Rijksjaarverslag: inkomsten en uitgaven

In het begin van 2022 bevond Nederland zich nog in een lockdown, om de verspreiding van het coronavirus te beperken. Sinds de Russische invasie in Oekraïne steunt het kabinet Oekraïne met militaire en humanitaire hulp, noodopvang en medische zorg. In Nederland leidde deze oorlog onder andere tot fors gestegen energieprijzen. Op Prinsjesdag kondigde het kabinet een groot maatregelenpakket aan, om de dalende koopkracht tegen te gaan. 

Begroting in evenwicht

Het begrotingssaldo viel lager uit dan in 2021. Ondanks de maatregelen als gevolg van de oorlog in Oekraïne en de maatregelen om de koopkracht te herstellen. Dit komt onder andere doordat er minder werd uitgegeven dan begroot. En omdat de uitgaven aan coronamaatregelen lager waren.

In totaal gaf de overheid (Rijk, gemeenten en andere overheden) in 2022 € 88 miljoen minder uit dan er aan belastingen en premies binnenkwam. Daarmee kwam het begrotingsoverschot afgerond uit op 0 % van het bruto binnenlands product (bbp) . Het bbp is de waarde van de geproduceerde producten en diensten in Nederland. Hiermee zijn de uitgaven en inkomsten van de overheid in evenwicht.

Overheidssaldo

Overheidssaldo
Ontwikkeling overheidssaldo
20171,4%
20181,5%
20191,8%
2020-3,7%
2021-2,4%
20220,0%
Ministerie van Financiën Brontabel als csv (98 bytes)

Bijna € 2 miljard aan steun voor Oekraïne

Sinds het uitbreken van de oorlog steunt het kabinet Oekraïne met militaire en humanitaire hulp, noodopvang en medische zorg. In totaal leverde Nederland in 2022 voor bijna € 2 miljard euro aan steun. 
Ook beschermde het kabinet huishoudens met een historisch pakket aan koopkrachtmaatregelen. Onder andere via een tijdelijke verlaging van de btw op energie van 21% naar 9%. En een toelage van € 190 per maand voor huishoudens in november en december. 

Uitgaven voor Oekraïne (in miljoenen euro's)

Uitgaven voor Oekraïne (in miljoenen euro's) Totaal: € 1.965 miljoen in 2022
Uitgaven voor Oekraïne in miljoenen euro's
Opvang ontheemden1079
Militaire en humanitaire ondersteuning357
Financiële ondersteuning200
Onderwijs200
Wederopbouw72
Zorg54
Sociale zekerheid en werkgelegenheid3
Ministerie van Financiën Brontabel als csv (225 bytes)

Meer dan de helft van de uitgaven naar sociale zekerheid en zorg

De uitgaven van de Rijksoverheid kwamen in 2022 uit op € 351,5 miljard. De zorg en de sociale zekerheid (uitkeringen) zijn altijd de grootste uitgavenposten. Samen zijn zij goed voor meer dan de helft van de uitgaven. 27% van de uitgaven ging naar de zorg. Dat is in totaal € 95,1 miljard. Bijna evenveel ging naar de sociale zekerheid (25%). Dat is in totaal € 86,9 miljard.

Verdeling inkomsten Rijk 2022

Verdeling inkomsten Rijk 2022
Percentage
Loon en inkomstenbelasting21%
Omzetbelasting20%
Zorgpremies14%
Premies volksverzekeringen12%
Vennootschapsbelasting11%
Premies werknemersverzekeringen8%
Overig14%
Ministerie van Financiën Brontabel als csv (190 bytes)

Verdeling uitgaven Rijk 2022

Verdeling uitgaven Rijk 2022
Percentage
Zorg27%
Sociale zekerheid en arbeidsmarkt25%
Overig22%
Onderwijs, cultuur en wetenschap14%
Gemeentefonds, Provinciefonds en Btw-compensatiefonds12%
Ministerie van Financiën Brontabel als csv (171 bytes)

Overheidsschuld daalde naar 51%

De overheidsschuld viel lager uit dan de afgelopen jaren. De staatsschuld was in 2022 € 480,1 miljard (51% van het bbp). In 2021 was dit 52,1 %. Deze daling is onder andere een indirect gevolg van de hoge inflatie. Die inflatie leidt tot een hoger nominaal bruto binnenlands product (bbp). Wat weer zorgt voor een lagere procentuele staatsschuld ten opzichte van het bbp. Dit heet het noemereffect.  

Overheidsschuld ten opzichte van het bbp

Overheidsschuld ten opzichte van het bbp
Ontwikkeling overheidsschuld als % van het bbp
201757%
201852,40%
201948,50%
202054,70%
202152,50%
202251%
Ministerie van Financiën Brontabel als csv (121 bytes)

Overheidsschuld (in miljarden euro's)

Overheidsschuld (in miljarden euro's)
Ontwikkeling overheidsschuld (miljarden euro's)
2017420,4
2018405,8
2019394,7
2020435,5
2021449
2022480,1
Ministerie van Financiën Brontabel als csv (120 bytes)