Veelgestelde vragen over het programma Meer uren werkt!
Deeltijdwerk is een typisch Nederlands verschijnsel. Na de Tweede Wereldoorlog gingen meer vrouwen op zoek naar een baan. Deeltijdwerk leek een goede oplossing om werk te combineren met de zorg voor huishouden en gezin. In de jaren 80 werd deeltijdwerk ook ingezet om werkloosheid te bestrijden. Voordeel voor werkgevers was bovendien dat ze de hoeveelheid personeel aan konden passen aan wekelijkse piekmomenten.
In Nederland is deeltijdwerk een volwaardige en goed beschermde categorie arbeid geworden en gebleven. Hoewel sommige groepen meer in deeltijd werken dan andere is deeltijdwerk tegenwoordig heel gewoon.
Mensen werken om verschillende redenen in deeltijd. Een deel van hen is daar tevreden mee. Maar ongeveer 500.000 deeltijdwerkers geven aan dat zij meer uren zouden willen én kunnen werken. Meer uren werkt! wil bereiken dat deze mensen dit ook gaan doen.
Redenen voor mensen om meer te gaan werken kunnen zijn:
- een hoger inkomen en pensioen,
- meer carrièrekansen
- en uitdagender werk.
Een hoger inkomen zorgt bovendien voor financiële zelfstandigheid, zodat iemand niet financieel afhankelijk is van een partner.
Voor bedrijven en organisaties kunnen grotere deeltijdbanen helpen om het tekort aan personeel te verminderen. Daarmee blijft het aanbod en de kwaliteit van bijvoorbeeld de zorg, het onderwijs en de kinderopvang op peil.
Je hoort vaak dat meer werken niet loont. Een kleine groep deeltijders krijgt inderdaad minder of geen toeslagen bij meer uren werken. Of gaat meer belasting betalen over het extra inkomen. Maar in de praktijk geldt dit voor maar 2% van de werkenden. Voor een grote groep loont het wel om meer uren te werken.
Het programma laat zien waarom meer uren werken wel loont. En zet dit in tijdens gesprekken tussen leidinggevende en werknemer. Bijvoorbeeld door te laten zien hoeveel mensen in verhouding overhouden als alle kosten zijn verrekend.
Ook wordt het eventuele inkomen van een partner meegenomen.
De grootste groep deeltijders zijn vrouwen. Maar Meer uren werkt! richt zich nadrukkelijk op alle werknemers: mannen, vrouwen, non-binair, alleenstaand of met partner, met en zonder kinderen.
Mannen en vrouwen willen vaak de zorg voor een kind eerlijk verdelen. Toch komt het vaak voor dat na de geboorte van een kind de vader fulltime blijft werken. De moeder maakt vaker gebruik van geboorte- en ouderschapsverlof. Zij kiest daarna vaker voor parttime werk.
Hoe collega’s en leidinggevende op het werk tegen het combineren van werk en gezin aankijken, kan de keuze van een ouder bepalen. Daarom stelt het programma voor om op het werk genderneutrale regelingen en -communicatie in te voeren. Zo worden ouders die de zorg voor een kind gelijk willen verdelen geholpen. Zonder dat zij tegen vooroordelen aanlopen.
Steeds meer mensen krijgen te maken met mantelzorg. Het kan zijn dat deeltijdwerkers die ook verantwoordelijkheden hebben in de mantelzorg, ondersteuning nodig hebben van hun werkgever of partner.
In het programma is er aandacht om (meer) werken te combineren met mantelzorgtaken. Onder andere door binnen organisaties en bedrijven informatie te verspreiden over regelingen en mogelijkheden voor het combineren van werk en mantelzorg. Hiermee zorgen we voor meer begrip voor mantelzorgers en dat zij niet uitvallen of minder gaan werken.
Onderzocht wordt ook of meer uren werken effect heeft op de mantelzorg. Bijvoorbeeld door te monitoren hoeveel tijd een werknemer in deeltijd besteedt aan onbetaalde zorgtaken en vrijwilligerswerk.
Voor werk dat lichamelijk of mentaal zwaar zou kunnen zijn bieden werkgevers soms bewust (kleine) deeltijdbanen aan. Bijvoorbeeld in zorg en welzijn of in het onderwijs. Onderzoek laat daarentegen ook zien dat een contract met meer uren voor sommige mensen juist de werkdruk vermindert.
Meer uren werken betekent niet automatisch een fulltime baan. Er zijn ook mensen die nu 16 uur werken en naar 20 uur willen. Of van 24 uur naar 32 uur.
Het programma onderzoekt of taken of functies combineren hiervoor een oplossing kan zijn. Bijvoorbeeld door lesgeven te combineren met andere taken zoals een digitaal lesaanbod ontwikkelen. In de kinderopvang werkt dit al goed. Wanneer werknemers hun werk met kinderen kunnen combineren met andere, lichtere taken, zorgt dit voor minder zwaar werk dat iemand meer uren kan volhouden.
De arbeidsmarkt is veranderd Vaak was er nog (grote) werkloosheid. Nu is de werkloosheid heel laag. Bovendien ging het vaak om ‘losse’ maatregelen. Met Meer uren werkt! ontwikkelen we een breed pakket dat niet alleen praktische belemmeringen aanpakt. Ouders krijgen ook ondersteuning als zij de zorg voor hun kind(eren) gelijk willen verdelen. Hierdoor lopen zij in hun werkomgeving niet tegen vooroordelen aan.
Het programma gaat van start met interventies waar al goede ervaringen mee zijn opgedaan. De interventies richten zich op specifieke belemmeringen die groepen deeltijders ervaren die meer uren willen werken, en zijn ontwikkeld in samenwerking met het veld.
De overheid is al langere tijd bezig om arbeid en zorg beter te verdelen. Ook wil de overheid de economische zelfstandigheid verbeteren. Bijvoorbeeld door:
- meer uren werken fiscaal aantrekkelijker te maken,
- goedkopere kinderopvang
- en de uitbreiding van verlofregelingen (het aanvullend geboorteverlof).
Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid coördineert Meer uren werkt!. Als blijkt dat extra beleid nodig is, neemt het deze signalen mee bij de voorbereiding hiervan.
Het programma richt zich op sectoren waar grote krapte heerst en veel in deeltijd wordt gewerkt. In het basisonderwijs, de zorg en de kinderopvang werken respectievelijk 66%, 69% en 84% van de werknemers in deeltijd. De gevolgen van het personeelstekort in deze sectoren zijn groot. Scholen die een lesdag schrappen, lange wachtlijsten in de zorg en kinderopvang. Dit raakt ook mensen in andere sectoren, bijvoorbeeld omdat zij hun kind thuis moeten houden.
Naast deze kraptesectoren richten twee interventies zich op alle sectoren: ‘oudervriendelijke organisaties’ en ‘’financiële inzichten’. Deze interventies richten zich op de sociale omgeving van deeltijdwerkers en op hun motivatie om al dan niet meer te gaan werken. ‘Oudervriendelijke organisaties’ richt zich op het ondersteunen van ouders als zij de wens hebben de zorg voor kind(eren) gelijk te verdelen, zodat zij in de werkomgeving niet tegen vooroordelen aanlopen. Onderzoek laat namelijk zien dat in organisaties die uitgaan van een gelijke verdeling van zorgtaken tussen mannen en vrouwen, werknemers gemotiveerder zijn en vaker meer (blijven) werken.
De interventie ‘financiële inzichten’ laat werknemers zien wat de financiële gevolgen zijn van meer of minder werken, nu en in de toekomst. Het merendeel van de werknemers in deeltijd gaat er door contractuitbreiding op vooruit. financieel inzicht geven kanook zorgen, dat bijvoorbeeld vaders meer tijd maken voor zorgtaken. Een moeder kan dan meer uren werken en haar economische zelfstandigheid vergroten.
De activiteiten die goed blijken te werken, delen we direct met nieuwe partners uit andere regio’s en sectoren. Dit doen we op de volgende manieren:
- Handleidingen en business cases laten zien wat de beste manier is om succesvolle oplossingen uit te voeren en wat de verwachte opbrengsten zijn.
- Op Het Meer uren werkt! platform staan ervaringen en resultaten van de interventies.
- Op sectorspecifieke themabijeenkomsten delen werkgevers, onderzoekers, bestuurlijke stakeholders en andere belanghebbenden jaarlijks ervaring en informatie toegespitst op één sector. Om aan te sluiten bij de praktijk van werkgevers in de regio, worden de bijeenkomsten daar georganiseerd.
- De Meer uren werkt! academie zal organisaties helpen bij de implementatie van bewezen effectieve interventies. Betrokkenen de ermee gaan werken, zoals HR-medewerkers, krijgen daar training en tips om de interventies in hun organisatie te implementeren.
- Publiekscampagnes moeten aandacht en draagvlak voor grotere deeltijdbanen vergroten.
De consortiumpartners, kwartiermakers en een ambassadeursnetwerk dragen zorg voor voldoende deelnemers en bezoekers bij de verschillende activiteiten. De kwartiermakers zijn er verantwoordelijk voor dat het veld zich inzet. Zij doen dat door ambassadeurs te werven en de opschalingspartners te helpen deelnemers te werven voor de themabijeenkomsten en de academie. Deze ambassadeurs komen uit eigen regio’s en sectoren. Zij benutten hun bestaande netwerk om Meer uren werkt! landelijk uit te rollen.