Rijksoverheid maakt in 2022 inkoopinformatie openbaar op online platform
Ministeries kopen jaarlijks gemiddeld voor 10 tot 12 miljard aan goederen en diensten in. Ongeveer een kwart daarvan bestaat uit rijksbrede inkoop. Waar dit geld aan uitgegeven wordt en wat het Rijk met die inkoop wil bereiken, is in 2022 te vinden op een online platform. Daar kunnen burgers, bedrijven en belangenorganisaties bijvoorbeeld zien welke aanbestedingen er starten en welke contracten zijn afgesloten, maar ook wat de plannen van het Rijk zijn voor duurzaam inkopen.
Demissionair staatssecretaris Knops van Binnenlandse zaken en Koninkrijksrelaties: “Als Rijksoverheid willen we verantwoording afleggen over waar we het belastinggeld aan uitgeven. En vooral over waarom we bepaalde diensten en middelen inkopen. Openheid daarover draagt bij aan de verbinding tussen burgers en overheden. Met de inkoopinformatie hebben bedrijven daarnaast ook een eerlijkere kans om overheidscontracten binnen te halen en een duurzamer, socialer en innovatiever aanbod te ontwikkelen.”
Inkoopinformatie
Een deel van de inkoopinformatie is op het moment al openbaar: op de website Rijksoverheid.nl staat informatie over aanbestedingen, over de contracten tussen de rijksoverheid en leveranciers en over hoeveel de rijksoverheid aan de inkoop van goederen en diensten heeft uitgegeven. In 2022 wordt een platform op Rijksoverheid.nl ingericht waar de inkoopinformatie te vinden is. Ook de rijksbrede inkoopplannen zijn daar straks te vinden. Bedrijven kunnen zich met informatie uit die plannen beter voorbereiden op offerte-aanvragen. De inkoopinformatie wordt daarnaast beter en duidelijker ontsloten.
Het platform wordt zo ingericht dat het aansluit bij een brede informatiebehoefte van burgers, bedrijven en belangenorganisaties. Om die brede behoefte in kaart te brengen en mee te denken over de ontwikkeling van het platform, is de Rijksoverheid de samenwerking aangegaan met de Open State Foundation (OSF). Het onderzoeksrapport van de OSF is in mei gepubliceerd. Het Rijk heeft daarna onderzocht welke wensen en aanbevelingen wel of (nog) niet kunnen worden overgenomen. Dit is te lezen in de beleidsreactie op het OSF-rapport.
OSF is een onafhankelijke stichting die zich richt op een digitaal transparante overheid en daarmee wil bijdragen aan een controleerbare en vitale democratie. De ontwikkeling van het platform gebeurt met subsidie van de EU.
Inkoopplannen
Eind 2019 bracht het kabinet Inkopen met Impact uit, met daarin het doel om voortaan alle rijksinkoop standaard duurzaam, sociaal en innovatief uit te voeren. Voor de rijksbreed gezamenlijk ingekochte goederen en ingehuurde diensten, de zogenoemde inkoopcategorieën, worden plannen gemaakt. De plannen zijn begin 2022 klaar, en worden dan gepubliceerd en breed bekend gemaakt. Bedrijven kunnen in de plannen terugzien waar de rijksoverheid om gaat vragen. Zo wil het Rijk bijvoorbeeld de CO2-uitstoot van haar eigen ICT-middelen reduceren en verwacht ze dat bedrijven deels gerecycled meubilair leveren. In de plannen staat ook dat bedrijven uitleg moeten geven over hun inspanningen waar het gaat om de borging van mensenrechten en goede arbeidsomstandigheden in internationale productieketens, en dat zij banen moeten creëren voor mensen met afstand tot de arbeidsmarkt.
Relevante markten worden pro-actief op de hoogte gebracht en betrokken. Daarbij wordt steeds gekeken naar wat voor bedrijven van toepassing is. Per inkoopcategorie wordt in de plannen beschreven welk duurzaam, sociaal of innovatief aanbod van welke bedrijfstak wordt verwacht.
Transparantie
Inkoopinformatie die openbaar gemaakt kan worden, maakt de rijksoverheid openbaar. Wanneer openbaarmaking echt niet kan, licht ze dit open en transparant toe. Bijvoorbeeld vanwege aanbestedingsrechtelijke en andere juridische grenzen, nadeel voor de markt of ondoelmatigheid.