Speech minister voor Rechtsbescherming Franc Weerwind bij Nationale Iftar
Toespraak van minister voor Rechtsbescherming, Franc Weerwind, bij Nationale Iftar op dinsdag 11 april 2023 in Scheveningen.
Beste mensen,
Assalamu alaikum,
Goed contact begint met een gemeende groet.
En ik groet u op deze bijzondere avond van onderlinge saamhorigheid. Ik voel mij vereerd dat ik deze avond met u mag vieren.
We groeten ons wat af in het leven. Of we nu een knikje naar een onbekende op straat geven, bij familie op visite gaan of … wanneer je als imam op de deur van een gedetineerde klopt.
Sinds ik minister voor Rechtsbescherming ben, ben ik verantwoordelijk voor een goede en veilige leefomgeving binnen het gevangeniswezen. Graag vertel ik u over een waardevol aspect binnen de muren van onze gevangenissen.
Een plek waar een gemeende groet iemand weer hoop kan geven op een betere toekomst.
Wanneer je in de gevangenis zit, heb je veel tijd om na te denken. Er is weinig afleiding, maar des te meer tijd voor bezinning. Tijd om dingen in een nieuw perspectief te plaatsen. Tijd om aan een betere versie van jezelf te werken.
Maar dan is het wel fijn als je daar in alle rust met iemand over kan praten.
In Nederland werken zo’n 170 geestelijk verzorgers binnen het gevangeniswezen. Nergens anders in ons land komen zo nadrukkelijk verschillende religies en levensovertuigingen op één plek samen.
De imam, dominee, pastor, rabbijn, orthodox priester, pandit en humanist van dienst - en dit zijn mannen én vrouwen - vinden elkaar in één ruimte.
In de ochtend begroeten zij elkaar en vragen de ander om raad als ze daarom verlegen zitten.
Samen met ruim 2.000 vrijwilligers geven zij gedetineerden die daar behoefte aan hebben mentale bagage en emotionele ondersteuning mee. Wijsheden om hun leven tijdens en na detentie een goede richting te kunnen geven.
Met die eerste klop op de celdeur maken zij duidelijk de persoon achter de gevangene te zien. Zij kijken voorbij het oordeel van de rechter of de ernst van het gepleegde misdrijf. Zij zijn er voor de mens.
En dat is bijzonder waardevol, want sommige gevangenen zitten niet alleen feitelijk opgesloten, maar ook innerlijk. Opgesloten met hun daad. Opgesloten met die constante vragen die zich een weg naar boven banen.
Vragen over hun daad in verhouding tot hun geloof. Vragen over hun familie: wil mijn moeder mij nog wel zien en zal ik mijn kind zien opgroeien? Vragen over hun toekomst.
Onze geestelijk verzorgers hebben hun ambtsgeheim. Dit betekent dat gedetineerden hun verhaal kwijt kunnen aan iemand die zij kunnen vertrouwen. Hun verborgen verhaal is bij de imam of bij een collega geestelijk verzorger veilig.
U kunt zich misschien wel voorstellen dat wanneer iemand zijn opgekropte woede of intense verdriet kan uiten, dat dat de druk van de ketel haalt. In iemands hoofd en hart, maar ook voor de medegevangenen en medewerkers van de inrichting.
Zo brengt een luisterend oor rust, orde en veiligheid. Zowel binnen de muren, als daarbuiten. Want die gesprekken nemen gedetineerden ook mee naar huis, zodra ze de poortdeur naar hun toekomst openen.
Daarom helpt imam Aboubakr gedetineerden in het reine te komen met slachtoffers, met de samenleving en met zichzelf. Gesprekken over berouw staan daarbij centraal.
Of zoals Nurul, een andere Islamitisch geestelijk verzorger het zegt: “ik wil gedetineerden laten zien dat het nooit te laat is je leven te beteren. God is vergevingsgezind als je spijt hebt.”
Ik ben benieuwd hoe u hierover denkt. Is het inderdaad nooit te laat om je leven te beteren? Of misschien moet ik deze vraag iets anders stellen: verdienen alle daders vergeving?
Ik stel voor dat we het hier straks aan tafel over hebben en daarbij de waarden van de ramadan betrekken.
Ik heb begrepen dat het tijdens de vastenmaand niet alleen gaat om verdraagzaamheid, vrijgevigheid, liefdadigheid en saamhorigheid. Volgens de islam leert het vasten ook om jezelf te bedwingen en kan het bijdragen aan eigenschappen als discipline, uithoudingsvermogen en zelfbeheersing.
Eigenschappen die gedetineerden kunnen sterken in hun wil om aan een betere versie van zichzelf te werken.
Sinds mijn gesprekken met geestelijk verzorgers weet ik dat zij gedetineerden hierbij kunnen helpen. Zij kunnen hen met die eerste gemeende groet weer hoop geven op een betere toekomst. Een toekomst waarin zij weer vrij zijn, goede vriendschappen kunnen aanhalen en samen dadels en soep kunnen eten met hun familie en dierbaren.
Ik wens iedereen die meedoet aan de ramadan een Ramadan Mubarek. En geniet straks allemaal van het smakelijke eten.