In maart 2018 hebben de bewindspersonen van VWS, de minister van OCW en de staatssecretaris van SZW het actieprogramma Werken in de Zorg uitgebracht. Hierin geeft het kabinet aan hoe het de personeelstekorten in de zorg gaat aanpakken. De commissie Werken in de Zorg is één van de maatregelen uit het actieprogramma.
Taakomschrijving
De commissie Werken in de Zorg is een onafhankelijke commissie. De commissie heeft als taak de kwaliteit en voortgang van de regionale actieplannen aanpak tekorten te monitoren en te stimuleren.
Werkwijze
De commissie gaat ieder najaar met een afvaardiging van de bestuurlijke vertegenwoordigers van iedere regio in gesprek over de voortgang in de regio’s bij hun aanpak van de tekorten aan personeel. De commissie adviseert de regio’s vervolgens over mogelijkheden om hun regionale aanpak te verbeteren. Daarnaast rapporteert de commissie aan VWS over het landelijke beeld ten aanzien van de voortgang.
Op basis van de bevindingen van de commissie kunnen vraagstukken worden geagendeerd voor het Actie Leer Netwerk en/of de landelijke actietafel, twee andere onderdelen van het actieprogramma. Het Actie Leer Netwerk legt de verbinding tussen het actieprogramma, het werkveld en onderwijs. Aan de landelijke actietafel stemmen partijen acties af, bijvoorbeeld acties om knelpunten weg te nemen.
Samenstelling commissie Werken in de Zorg
De commissie bestaat uit (van links naar rechts): Peter van Driel, Doekle Terpstra (voorzitter), Marjolein ten Hoonte, Anja Schouten en Paul Rullmann.
Eind november 2019 heeft de commissie wederom adviezen aan de regio’s en een landelijke rapportage aan de minister uitgebracht.
In haar tweede landelijke rapportage schetst de commissie aan de hand van 5 vliegwielen wat het beeld is van de voortgang in de aanpak van de tekorten en waar volgens de commissie aangezet moeten worden om de tekorten op te lossen:
Vliegwiel Onderwijsvernieuwing en Leven Lang Ontwikkelen: de instroom in de sector is flink toegenomen maar het is tijd gerichter in te zetten op de beroepen waar de grootste tekorten verwacht worden. Tevens zijn langlopende verbintenissen nodig als ware het zorgonderwijs deel van de zorgorganisatie.
Vliegwiel Behoud van zorgprofessionals: de aandacht voor dit thema is zeker gegroeid, maar de voortgang op dit thema is nog onvoldoende. De sector dient steviger werk te maken van het thema behoud, ingebed in goed werkgeverschap.
Vliegwiel Sociale en technologische innovatie: de samenwerkingsbereidheid in de regio’s op dit thema is behoorlijk toegenomen maar het blijft bij relatief kleine initiatieven. De commissie adviseert regionale visies op het gebied van innovatie te ontwikkelen, uitgewerkt in een concrete innovatieagenda.
Vliegwiel Invloed en betrokkenheid zorgprofessional vergroten: zorgprofessionals dienen nog intensiever betrokken te worden bij het regionale arbeidsmarktvraagstuk, niet alleen bij de uitvoering van acties, maar ook bij de idee- en planvorming over hoe dingen anders en beter zouden kunnen. Het succes van die betrokkenheid zou moeten blijken uit nieuwe initiatieven die vervolgens kunnen worden opgeschaald.
Vliegwiel Besturen vanuit gedeelde gemeenschappelijke opgave: regio’s die werken vanuit een gedeelde maatschappelijke verantwoordelijkheid maken meer meters. Maar ook deze regio’s lossen de personeelstekorten nog niet op. Daarvoor is meer nodig: van de zijde van de regio’s – onder andere op het gebied van behoud en innovatie - en zeker ook meer van de zijde van de (rijks)overheid en andere ‘externe beïnvloeders’.
In december 2018 heeft de commissie haar eerste adviezen aan de regio’s en haar landelijke voortgangsrapportage aan de minister uitgebracht.
De landelijke rapportage geeft - op hoofdlijnen - het volgende beeld:
Overal wordt de noodzaak van regionale samenwerking gevoeld en wordt ook samengewerkt. Er worden vanuit de regionale actieplannen aanpak tekorten (RAATs) veel acties ingezet.
De focus ligt op het verhogen van de instroom en de daarvoor benodigde begeleidingscapaciteit. Daarop worden zichtbare resultaten geboekt.
Op actielijn 2 “beter leren in de zorg” ziet de commissie tal van ontwikkelingen en initiatieven. Het gaat volgens de commissie echter nog wel om kasplantjes. Blijvende aandacht en schaalvergroting is dus nodig.
Op actielijn 3 “anders werken in de zorg” signaleert de commissie dat aan behoud van medewerkers door zowel werkgevers als binnen de regionale samenwerking, nog minder aandacht wordt besteed. Concrete ambities en het van elkaar leren zijn nodig.
De commissie benoemt 5 vliegwielen om in de regio tot duurzame oplossingen te komen voor de personeelstekorten in zorg en welzijn.
Updates commissie Werken in de Zorg
Periodiek stuurt de commissie een update uit met informatie voor haar regionale gesprekspartners.
