Wat is Prinsjesdag?

Prinsjesdag valt elk jaar op de derde dinsdag in september. De Koning gaat met de Glazen Koets naar de Koninklijke Schouwburg in Den Haag. Daar spreekt hij de Troonrede uit. Zo opent hij het nieuwe werkjaar van de Eerste Kamer en de Tweede Kamer. 

Daarna gaat de minister van Financiën met het koffertje naar de Tweede Kamer. Daar biedt de minister de Miljoenennota en de Rijksbegroting aan.

Troonrede

Koning Willem-Alexander spreekt op Prinsjesdag 2023 de Troonrede uit in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag. In de Troonrede staan de belangrijkste plannen van de regering voor het komende jaar. 

Lees en bekijk de Troonrede 2022.

Vergroot afbeelding
Beeld: ©ANP / Koen van Weel
Koning Willem-Alexander spreekt de Troonrede 2021 uit in de Grote Kerk in Den Haag.

Tekst van de Troonrede

De minister-president legt de voorlopige tekst van de Troonrede eind augustus voor aan de ministerraad. De minister-president bespreekt de tekst ook met de Koning. Tijdens de laatste ministerraad voor Prinsjesdag wordt de Troonrede definitief vastgesteld. Zo kan de Troonrede op tijd in de Staatscourant worden opgenomen, zodat de tekst op Prinsjesdag ook officieel beschikbaar is.

Aanbieden Miljoenennota en Rijksbegroting

De minister van Financiën overhandigt om 15.30 uur, na het uitspreken van de Troonrede, een koffertje aan de Tweede Kamer. Hierin zitten de Rijksbegroting en de Miljoenennota. Hierin staat hoeveel geld de regering het komende jaar voor de verschillende plannen beschikbaar stelt en waar dat geld vandaan komt.

De traditie van het koffertje op Prinsjesdag begon in 1947.

Waarom 3e dinsdag van september

Vroeger viel Prinsjesdag op de 1e maandag in november. Later op de 3e maandag in oktober. Maar er bleef niet genoeg tijd over om de begrotingsplannen voor 1 januari af te handelen. Daarom werd Prinsjesdag in 1848 vervroegd naar de 3e maandag in september.

In 1887 werd Prinsjesdag verplaatst naar de 3e dinsdag van september. Voor veel Kamerleden was de reistijd naar Den Haag lang. Om op tijd in de Kamer te zijn voor Prinsjesdag, moesten zij al op zondag van huis vertrekken. Vooral leden van christelijke partijen vonden dat een bezwaar.

Troon

Tussen 1815 en 1904 sprak de Koning (of de Koningin) de Troonrede uit in de vergaderzaal van de Tweede Kamer. Vanaf 1904 is gekozen voor de Ridderzaal op het Binnenhof in Den Haag. In 2020 en 2021 stonden de tronen tijdelijk in de Grote Kerk. Vanwege de verbouwing van het Binnenhof stonden de tronen in 2022 op Prinsjesdag in de Koninklijke Schouwburg. Ook in 2023 staan de tronen in de Koninklijke Schouwburg. Tijdens de Troonrede zit koningin Máxima naast de Koning op een neventroon.

De troon in neogotische stijl is ontworpen door architect P.J.H. Cuypers.

Vergroot afbeelding
Beeld: ©ANP / Koen van Weel
In de Grote Kerk wordt de laatste hand gelegd aan het oppoetsen van de Tronen en het schikken van de bloemen voor Prinsjesdag 2021.