Ga direct naar inhoud

Aanpak overlast asielzoekers

Iedereen die vlucht voor oorlog, geweld of vervolging verdient onze bescherming. Dat mag nooit ten koste gaan van onze veiligheid. Daarom doet de overheid er alles aan om overlast en crimineel gedrag van asielzoekers te voorkomen. Tegen mensen die toch voor overlast zorgen, neemt de overheid zeer strenge maatregelen.  

Overlastgevend en crimineel gedrag van asielzoekers

Een kleine groep asielzoekers veroorzaakt overlast in de gemeenten. Mensen die in de buurt van een Azielzoekerscentrum (Azc) wonen, voelen zich niet altijd veilig. Ook inwoners van de Azc’s en medewerkers van het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) hebben last van het gedrag van deze groep. Ze hebben last van bijvoorbeeld:

  • verstoring van de openbare orde zoals zwart rijden in bus of intimiderend gedrag op straat;
  • strafbare feiten zoals winkeldiefstal of tasjesroof;
  • overtreden van de COA-huisregels zoals geluidsoverlast of het uitschelden van medewerkers.

Overheid richt zich op verschillende maatregelen

De Rijksoverheid neemt verschillende maatregelen om de overlast aan te pakken. De overheid richt zich op verschillende maatregelen. Maatregelen om de overlast en het criminele gedrag aan te pakken of te voorkomen. Daarnaast zet de overheid in op een versnelde procedure, en heeft de overheid alle maatregelen verzameld in een toolbox.

Maatregelen om overlast en/of crimineel gedrag aan te pakken

Maatregelen om overlast en/of crimineel gedrag te voorkomen

Overige en aanvullende maatregelen

Overheid werkt samen om overlast te voorkomen en aan te pakken

Om overlastgevend en crimineel gedrag te voorkomen en aan te pakken werken onder andere de volgende organisaties binnen en buiten de asielketen nauw samen:

  • het ministerie van Justitie en Veiligheid (JenV),
  • gemeenten,
  • het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA),
  • de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND),
  • de Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V),
  • Nidos, jeugdbescherming voor vluchtelingen
  • de politie,
  • het Openbaar Ministerie (OM)
  • Afdeling Vreemdelingenpolitie, Identificatie en Mensenhandel (AVIM)

De overheid wil samen met deze partijen overlast en crimineel gedrag van asielzoekers aanpakken en voorkomen. Om dat goed te organiseren zijn er:

Ketenmariniers

Er zijn vier ketenmariniers. Zij brengen bij problemen met overlastgevende asielzoekers alle betrokken partijen, zoals het COA, burgemeesters of winkeliers bij elkaar. Samen kijken ze naar het probleem, en naar wat nodig is om het probleem op te lossen. De ketenmariniers zorgen ervoor dat dit proces goed verloopt. Ook bespreken zij met de samenwerkende organisaties welke maatregelen effectief zijn om overlast te voorkomen. De ketenmariniers vallen rechtstreeks onder de staatssecretaris.

Overlastgevende asielzoekers.
Er zijn ongeveer 250 mensen aangewezen die zo'n vijf keer in de systemen van de politie voorkomen als verdachte.
Van die 250 mensen daar zit een kleine groep tussen die zich ernstig misdraagt.
En ernstig misdraagt wil zeggen: in de openbare ruimte waarin ze mensen schofferen, buschauffeurs de huid vol schelden, proberen zonder kaartjes binnen te komen, winkeldiefstallen plegen, zoals hier in Ter Apel, maar ook wel wat zwaardere feiten plegen.
En die gaan wij het leven zuur maken.

Dat betekent dat we ze achter de kont aan lopen,
aanspreken op hun gedrag proberen om de partners zo ver te krijgen dat ze opgepakt worden als het kan, bestraft worden als het moet, versoberd opgevangen worden en medegedeeld worden dat het geen zin heeft om hier te zijn:"Je kunt beter weggaan, want Nederland is niet leuk voor jou."
Zo kwamen we in gesprekken tot de conclusie dat er een ketenmarinier moest komen.
Dat ben ik geworden samen met nog twee collega's.
De ketenmarinier lost zelf de problemen niet op.
Maar beweegt alle partners om de problemen op te lossen op een minder klassieke manier:
Namelijk minder overleggen en meer doen.

Ik ben geen politieagent, geen COA, geen IND, geen DT&V, geen ministerie, maar ik breng die partijen samen.
En het blijkt gewoon te werken dat op het moment dat je samen je vizier richt op één probleem, dat het dan beter opgelost wordt dan dat je allemaal apart werkt.
Wat wij proberen is om met enige brutaliteit de grenzen van het mogelijke op te zoeken.
En op het moment dat we die grens enigszins overschrijden, zeggen we liever een keer sorry dan dat we zeggen: "We hebben het niet geprobeerd."

Als je hier om je heen kijkt, zie je heel veel asielzoekers lopen die heel vaak met het hoofd naar beneden lopen.
Dat komt, omdat het draagvlak voor de asielzoeker in Nederland aan het dalen is.
Verkiezingen worden zelfs beïnvloed door de kijk op de vreemdelingenportefeuille.
En ik ben er persoonlijk totaal van overtuigd dat wij hier niet te maken hebben met de asielzoeker die overlast veroorzaakt, maar met een minimale kleine groep daarbinnen die gebruik maakt van het systeem om zich te misdragen.
En als ik daar een bijdrage aan kan leveren om deze mensen aan te pakken en die overlast te verminderen en daarmee het imago van het totaal van de groep asielzoekers te verbeteren, ja, dan ga ik daar voor.
En dat is mijn drive geweest.
Want ik had nooit gedacht, anderhalf jaar geleden, dat ik dit werk zou doen.

Coördinator Nationale Aanpak Overlast

Deze coördinator zorgt ervoor dat de strafrechtelijke aanpak van overlastgevende en criminele asielzoekers zo goed mogelijk is. Om overlastgevers met resultaat aan te pakken, moet de werkwijze van organisaties uit de vreemdelingenketen, de politie en het Openbaar Ministerie (OM) zo goed mogelijk op elkaar aansluiten. Het OM kan dan zelf een straf opleggen (een strafbeschikking) of gebruik maken van het snelrecht. En daarnaast zorgt de coördinator ervoor dat asielzoekers die overlast veroorzaken, niet in beeld blijven.

Cijfers geregistreerde incidenten

Het WODC brengt jaarlijks een overzicht uit van geregistreerde incidenten. In dit rapport beschrijft het WODC de overlast en misdrijven door bewoners van asielzoekerscentra. Het blijkt dat een kleine groep asielzoekers die vooral uit Noord-Afrikaanse landen komen overlast geven. Deze groep maakt weinig kans op asiel. Het meest voorkomende type misdrijf waar bewoners van asielzoekerscentra van verdacht worden, is diefstal.

De overheid houdt daarnaast elke maand de cijfers over in- en uitstroom van asielzoekers bij, in de Kerncijfers Asiel en Migratie.

Documenten