Toespraak van minister Bruins Slot tijdens de medailleceremonie voor civiel experts
Toespraak van minister Bruins Slot (BZ) tijdens de medailleceremonie voor civiel experts, donderdag 2 november 2023, in Den Haag.
Het gesproken woord geldt.
Beste aanwezigen,
Civiel experts hebben een onmisbare rol in internationale missies. Zij dragen bij aan de rust, veiligheid en wederopbouw in conflictgebieden. Door te bouwen aan dat wat je niet met het blote oog ziet, maar evenzogoed van onschatbare waarde is:
Zoals de rechtstaat …
De gelijkheid van vrouwen en mannen…
Het recht om in vrijheid te leven…
En misschien nog wel het meest onzichtbare, omdat het zo diep in ons zit:
Ze bouwen aan vertrouwen. Vertrouwen in de toekomst. En vooral tussen mensen onderling.
Civiel experts bouwen ook voor Nederland, als ogen en oren in het veld. Omdat ze weten hoe het er écht aan toe gaat. Of, zoals een van hen het verwoordde: ‘Je bent dichter bij de mensen voor wie je het doet.’
Zij zijn zo een onmisbare bron van informatie voor Nederland. Als het gaat om de missies zelf, die we zo met elkaar kunnen verbeteren. Maar ook als het gaat om de ontwikkelingen in het land waar ze werken.
Als bron van kennis en ervaring hebben zij zo indirect invloed op beleidsvorming. Civiel experts dragen zo onder meer bij aan de wederopbouw van Oekraïne, hoe lastig dat ook is, met een oorlog die voortduurt. Bijvoorbeeld door bewijsgaring en onderzoek naar internationale misdaden te professionaliseren.
Een delegatie van Oekraïners is hiervoor speciaal deze zomer naar Nederland gekomen. Maar ook bijvoorbeeld door wederzijds vertrouwen te kweken aan de grensposten, noodzakelijk om de Solidarity Lanes tussen de EU en Oekraïne soepel te laten lopen.
Civiel experts uit Nederland hielpen ook om veiligheidspersoneel uit Niger op te leiden. En ook hier werd aan vertrouwen gebouwd. Bijvoorbeeld tijdens een gesprek tussen de lokale politie en vrouwen, dat een van de civiel experts had opgezet, en begeleid. Een gesprek dat er eerst heel heftig aan toeging, met veel woede, verwijten en verdriet.
‘Waarom was je er niet voor ons!’ schreeuwde een van de vrouwen. Het raakte een van de politiemannen zo, dat hij in tranen was. De woede en tranen bleken het dubbel en dwars waard. Het gesprek gaf de vrouwen het vertrouwen om zich uit te spreken. En tegelijkertijd kreeg onderling vertrouwen zo de kans om te groeien. Want de politie en de vrouwen kwamen elkaar nog dagelijks tegen.
Ze waren niet meer bang om elkaar te spreken. Ze kenden elkaar nu.
Beste missiegangers, beste civiel experts,
Jullie werken onder enorm moeilijke omstandigheden. Voor een aantal kwam de oorlog het afgelopen jaar heel dichtbij. Anderen werken er op dit moment middenin, zoals in Oekraïne. Weer anderen werken vanuit een veilig hoofd- of veldkantoor, maar zijn evengoed onmisbaar.
Maar al is het vanuit de schuilkelders, en al is er geen stroom of verwarming meer, het werk gaat door.
En jullie gingen door.
‘Het is een voorrecht om op missie te gaan’, horen we terug. Ik kan jullie verzekeren, het is een voorrecht voor Buitenlandse Zaken, dat jullie je voor ons hebben ingezet.
Dank jullie wel.