Waterkwaliteit verbeteren
De kwaliteit van water is van levensbelang voor mensen, dieren en planten. Toch is het water in Nederland niet altijd schoon genoeg. Daarom neemt de overheid verschillende maatregelen.
Schoon water is essentieel voor mens, dier en plant
Schoon water is onmisbaar in de samenleving. Voor drinkwaterbedrijven, maar ook voor de landbouw, visserij, industrie en natuur. Daarom moet de kwaliteit van water hoog zijn. Zowel in rivieren als in de zee, meren en het grondwater. In schoon water:
- leven verschillende soorten planten en dieren;
- zitten niet te veel voedingsstoffen;
- zitten geen chemische afvalstoffen;
- is de temperatuur niet te hoog.
Waterkwaliteit in Nederland is niet goed genoeg
De kwaliteit van het water in Nederland staat onder druk. Dat komt omdat:
- het op veel plekken niet meer op een natuurlijke manier kan stromen. Door bijvoorbeeld de aanleg van dammen. En bredere vaargeulen voor schepen.
- er vervuilende stoffen in het water terechtkomen. Denk aan microplastics, medicijnresten en gewasbeschermingsmiddelen. Dat komt bijvoorbeeld door de industrie, huishoudens en de landbouw.
- het steeds drukker op het water is, met bijvoorbeeld vrachtschepen, kleinere boten en watersporters.
- het klimaat verandert, met vaker hoge temperaturen, heftige regenbuien en lange periodes van droogte. Daardoor wordt bijvoorbeeld de temperatuur van water te hoog.
Meer informatie over de kwaliteit van water in Nederland staat op de website van Rijkswaterstaat.
Doel: waterkwaliteit moet in 2027 op orde zijn
In 2027 moet de waterkwaliteit weer op orde zijn. Dat staat in de Europese Kaderrichtlijn Water. In de richtlijn staan verschillende doelen, bijvoorbeeld over de hoeveelheid chemische stoffen die het mag bevatten. Of hoeveel algen, planten- of diersoorten er in het water moeten voorkomen. Meer informatie over de Kaderrichtlijn Water staat bij het Informatiepunt Leefomgeving.
De Rijksoverheid werkt met waterschappen, provincies en gemeenten aan die doelen. Dat gebeurt samen met de landbouw, industrie, natuurorganisaties en wetenschappers.
Maatregelen voor goede waterkwaliteit
De overheid neemt verschillende maatregelen om de waterkwaliteit in Nederland te herstellen, te verbeteren en te beschermen.
- Vervuiling voorkomen
De overheid dringt vervuiling door lozingen van de industrie terug. Door in vergunningen afspraken te maken met industriebedrijven. Ook pakt de overheid zwerfafval aan, bijvoorbeeld door de invoering van het statiegeld. Ook maken waterbeheerders en boeren bufferstroken tussen landbouwgrond en het water. Zodat er minder mest en gewasbeschermingsmiddelen in het water terechtkomen. - Water zuiveren
De zuivering van water door rioolwaterzuiveringen wordt verbeterd. Bijvoorbeeld door te investeren in extra rioolwaterzuiveringen. - Weer natuurlijk laten stromen van water
Waterbeheerders proberen rivieren en beken weer natuurlijk te laten stromen, door er bijvoorbeeld meer bochten in aan te leggen. Ook leggen ze natuurvriendelijke oevers en moerassen aan. En worden stuwen en gemalen verwijderd, zodat vissen weer vrij kunnen zwemmen. Kan dit niet? Dan worden er vispassages gemaakt. - Internationaal samenwerken voor schoon water
Rivieren zoals de Rijn, Maas en Schelde stromen door meerdere landen. Nederland maakt bovenop op de Europese afspraken extra afspraken met buurlanden. Bijvoorbeeld over hoeveel vervuilende stoffen er in rivieren mogen zitten. Ook wisselen landen onderling kennis uit over waterbeheer en natuurherstel. - Mensen bewust maken van waterkwaliteit
De overheid maakt mensen bewust van hoe ze zelf waterkwaliteit kunnen verbeteren. Door bijvoorbeeld zo min mogelijk chemische schoonmaakmiddelen te gebruiken. Of medicijnresten niet door de gootsteen te spoelen, maar ze in te leveren bij de apotheek. En om regenwater op te vangen.
Overheid controleert waterkwaliteit
De Rijksoverheid controleert regelmatig het water langs de kust en op de grote meren, rivieren en kanalen. De waterschappen doen dit voor de regionale wateren. En de provincie volgt de kwaliteit van het grondwater. Zo controleren ze de:
- hoeveelheid schadelijke stoffen in het water;
- hoeveelheid voedingsstoffen;
- aanwezigheid van planten en dieren;
- watertemperatuur.
In de zomer worden ook zwemwaterlocaties gecontroleerd. De waterbeheerders kijken dan naar bacteriën in het water die voorkomen in uitwerpselen van mensen en dieren. Ook controleren ze op afval en blauwalg.
Wetten voor waterkwaliteit
De regels voor waterkwaliteit zijn in verschillende wetten en plannen vastgelegd. Europese wetten voor waterkwaliteit:
- De Europese Kaderrichtlijn Water;
- De Grondwaterrichtlijn;
- De Europese Zwemwaterrichtlijn;
- De Richtlijn Stedelijk Afvalwater.
De eisen uit deze Europese richtlijnen zijn in Nederland omgezet in: