een patiënt doneren, maar dat is niet verplicht. In het Donorregister staat of iemand na overlijden organen of weefsels wil doneren, of niet. Het Donorregister geeft artsen en nabestaanden dus duidelijkheid over iemands wensen.

Keuze over donatie in het Donorregister

In het Donorregister staat de keuze over orgaan- en weefseldonatie van de volgende personen:

Iedereen in Nederland vanaf 18 jaar die ingeschreven staat bij een Nederlandse gemeente. Wie 18 wordt, krijgt een brief met de vraag om een keuze in te vullen in het Donorregister.
Mensen die in Nederland komen wonen en zich inschrijven in een Nederlandse gemeente. Na 3 jaar in Nederland krijgen zij de vraag om hun keuze in het Donorregister in te vullen.
Jongeren tussen de 12 en 18 jaar die vrijwillig hun keuze al willen doorgeven.

Als iemand naar het buitenland verhuist en zich uitschrijft bij de gemeente, staat deze persoon niet meer in het Donorregister.

4 keuzes in het Donorregister

Er zijn 4 keuzes in het Donorregister:

Ja, ik wil donor worden.
Bij deze keuze kunnen mensen ook aangeven welke organen en weefsels zij wel en niet willen doneren.
Nee, ik wil geen donor worden.
Mijn partner of familie beslist na mijn overlijden.
Bij deze keuze beslist de partner. Als er geen partner is of als de partner niet te bereiken is, dan beslist de familie.
Ik wijs één persoon aan die beslist na mijn overlijden.
Bij deze keuze geeft iemand de naam en contactgegevens door van degene die mag beslissen. De arts neemt na overlijden contact op met die persoon.

Keuze invullen of veranderen

Iemand kan op elk moment de keuze in het Donorregister veranderen. Of een keuze invullen als iemand dat eerder nog niet gedaan had.

Een man van 54 staat met ‘geen bezwaar’ in het Donorregister omdat hij zelf nooit een keuze heeft ingevuld. ‘Geen bezwaar’ past bij zijn wensen, maar hij heeft dat nooit besproken met zijn vrouw en kinderen. Daarom kiest hij ervoor om in te loggen in het Donorregister en ‘Ja, ik wil donor worden’ in te vullen. Hij bespreekt dit ook met zijn vrouw, zoon en dochter. Zo kan er geen onduidelijkheid ontstaan over zijn keuze als hij er niet meer is.

Een vrouw wordt 18 en mag haar keuze rondom donatie invullen. Zij vindt dat haar toekomstige partner dat mag beslissen: als die het goed vindt om haar organen aan een patiënt te doneren, dan vindt zij dat ook goed. Als die dat liever niet wil, dan vindt de vrouw dat ook goed. Daarom vult zij in het Donorregister in: ‘Mijn partner of familie beslist na mijn overlijden’.

Geen keuze invullen betekent ‘geen bezwaar tegen orgaandonatie’

Als mensen geen keuze invullen, komen zij in het Donorregister met ‘geen bezwaar tegen orgaandonatie’. Hun organen en weefsels mogen dan na hun overlijden aan een patiënt gedoneerd worden. Ze zijn orgaandonor.

‘Geen bezwaar’ betekent dus in de praktijk hetzelfde als ‘Ja, ik word donor’. Maar alleen mensen met ‘Ja, ik wil donor worden’ in het Donorregister hebben die keuze zelf ingevuld. En alleen zij kunnen kiezen welke organen en weefsels zij willen doneren.

Informatie over keuzes rondom orgaandonatie

Op de website van het Donorregister staat meer uitleg over de verschillende keuzes in het Donorregister.

Uitleg over orgaandonatie in makkelijke taal staat op de website van Steffie.

Eigen keuze bespreken met familie en partner

Met het Donorregister is de keuze die de overledene gemaakt heeft over orgaan- en weefseldonatie duidelijk. Zo weten nabestaanden wat de wens van de overledene was. Mensen kunnen hun keuze ook tijdens hun leven al bespreken met familie en andere naasten. Dan komen nabestaanden niet voor onverwachte situaties te staan.

Tips om de keuze over orgaandonatie en weefseldonatie met familie en andere naasten te bespreken staan op de website van orgaandonatie.nl.

Gesprek tussen arts en nabestaanden over keuze in Donorregister

Donatie is alleen mogelijk als iemand in een ziekenhuis overlijdt. Dus niet als iemand thuis of ergens anders sterft. De organen moeten namelijk voldoende bloed krijgen tot de transplantatie en dat kan alleen in een ziekenhuis.

In het ziekenhuis bespreekt de arts met de nabestaanden wat er in het Donorregister staat. De nabestaanden zijn bijvoorbeeld de partner, de ouders, grootouders, (klein)kinderen of broers en zussen.

In het Donorregister staat of de overleden persoon zelf wel of geen donor wilde zijn. De arts gaat uit van deze keuze.

Staat er dat de overledene geen donor wilde zijn? Dan kunnen de nabestaanden dat niet veranderen.
Staat er ‘ja’ of ‘geen bezwaar’ in het Donorregister? Dan kunnen er organen of weefsels van deze persoon worden gedoneerd aan een patiënt. In sommige situaties kunnen nabestaanden bezwaar maken tegen donatie.

Situaties waarin nabestaanden beslissen over orgaan- en weefseldonatie

In sommige gevallen beslissen nabestaanden over donatie. Dit gebeurt bijvoorbeeld als de overledene (nog) niet in het Donorregister staat.