15 Aug augustus Ministerraad

*Minister President Dick Schoof*

Vandaag dus de eerste ministerraad na het reces, voor het eerst op
de Bezuidenhoutseweg nummer 73. Natuurlijk is het even wennen, voor u als pers net zo goed als voor ons in de ministerraad. Maar de voorzieningen zijn geweldig, minstens net zo goed als op het Binnenhof en op het Catshuis. Dus dat zal ongetwijfeld snel vertrouwd worden.

Inhoudelijk hebben we vandaag weer een vliegende start gemaakt. Natuurlijk staan de komende weken in het teken van de voorbereidingen voor Prinsjesdag. Vanochtend is de Vijfhoek bijeengekomen, onder meer om te spreken over het koopkrachtbeleid en het zogeheten lastenkader. Volgende week woensdag zal de eerste Begrotingsraad plaatsvinden en zo zullen we stap voor stap toewerken naar de troonrede en de Miljoenennota.

In de ministerraad hebben we natuurlijk gesproken over Oekraïne en vooruitgeblikt op de ontmoeting tussen president Trump en president Poetin later vandaag in Alaska. In de aanloop naar deze ontmoeting heeft er gedurende de week al veel overleg plaatsgevonden in internationaal verband. Daaruit blijkt dat er onder onze partners een hoge mate van eenheid en brede overeenstemming bestaat over de belangrijke uitgangspunten. Maar om tot duurzame vrede te komen moet er wel eerst aan een aantal voorwaarden worden voldaan, waaronder een staakt-het-vuren dat Rusland respecteert.

En Oekraïne moet aan tafel zitten, want er gaat maar één land over de toekomst van het land en dat is Oekraïne zelf. Bovendien moet Rusland meewerken en tot nu toe zien we geen enkele indicatie dat Poetin bereid is tot vrede. Maar uiteindelijk moeten we er alles aan doen om tot een duurzame en rechtvaardige vrede te komen, dus laten we hopen dat de ontmoeting in Alaska daaraan zal bijdragen.

De ontwikkelingen in Israël en Gaza hebben we ook tijdens het reces op de voet gevolgd. Minister Veldkamp is daarover tevens in gesprek geweest met de Kamer. Afgelopen week hebben we helaas weer een aantal zorgwekkende ontwikkelingen gezien, zoals de dood van de Palestijnse journalist Anas al-Sharif. Het doelwit maken van journalisten is onacceptabel en het is aan Israël om daarover opheldering te geven. Ook de recente aankondiging om Israëlische operaties in Gaza te intensiveren en Gaza-stad te willen bezetten is een verontrustende, verkeerde stap.

Dan is er nog het plan voor de bouw van een nederzetting op een strategisch punt op de Westelijke Jordaanoever. Dat voornemen veroordelen we ten zeerste, omdat het indruist tegen het internationaal recht en omdat het een tweestatenoplossing en een levensvatbare Palestijnse staat ondermijnt. Dit alles brengt een oplossing niet dichterbij. Alleen met een staakt-het-vuren kan de cyclus van geweld worden doorbroken, waarbij de gijzelaars moeten vrijkomen en de onmenselijke situatie in Gaza verbeterd. Nederland blijft zich dan ook, in nauw overleg met onze internationale en Europese partners, inzetten voor directe verbetering van de humanitaire situatie en voor stappen richting een duurzame tweestatenoplossing.

Tot slot

later vandaag vindt hier in Den Haag de Nationale Herdenking 15 augustus 1945 plaats. Daarbij herdenken we alle slachtoffers die gevallen zijn bij de Japanse bezetting van voormalig Nederlands-Indië en bij de oorlog tegen Japan. Dit jaar is een bijzonder moment, omdat het precies tachtig jaar geleden is met de capitulatie van Japan op 15 augustus 1945 waarmee een einde kwam aan de Tweede Wereldoorlog voor het hele Koninkrijk der Nederlanden. Koning Willem-Alexander zal vanavond bij het Indisch Monument een toespraak geven en ik zal namens het kabinet samen met staatssecretaris Judith Tielen de herdenking bijwonen.

Maar dat dus vanavond, maar eerst antwoord ik graag uw vragen.