Ga direct naar inhoud

Nationale aanpak overlast asielzoekers

Iedereen die vlucht voor oorlog, geweld of vervolging heeft recht op onze bescherming. Asielzoekers kunnen betrokken zijn bij overlast en criminaliteit. Dit werkt mee aan een onveilig gevoel over asielopvang. Daarom doet de overheid er alles aan om overlast en crimineel gedrag van asielzoekers te voorkomen. Tegen mensen die voor overlast zorgen, neemt de overheid strenge maatregelen.

Overlastgevend en crimineel gedrag van asielzoekers

Sommige asielzoekers zorgen voor overlast. Denk hierbij aan winkeldiefstal, geweld, bedreigingen en vernielingen. In 2022 verbleven 83.000 asielzoekers enige tijd in een opvanglocatie. Hiervan was 7% betrokken bij een incident en werd 3% verdacht van een strafbaar feit. Mensen die wonen of werken op een opvanglocatie, bewoners en ondernemers in de buurt kunnen zich door incidenten onveilig voelen.

Overheid neemt verschillende maatregelen

Incidenten kunnen nooit helemaal voorkomen worden. Toch doet de overheid er alles aan om overlast van asielzoekers te beperken. Dat gebeurt met een aanpak die bestaat uit landelijke en lokale maatregelen. Een aantal maatregelen zijn gericht op het aanpakken van overlast en crimineel gedrag. En er zijn maatregelen die bedoeld zijn om overlast te voorkomen.

Daarnaast wil de overheid aanvragen van asielzoekers die weinig kans maken op een vergunning, sneller behandelen. Dat gebeurt onder meer in zogeheten procesbeschikbaarheidslocaties. Asielzoekers moeten hier altijd aanwezig zijn voor hun procedures. De asielprocedures worden dan efficiënt en snel  doorlopen. Deze opvanglocaties hebben een sober opvangregime. Zo ontmoedigt de overheid asielzoekers die weinig kans hebben op een asielvergunning om naar Nederland te komen.

Maatregelen om overlast en/of crimineel gedrag te voorkomen

Maatregelen om overlast en/of crimineel gedrag aan te pakken

Overige en extra maatregelen

Overheid werkt samen om overlast te voorkomen en aan te pakken

Om overlastgevend en crimineel gedrag te voorkomen en aan te pakken werken onder andere de volgende organisaties binnen en buiten de asielketen nauw samen met:

  • het ministerie van Justitie en Veiligheid (JenV);
  • gemeenten;
  • het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA);
  • de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND);
  • de Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V);
  • Nidos, jeugdbescherming voor vluchtelingen;
  • de politie, waaronder afdeling Vreemdelingenpolitie, Identificatie en Mensenhandel (AVIM);
  • het Openbaar Ministerie (OM).

De overheid wil samen met deze partijen overlast en crimineel gedrag van asielzoekers aanpakken en voorkomen. Om dat goed te organiseren zijn er:

Ketenmariniers

Er zijn vier ketenmariniers. Zij brengen bij problemen met overlastgevende asielzoekers alle betrokken partijen, zoals het COA, burgemeesters of winkeliers bij elkaar. Samen kijken ze naar het probleem, en naar wat nodig is om het probleem op te lossen. De ketenmariniers zorgen dat dit proces goed gaat. Ook bespreken zij met de samenwerkende organisaties welke maatregelen effectief zijn om overlast te voorkomen. De ketenmariniers vallen rechtstreeks onder de staatssecretaris van het ministerie van Justitie en Veiligheid.

Cijfers geregistreerde incidenten

Het WODC brengt jaarlijks een overzicht uit van geregistreerde incidenten. In dit rapport beschrijft het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) de overlast en strafbare feiten  door bewoners van asielzoekerscentra. Het blijkt dat een kleine groep asielzoekers die vooral uit Noord-Afrikaanse landen komen overlast geven. Deze groep maakt weinig kans op asiel. Diefstal is het meest voorkomende type strafbaar feit waar bewoners van asielzoekerscentra van verdacht worden.

De overheid houdt ook elke maand de cijfers over in- en uitstroom van asielzoekers bij, in de Kerncijfers Asiel en Migratie.

Documenten