Hoe is het afstuderen geregeld in het hoger onderwijs?

Aan het einde van een opleiding beoordeelt de examencommissie of een student de kennis, inzichten en vaardigheden heeft om te kunnen afstuderen. Afstudeerprogramma's kunnen verschillen per opleiding.

Afstuderen aan de universiteit

In de afstudeerfase  van een universitaire opleiding doet u een wetenschappelijk onderzoek. Het hangt van de opleiding af in welke vorm u dit uitvoert. Dat kan in de vorm van:

  • een literatuurstudie;
  • een onderzoek bij een externe organisatie;
  • een onderzoeksprogramma aan de universiteit zelf.

Over het onderzoek schrijft u een afstudeerscriptie of geeft u een presentatie.

Afstuderen aan hbo-opleiding

Om te kunnen afstuderen aan het hbo moet de student alle tentamens hebben behaald, plus het afsluitend examen. De opleiding bepaalt het afstudeerprogramma (curriculum). Dat kan bestaan uit bijvoorbeeld beroepsopdrachten en een afstudeerstage. Een afsluitend examen kan bestaan uit bijvoorbeeld een literatuuronderzoek, bachelorscriptie of een portfolio. 

Het examen wordt meestal beoordeeld door de dagelijkse begeleider en een onafhankelijke examinator. Als u een stage volgt, wordt u beoordeeld door de  examinator van de onderwijsinstelling en de dagelijkse begeleider van de stageorganisatie.

Beoordeling en toezicht stage en scriptie

De examinator, meestal een docent, beoordeelt uw afstudeerproducten. De examencommissie van de opleiding houdt toezicht hierop. Deze commissie is verantwoordelijk voor de tentamens en examens.

In de onderwijs- en examenregeling (OER) van uw opleiding vindt u informatie over de inhoud van de afstudeerrichtingen. Daarin staat ook welke kennis, inzichten en vaardigheden u moet hebben na afronding van uw studie.

Cum laude afstuderen aan hbo of universiteit

Cum laude afstuderen betekent dat u uw studie afrondt met zeer goed resultaat. Cum laude betekent 'met lof'. 

De onderwijsinstelling bepaalt zelf wat er nodig is om cum laude af te studeren. Bijvoorbeeld dat alle tentamens in één keer behaald zijn met een gemiddelde beoordeling van minstens 8.0. De regels voor cum laude afstuderen staan in de Onderwijs- en examenregeling (OER) van de instelling of de Regels en Richtlijnen van de examencommissie.  

Cum laude promoveren op onderzoek is ook mogelijk. De regels daarvoor staan meestal in het Promotiereglement van de universiteit. Het promotiereglement wordt vastgesteld door de universiteit. Regels en voorwaarden voor cum laude promoveren kunnen dan ook per instelling verschillen.     

Bezwaar maken bij examencommissie

Bent u het niet eens met de gang van zaken rond uw afstuderen? Dan kunt u een klacht indienen bij de examencommissie van uw opleiding. Bent u het niet eens met de uitspraak van de examencommissie? Dan kunt u beroep aantekenen bij het College van Beroep voor de Examens (CBE).