Nederland na de crisis: Perspectief voor en door de samenleving
Rapport | 12-07-2021
De Rijksoverheid is de dialoog aangegaan met de samenleving over Nederland na de coronacrisis. In dit document zijn de signalen van de dialoog samengevat en bekeken met analyses van departementen, planbureaus, bedrijven en maatschappelijke organisaties. Het geeft een doorkijk naar mogelijke opgaven en prioriteiten voor de overheid en de samenleving.
Nederland na de crisis: ideeën voor de toekomst (samenvatting in eenvoudige taal)
Corona heeft voor veel problemen gezorgd. Wat is er nodig om te herstellen? En wat kunnen we anders gaan doen? De overheid heeft hier mensen met elkaar over laten praten. Hier leest u wat voor ideeën zij hebben.
Iedereen heeft wat van corona gemerkt
Het coronavirus heeft ons land hard geraakt. Iedereen heeft dat gemerkt. Veel mensen hebben corona gehad. Sommige mensen hebben vrienden en familieleden verloren. Anderen raakten werkloos of verdienden minder geld.
Dingen geleerd van corona
Toch bood de crisis ook kansen. We moesten dingen anders gaan doen. En dat beviel soms goed. De crisis heeft ons dus ook veel geleerd.
Herstellen en vernieuwen, maar hoe?
Hoe moet het verder na de crisis? Hoe komen we er sterker uit? De overheid heeft hier mensen in groepen over laten praten. Jonge mensen, ouderen, maar ook ondernemers, wetenschappers en bestuurders van gemeenten en provincies. Ze bespraken wat corona voor hen heeft betekend. En wat ze wensen voor de toekomst.
Veel mensen noemden dezelfde dingen. Bijvoorbeeld dat ze gezondheid heel belangrijk vinden. Net als de natuur, een prettige buurt, en tijd naast het werk. Maar ze maken zich ook zorgen. Want wat zijn de gevolgen van de crisis?
Zes thema’s
De gesprekken hebben veel ideeën opgeleverd. Ideeën om het goede vast te houden en problemen aan te pakken. Er waren ook al andere adviezen. Alle ideeën zijn samengevat in 6 thema’s:
De een heeft meer last gehad van de crisis dan de ander. Kinderen en studenten konden lange tijd niet naar school. Winkels en cafés moesten dicht. Maar sommige mensen verdienden juist veel geld. De verschillen zijn door corona groter geworden.
De deelnemers aan de gesprekken vinden dat het verschil kleiner moet worden. We moeten de welvaart eerlijker verdelen. Vooral kinderen, jongeren en arme mensen verdienen meer kansen. Bijvoorbeeld om te leren, gezond te blijven en werk te vinden.
Bedrijven hadden ook last van de crisis. Sommige bedrijven overleefden het niet. En het is onzeker hoeveel werk er straks is.
De economie moet nu herstellen. Maar niet ten koste van het milieu en het klimaat. Daar moeten bedrijven rekening mee houden. Dat voorkomt problemen in de toekomst. Door corona hebben we gemerkt hoe kwetsbaar de wereld is.
Er is ook hoop. Corona laat zien dat we veel kunnen doen bij een crisis. Als we maar willen! Het zou goed zijn als de economie verandert, zodat die herstelt op een goede manier. Veel mensen zien daar nu de noodzaak van in.
In de lockdown konden we niet veel doen. We waren veel thuis. Dat was niet altijd leuk, maar gaf wel rust. Veel mensen konden thuis werken. Dat scheelde tijd. En het was gemakkelijker werk en privé te combineren.
Verder vonden we het extra belangrijk gezond te leven. Bijvoorbeeld door genoeg te bewegen. We gingen meer wandelen en fietsen. We leerden onze eigen buurt beter kennen en hielpen elkaar meer dan anders. Veel deelnemers vinden het belangrijk dit vast te houden. En te zorgen voor wijken waar we prettig kunnen leven.
Mensen zijn flexibel. De crisis heeft dat laten zien. We zochten nieuwe manieren om elkaar te ontmoeten. Bedrijven bedachten manieren om geld te verdienen. Iedereen kwam uitdagingen tegen. Het was normaal om daar over te praten.
Veel mensen denken dat het na de crisis weer wordt zoals vroeger. Dat we weer net zo met elkaar omgaan. Anderen verwachten dat we moeten wennen. Zeker als het gaat om contact met onbekenden.
Het is goed stil te staan bij wat er is gebeurd. Wie het zwaar heeft gehad, voelt zich dan gehoord. Dat is belangrijk om weer verder te gaan.
Door de crisis zijn we veel vaker internet gaan gebruiken. Concerten kon je thuis bekijken. Zelfs een uitvaart was online te volgen. We gebruiken nu vaker internet voor werk en onderwijs. Vergaderingen en medische consulten zijn vaker online. We hoeven dus minder op pad. Dat scheelt veel reistijd en drukte.
Waarschijnlijk blijven we meer via internet doen dan vroeger. En gaan we de ene keer op pad, en de andere keer niet. Het is wel nodig afspraken met elkaar te maken. Want hoe gaat dat dan op het werk en op school? Wanneer ben je daar en wanneer thuis? Ook moeten er goede en veilige verbindingen zijn met het internet.
“Door de crisis had ik meer tijd voor alles.”
Tijdens de crisis was er eerst veel vertrouwen in de overheid. Later kwamen er ook protesten tegen de aanpak en de maatregelen. Het vertrouwen nam toen weer af.
“Laat verandering vanuit burgers beginnen. Zij weten wat er nodig is.”
Veel mensen willen dat de overheid burgers en organisaties betrekt bij plannen. Mensen moeten mee kunnen praten, vooral over de eigen omgeving. In de eigen buurt dus. De overheid kan mensen mee laten denken. En burgers helpen om zelf plannen te maken. Dat zorgt ook dat we het beter doen bij een volgende crisis.
Hoe nu verder?
De mensen die hebben meegepraat, vonden dat prettig. Ze konden hun hart luchten en hoorden de verhalen van anderen. Mensen kregen hoop en moed van de gesprekken. Ze hopen wel dat de overheid de ideeën verder gaat uitwerken, samen met bedrijven en burgers.
Dat is ook de bedoeling. De komende tijd nodigt de overheid bestuurders uit om hierover te praten. Met als doel samen de thema’s aan te pakken. Want samen komen we sterker uit de crisis.
“In de buurt letten we nu meer op elkaar. Dat vind ik belangrijk.”
