18 Mrt maart Ministerraad

Minister-president Rutte:

Ja, goedemiddag, ook vandaag natuurlijk weer stilgestaan bij de verschrikkelijke oorlog in Oekraïne, inmiddels in de vierde week aangeland. En ondanks de berichten dat Oekraïne en Rusland dat die de gesprekken voortzetten, moeten we toch wel zeggen dat de ontwikkelingen in Oekraïne op dit moment niet hoopvol stemmen. De situatie voor de Oekraïense bevolking, zeker in een aantal grote steden, die wordt met de dag nijpender en tegelijkertijd ook, los van nijpender, ook simpelweg mensonterender. Het is echt verschrikkelijk als je je realiseert wat daar nu gebeurt. De aanvallen op burgers en ook op burgerdoelen, die gaan door en dat gaat ook steeds met artillerie vuur met clusterbommen, zoals we dat in de afgelopen weken ook gezien hebben. Daarom is het van groot belang dat we als internationale gemeenschap blijven doorgaan met druk zetten. Druk zetten op Poetin om zijn agressie te staken. In dat kader is het belangrijk dat de EU, de VS, overigens ook het Verenigd Koninkrijk, de sancties tegen Rusland deze week verder hebben aangescherpt. En het is daarbij hoopgevend om te zien dat in Rusland zelf veel mensen, in heel veel gevallen met gevaar voor eigen leven, zich uitspreken tegen deze agressie, zich uitspreken tegen deze koers van het Russische regime. Het kabinet heeft vandaag besloten om samen met Duitsland patriots in te zetten in Slowakije. Kajsa Ollongren van defensie heeft dat zojuist toegelicht. We doen dat om de oostflank van het NAVO-bondgenootschap te versterken en ook Slowakije te beschermen tegen een eventuele raketdreiging. Het is van groot belang dat Nederland ook hieraan een bijdrage levert, net zoals we een bijdrage leveren in Litouwen en ook aan het kijken zijn hoe wij kunnen helpen bij de op te zetten ‘enhanced forward presence’-operatie in Roemenië. En daarmee laten we zien dat wij als NAVO-landen eendrachtig en solidair met elkaar optreden. Het gaat om een patriot luchtverdedigingseenheid, 150 man/vrouw vanaf begin april gereed om naar Slowakije af te reizen.

De Russische aanval op Oekraïne onderstreept ook het belang van een sterke alliantie, van een sterke NAVO. De NAVO-ministers van Defensie die hebben afgelopen woensdag afgesproken om ook over een breder front ervoor te zorgen dat de aanwezigheid aan de oostflank wordt versterkt. Volgende week donderdag is er een extra NAVO-top voorzien in Brussel. Daar zal ook Biden, de president van Amerika bij aanwezig zijn. En ook daarmee geven we het signaal af dat we een front vormen als machtig bondgenootschap, militair bondgenootschap en tegen de aanval zijn op de vrijheid en veiligheid in onze wereld zoals die op dit moment door Rusland plaatsvindt. We blijven internationaal verenigd in onze steun aan Oekraïne en ook in ons verzet tegen de Russische agressie. In de aanloop naar die NAVO-top en ook de EU-top die plaatsvindt volgende week donderdagmiddag na de NAVO-top en vrijdag ben ik maandag in Litouwen voor gesprekken met de president en de premier. Ik ben vervolgens ook die dag te gast bij de Poolse premier. Dinsdag ga ik naar Ankara om een gesprek te hebben met Recep Erdogan, de president. En dan dus volgende week donderdag en vrijdag de NAVO-top en de Europese raad. In aanloop daarnaar toe ook veel andere gesprekken met Europese collega’s maar dan via de video, op woensdag waarschijnlijk met de Spaanse premier en ook met een aantal collega’s onder leiding van Charles Michel. Een van die onderwerpen op die EU-top zal zijn natuurlijk de energievoorziening. Die is van groot belang voor de toekomst. Onze energieonafhankelijkheid. Hoe kunnen wij die snel vergroten, onze energieonafhankelijkheid van Rusland? Dat moeten we in een breder Europees kader bezien en ook daar zullen we volgende week uitvoerig over spreken tijdens die top in Brussel en daarom zal er op vrijdag hier Sigrid Kaag, de minister van Financiën en de eerste vice-premier u te woord staan.