Hoe is de uitslag vastgesteld van de verkiezing voor het Europees Parlement?

De uitslag van de verkiezing voor het Europees Parlement is vastgesteld in verschillende stappen.

Donderdag 6 juni: tellen

Kiezers konden donderdag 6 juni stemmen tussen 7.30 en 21.00 uur. Daarna begonnen de stembureaus met het tellen van de stemmen. De leden van de stembureaus hebben eerst het aantal toegelaten kiezers geteld: alle stempassen, kiezerspassen en volmachten. Daarna hebben ze de stemmen geteld.

Gemeenten kunnen bij het tellen van de stemmen kiezen uit 2 manieren: decentraal of centraal tellen.

• Decentraal tellen: de stembureaus hebben op 6 juni de stemmen per lijst (partij) én per kandidaat geteld.
• Centraal tellen: de stembureaus hebben op 6 juni alleen de stemmen per lijst, dus per partij geteld. De stemmen per kandidaat zijn dan nog niet geteld.

De stembureaus hebben op donderdagavond ook het aantal blanco en ongeldige stemmen geteld. Bij een blanco stem staat er niets op het stembiljet en is er geen enkel rondje rood gemaakt. Een stem is ongeldig als er bijvoorbeeld meer dan 1 rondje rood is gemaakt. Of als er iets op het stembiljet staat waardoor iemand kan weten wie de kiezer is.

U mocht bij alle telmomenten aanwezig zijn. De stembureaus hebben een verslag van de uitslag gemaakt. Dit verslag heet een proces-verbaal.

Let op: er kwam op de dag van de verkiezing voor het Europees Parlement geen voorlopige uitslag op basis van de eerste telling. Andere Europese landen moeten dan namelijk nog stemmen. De voorlopige uitslag in Nederland zou de stemmen van inwoners van andere EU-landen kunnen beïnvloeden. De verkiezingen voor het Europees Parlement zijn in de verschillende EU-landen van 6 tot 9 juni 2024. 

Vrijdag 7 juni: tellen en controleren

Op vrijdag 7 juni kwamen in elke gemeente de leden van het gemeentelijk stembureau bij elkaar.

Ook op deze dag waren er verschillen tussen gemeenten die gekozen hebben voor decentraal of centraal tellen.

• Decentraal tellen: het gemeentelijk stembureau controleerde op 7 juni de processen-verbaal van alle stembureaus in die gemeente. Was er een verschil tussen het aantal toegelaten kiezers en het aantal stemmen waar het stembureau geen verklaring voor heeft? Dan hertelde het gemeentelijk stembureau de stemmen van dat stembureau. Ook als het gemeentelijk stembureau dacht dat er fouten in het proces-verbaal stonden, hertelde het gemeentelijk stembureau de stemmen van een stembureau helemaal of voor een deel opnieuw. Het gemeentelijk stembureau verbeterde daarbij eventuele fouten.
• Centraal tellen: het gemeentelijk stembureau telde op 7 juni de stemmen per lijst (partij) én per kandidaat.

Maandag 10 juni: uitslag per gemeente

Op maandag 10 juni is het gemeentelijk stembureau weer bij elkaar gekomen. Dat heeft de uitkomst van de verkiezing binnen de gemeente vastgesteld. Alle aantallen zijn ook weer in een proces-verbaal opgenomen. Als kiezers bezwaar hebben gemaakt, dan is dat ook in het proces-verbaal gekomen.

Maandag 10 tot maandag 17 juni: fouten melden bij de Kiesraad

U kunt de processen-verbaal van de stembureaus bekijken op de website van uw gemeente. Dat zijn de verslagen die de stembureaus hebben gemaakt.

U kon tot maandag 17 juni 11.00 uur een melding doen bij de Kiesraad als u dacht dat er een (tel)fout was gemaakt. 

Dinsdag 11 juni: uitslag per kieskring

Op dinsdag 11 juni hebben de hoofdstembureaus de uitslag per kieskring vastgesteld. (Er zijn 20 kieskringen.)

Het centraal stembureau (de Kiesraad) heeft vervolgens de uitslag gecontroleerd. Waren er nog onverklaarde verschillen in een of meer processen-verbaal? Of bestond het vermoeden van fouten? Dan heeft het gemeentelijk stembureau de opdracht gekregen om die fouten te onderzoeken en zo nodig opnieuw te tellen.

Woensdag 19 juni: definitieve uitslag

Op woensdag 19 juni heeft het centraal stembureau (de Kiesraad) de definitieve uitslag van de verkiezing vastgesteld.

Dinsdag 16 juli: nieuw Europees Parlement

Op dinsdag 16 juli zijn de leden van het vorige Europees Parlement afgetreden. Op diezelfde dag is het nieuw gekozen Europees Parlement voor het eerst bij elkaar gekomen.

Aanwezig zijn bij tellen

U mocht bij alle telmomenten aanwezig zijn: op donderdagavond 6 juni én op vrijdag 7 juni. Er golden wel regels waar u zich aan moet houden.