Prinsjesdag 2023: investeren in een duurzaam en welvarend Nederland
Investeren in de toekomstige economie en het klimaat, zowel door de overheid als het bedrijfsleven, is noodzakelijk om Nederland leefbaar, welvarend en concurrerend te houden. Naar verwachting herstelt de economie zich in de tweede helft van 2023, waarna de groei in 2024 doorzet. Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) investeert komende jaren extra in verduurzaming en digitalisering. Dat is essentieel voor de financiële weerbaarheid van alle Nederlanders, een sterk bedrijfsleven maar ook om voortgang te blijven boeken met de uitvoering van de gestelde klimaatdoelen en de energietransitie. Daarnaast wordt hard gewerkt om de schadeafhandeling en versterking van huizen in Groningen milder, makkelijker en menselijker te maken.
Investeren in ondernemerschap, innovatie en economische veiligheid
Naast een koopkrachtpakket, investeert het kabinet gericht in ondernemerschap, innovatie en economische veiligheid. Zo is het budget van de innovatieregeling WBSO (Wet Bevordering Speur- en Ontwikkelingswerk) incidenteel en structureel verhoogd. Met deze regeling kunnen ondernemers onderzoek doen naar nieuwe innovaties en ideeën sneller ontwikkelen tot succesvolle producten en diensten.
Daarnaast kondigt de minister van Economische Zaken en Klimaat op Prinsjesdag aan dat er € 100 miljoen beschikbaar komt voor het versterken van de economische veiligheid van Nederland. Het gaat om budget dat kan worden ingezet om sensitieve technologieën, innovaties en daaraan gekoppelde ondernemingen en vitale aanbieders in Nederland te houden. Bijvoorbeeld als reguliere wetgeving of financiële middelen ontoereikend zijn, om te voorkomen dat ongewenste partijen zeggenschap of invloed verwerven.
Ook is er voor Nederlandse startups die de potentie hebben om te kunnen doorgroeien naar scale-up extra budget beschikbaar. EZK draagt € 100 miljoen bij aan het zogenoemde het European Tech Champions Initiative (ETCI). Met deze financiering kunnen innovatieve Nederlandse bedrijven het tekort aan scale-ups inlopen. Het kabinet blijft via het Nationaal Groeifonds (€ 20 miljard) met publieke investeringen de vernieuwing en duurzame groei van onze economie bevorderen via de bestaande projecten en met een vierde toekenningsronde in 2024.
Verduurzaming en energiesysteem
De energieprijzen zijn sinds vorig jaar gedaald, waardoor er weer vaste energiecontracten beschikbaar zijn tegen tarieven onder het prijsplafond. Toch zijn de energieprijzen nog steeds een stuk hoger dan voor de oorlog in Oekraïne. Het Noodfonds wordt verlengd om mensen die hun energierekening niet meer kunnen betalen te helpen. Het prijsplafond voor energie en de tijdelijke regeling voor blokaansluitingen lopen eind dit jaar af.
Het kabinet heeft dit voorjaar een klimaatpakket aangekondigd om de klimaatdoelen in 2030 te halen. Deze maatregelen zijn verwerkt in de begroting en het belastingplan voor 2024. Met de begroting voor 2024 stelt het kabinet voor om van het Klimaatfonds € 11,8 miljard toe te kennen. Met de toekenningen uit het Klimaatfonds wordt onder meer geïnvesteerd in benodigde energie-infrastructuur voor het toekomstige energiesysteem, opschaling van duurzame energie en waterstof en verduurzaming van de industrie.
Het budget van de Investeringssubsidie duurzame energie en energiebesparing (ISDE) wordt voor de komende jaren verhoogd met €1,38 miljard. Dit is een subsidieregeling voor de verduurzaming van woningen of bedrijfspanden, bijvoorbeeld voor isolatiemaatregelen (hybride) warmtepompen, zonneboilers, aansluitingen op een warmtenet en een elektrische kookvoorziening.
Het kabinet stelt in 2024 en 2025 opnieuw subsidie beschikbaar voor de SDE++ regeling. De SDE is de belangrijkste regeling waarmee de overheid de productie van duurzame energie en verlaging van de CO2-uitstoot stimuleert. Het totale budget wordt vastgesteld bij de openstelling van de regeling.
Om ondernemers te blijven stimuleren om in verduurzaming te investeren, wordt de Energie-investeringsaftrek (EIA) voor ondernemers met 5 jaar – tot en met 2028 – verlengd. De EIA maakt het aantrekkelijker voor ondernemers om in energiebesparende en duurzame bedrijfsmiddelen te investeren. Het aftrekpercentage wordt 40% vanaf 1 januari 2024.
Groningen
Het kabinet wil stoppen met de gaswinning in Groningen vanaf oktober 2023. In april 2023 presenteerde het Kabinet ‘Nij begun’, als reactie op de Parlementaire Enquête Aardgaswinning Groningen. Hierin staan 50 maatregelen om de schadeafhandeling en versterking van huizen milder, makkelijker en menselijker te maken. De kosten hiervan zijn meegenomen in de begroting van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat.