Staatscommissie adviseert over uitdagingen demografische ontwikkelingen

De omvang en samenstelling van de Nederlandse bevolking veranderen de komende dertig jaar door vergrijzing en migratie. Deze demografische ontwikkelingen brengen grote uitdagingen en onzekerheden met zich mee. Het kabinet wil meer zicht krijgen op de mogelijke scenario’s tot 2050. De vraag is daarbij wat de gevolgen zijn voor de samenleving, hoe de regering hier met beleid op kan inspelen en welke effecten dat heeft.  

Om de opgaven en mogelijke oplossingen in kaart te brengen is de ‘Staatscommissie Demografische ontwikkelingen 2050’ ingesteld. Dat schrijft minister Van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in een brief aan de Tweede Kamer.

Een van de uitdagingen waar Nederland voor staat, is dat de groei van de bevolking de komende decennia waarschijnlijk doorzet. Hoe sterk de omvang en samenstelling veranderen, is echter onzeker. Onderzoekers van het Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut (NIDI) en het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS) hebben daarom verschillende varianten doorgerekend. Uit al deze varianten blijkt dat het aandeel van de bevolking met een migratieachtergrond stijgt, het aandeel ouderen toeneemt en de beroepsbevolking krimpt.

Dit heeft consequenties voor verschillende sectoren. Denk bijvoorbeeld aan de arbeidsmarkt, die nu al met krapte kampt. Maar ook in de zorg en op de woningmarkt zullen gevolgen merkbaar zijn. Bijvoorbeeld doordat ouderen langer zelfstandig blijven wonen en de vraag naar zorg toeneemt. De samenhang tussen de ontwikkelingen in verschillende sectoren, maakt dit vraagstuk extra ingewikkeld.

Brede blik

Niettemin is het mogelijk met beleid hier, tot op zekere hoogte, invloed op uit te oefenen. Dat beleid kan betrekking hebben op het beïnvloeden van demografische factoren, zoals de levensverwachting of migratie, maar dat zijn niet de enige opties. Zo kan het ook helpen om deelname aan de arbeidsmarkt of een gezonde leefstijl te bevorderen.

Bij dit alles heeft het kabinet voor ogen dat Nederland ook in 2050 een land wil zijn met een grote brede welvaart. De vraag is wat hiervoor nodig is met het oog op de verschillende demografische varianten.

Daarom wordt de ‘Staatscommissie Demografische ontwikkelingen 2050’ gevraagd advies uit te brengen over scenario’s, mogelijke beleidsopties en handelingsperspectieven van de regering, met betrekking tot de maatschappelijke gevolgen van de demografische ontwikkelingen, in het bijzonder van vergrijzing en migratie. De commissie richt zich daarbij op de gevolgen voor de belangrijkste beleidsterreinen, van stedelijke ontwikkeling tot arbeidsmarkt en zorg.

De commissie start na de zomer en heeft als doel het advies eind 2023 op te leveren.