Wanneer vindt er een veiligheidsonderzoek plaats?

Een veiligheidsonderzoek hoort bij een sollicitatieprocedure voor een vertrouwensfunctie. Voor een vertrouwensfunctie heeft u een Verklaring van Geen Bezwaar (VGB) nodig. De Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) of de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) doet eerst een veiligheidsonderzoek. Daarna geeft de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties of de minister van Defensie een VGB.

Voorbeelden vertrouwensfuncties

Voorbeelden van vertrouwensfuncties zijn een functie bij de douane op Schiphol en veel functies bij de politie. Het kan ook gaan om een functie waarin u veel te maken krijgt met vertrouwelijke informatie. Bijvoorbeeld bij een ministerie.

Veiligheidsonderzoek

In een veiligheidsonderzoek onderzoekt de AIVD of de MIVD of u bij aanstelling een risico vormt voor de staatsveiligheid of andere staatsbelangen. Het administratieve onderzoek bestaat uit het controleren van uw gegevens in de systemen van de AIVD en de MIVD. En de systemen van onder andere gemeente, politie en justitie. Ook uw financiële situatie kan onder het onderzoek vallen. Bent u langere tijd in het buitenland geweest? Dan kan de AIVD of de MIVD navraag doen bij een buitenlandse collegadienst.

Veiligheidsonderzoeken zijn er op de 3 niveaus; A, B en C. Een B- of C-onderzoek is een administratief onderzoek. Behalve als  de gegevens aanleiding geven tot een diepgaander onderzoek. Dan volgen gesprekken met uzelf en met andere personen die informatie over u kunnen geven. De A-onderzoeken zijn het zwaarste in omvang en diepgang. Bij een A-onderzoek horen altijd gesprekken. Of de uitkomst van het administratieve onderzoek nou wel of niet goed is.

Redenen weigeren VGB

Komen er geen bezwaren tegen uw aanstelling uit het onderzoek naar voren? Dan geeft de minister een VGB af. Komen er wel bezwaren naar voren, dan geeft de minister u geen VGB. Redenen hiervoor kunnen zijn:

• U bent in het verleden veroordeeld voor een strafbaar feit. Bij de beoordeling van die gegevens kijkt de AIVD of de MIVD naar:
  • de aard van de gegevens;
  • de ouderdom van de gegevens
  • de aard en zwaarte van de misdrijven;
  • de zwaarte van de opgelegde straf;
  • aantal gegevens;
  • de leeftijd (misschien is sprake van een jeugdzonde).
• U neemt deel aan of steunt staatsgevaarlijke en antidemocratische activiteiten.
• Er kwamen overige persoonlijke gedragingen of omstandigheden in het onderzoek naar voren. Bijvoorbeeld verslavingen, financiële kwetsbaarheden, leugenachtig of heimelijk gedrag, niet-integer gedrag, onverantwoord en risicovol gedrag.

Bezwaar tegen weigering VGB

De minister kan besluiten de VGB te weigeren. U krijgt dan meestal eerst een zogenaamd voornemen tot weigering. Hierop kunt u reageren. De minister kan dan alsnog besluiten een VGB af te geven. Krijgt u een definitieve weigering, dan kunt u tegen dit besluit een bezwaar indienen. Hoe u een bezwaarschrift kunt indienen, staat in de brief over het definitieve besluit.

Bent u het niet eens met de beslissing van de minister op uw bezwaar? Dan kunt u in beroep bij de rechtbank. Wilt u tegen het besluit van de rechtbank in hoger beroep? Dan kan dat bij de Raad van State.

Inzage in uw dossier

U kunt een verzoek doen om uw dossier in te zien. U kunt het dossier van uw veiligheidsonderzoek niet volledig inzien. Zo blijven onder meer de personen met wie is gesproken geheim. In de eventuele rechtsprocedure bij de rechtbank en de Raad van State kunnen de rechters wel inzage in het volledige dossier krijgen. Dus ook in de geheime stukken. U moet hiervoor wel eerst toestemming geven.

Verschil veiligheidsonderzoek en VOG

Een veiligheidsonderzoek is diepgaander dan een onderzoek voor een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG). Een VOG is een verklaring waaruit blijkt dat uw (justitieel) verleden geen bezwaar vormt voor het werk of het doel waarvoor u de VOG aanvraagt. Justis, de screeningsautoriteit van het ministerie van Justitie en Veiligheid, voert de screening uit. Hoe de VOG-beoordeling precies in zijn werk gaat en welke bronnen Justis raadpleegt, kunt u lezen op de website van Justis.

Verschil veiligheidsonderzoek en antecedentenonderzoek

Een veiligheidsonderzoek is niet hetzelfde als een antecedentenonderzoek. Een antecedentenonderzoek is meestal een onderzoek naar justitiële gegevens die nodig zijn voor bijvoorbeeld een VOG. Een veiligheidsonderzoek is veel breder.