Aanpak overlastgevende asielzoekers
De overheid neemt verschillende maatregelen om overlastgevende asielzoekers aan te pakken. Bijvoorbeeld door een asielaanvraag sneller af te handelen en asielzoekers uit veilige landen versoberd op te vangen. Ernstige overlastgevers kunnen in een Handhaving- en Toezichtlocatie geplaatst worden (HTL).

Aanpak asielzoekers die overlast veroorzaken
Nederland wil veiligheid bieden aan mensen die vluchten voor oorlog of geweld. Een kleine groep asielzoekers maakt hier misbruik van en zorgt voor overlast of criminaliteit. De overheid neemt dan verschillende maatregelen. Bij elke asielzoeker wordt bekeken welke maatregel het meest geschikt is. Bijvoorbeeld:
- een asielaanvraag sneller afhandelen;
- de vrijheid van een asielzoeker beperken, bijvoorbeeld doordat hij een bepaald gebied niet uit mag.
Asielzoekers die zich crimineel gedragen, worden via het strafrecht aangepakt. Hierbij kan het snelrecht worden toegepast. Dit kan leiden tot een vervolging of gevangenisstraf.
Ketenmariniers werken aan landelijke aanpak
Er helpen 4 ketenmariniers de gemeenten, de politie, het Openbaar Ministerie (OM), het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) en andere betrokkenen met de aanpak van overlast.
Video: ketenmarinier vertelt over zijn werk
Overlastgevende asielzoekers.
Er zijn ongeveer 250 mensen aangewezen die zo'n vijf keer in de systemen van de politie voorkomen als verdachte.
Van die 250 mensen daar zit een kleine groep tussen die zich ernstig misdraagt.
En ernstig misdraagt wil zeggen: in de openbare ruimte waarin ze mensen schofferen, buschauffeurs de huid vol schelden, proberen zonder kaartjes binnen te komen, winkeldiefstallen plegen, zoals hier in Ter Apel, maar ook wel wat zwaardere feiten plegen.
En die gaan wij het leven zuur maken.
Dat betekent dat we ze achter de kont aan lopen,
aanspreken op hun gedrag proberen om de partners zo ver te krijgen dat ze opgepakt worden als het kan, bestraft worden als het moet, versoberd opgevangen worden en medegedeeld worden dat het geen zin heeft om hier te zijn:"Je kunt beter weggaan, want Nederland is niet leuk voor jou."
Zo kwamen we in gesprekken tot de conclusie dat er een ketenmarinier moest komen.
Dat ben ik geworden samen met nog twee collega's.
De ketenmarinier lost zelf de problemen niet op.
Maar beweegt alle partners om de problemen op te lossen op een minder klassieke manier:
Namelijk minder overleggen en meer doen.
Ik ben geen politieagent, geen COA, geen IND, geen DT&V, geen ministerie, maar ik breng die partijen samen.
En het blijkt gewoon te werken dat op het moment dat je samen je vizier richt op één probleem, dat het dan beter opgelost wordt dan dat je allemaal apart werkt.
Wat wij proberen is om met enige brutaliteit de grenzen van het mogelijke op te zoeken.
En op het moment dat we die grens enigszins overschrijden, zeggen we liever een keer sorry dan dat we zeggen: "We hebben het niet geprobeerd."
Als je hier om je heen kijkt, zie je heel veel asielzoekers lopen die heel vaak met het hoofd naar beneden lopen.
Dat komt, omdat het draagvlak voor de asielzoeker in Nederland aan het dalen is.
Verkiezingen worden zelfs beïnvloed door de kijk op de vreemdelingenportefeuille.
En ik ben er persoonlijk totaal van overtuigd dat wij hier niet te maken hebben met de asielzoeker die overlast veroorzaakt, maar met een minimale kleine groep daarbinnen die gebruik maakt van het systeem om zich te misdragen.
En als ik daar een bijdrage aan kan leveren om deze mensen aan te pakken en die overlast te verminderen en daarmee het imago van het totaal van de groep asielzoekers te verbeteren, ja, dan ga ik daar voor.
En dat is mijn drive geweest.
Want ik had nooit gedacht, anderhalf jaar geleden, dat ik dit werk zou doen.
Maatregelen tegen ernstige of veelvuldige overlast van asielzoekers
De zwaarste overlastgevers kunnen overgeplaatst worden naar de Handhaving- en Toezichtlocatie (HTL). In de HTL geldt een strenger regime. Hierdoor is op andere locaties minder overlast.
Top-X-aanpak
Om duidelijk te krijgen welke asielzoekers de meeste overlast veroorzaken, maakt de Rijksoverheid een lijst: de Top-X-lijst. Deze lijst wordt iedere maand gemaakt op basis van gegevens van het COA en de politie. Betrokken partijen als het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA), de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND), de Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V) en AVIM bespreken welke personen op de lijst een individuele aanpak krijgen en welke maatregelen er dan worden genomen. Deze maatregelen kunnen per persoon verschillen. De Top-x aanpak wordt door de ketenmariniers stapsgewijs landelijk uitgerold.
Lees meer over de Handhaving- en Toezichtlocatie (HTL) en Top-X-aanpak en de ketenmariniers in de Kamerbrief over evaluatie ebtl-locaties en overlastgevende vreemdelingen.
Video: Handhaving en Toezichtlocatie in Hoogeveen
In de Handhaving- en Toezichtlocatie, kortweg de htl, in Hoogeveen verblijven asielzoekers die eerder in een gewoon asielzoekerscentrum, kortweg azc, ernstige overlast hebben veroorzaakt.
Denk aan vernielingen, agressie, pesterijen en het overtreden van de huisregels.
Het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers, het COA,legt hiervoor een maatregel op.
Deze bewoners met ernstig overlastgevend gedrag komen voor een periode van maximaal drie maanden in de htl.
Daarbij krijgen ze een gebiedsgebod.
Voor hen wordt de ruimte om vrij te bewegen drastisch beperkt.
Met de overplaatsing naar de htl laten we zien dat we overlastgevend gedrag niet tolereren.
Zo zorgen we voor meer veiligheid en leefbaarheid in en rond asielzoekerscentra.
De overlastgevers die naar de htl gaan, zitten niet opgesloten.
Wel wordt hun vrijheid beperkt.
Er staat een hek rond de htl.
In de htl werkt het COA samen met de DJI, de Dienst Justitiële Inrichtingen.
DJI-personeel zorgt ervoor dat de bewoners zich houden aan de regels van het gebiedsgebod.
Door het gebiedsgebod wordt overlastgevend gedrag buiten de locatie zoveel mogelijk voorkomen.
In de htl zijn de huisregels strenger dan in een gewoon azc.
De asielzoekers volgen een verplicht, intensief dagprogramma met een gedragstraining.
Ook hebben ze afspraken voor hun asielproces of terugkeerproces.
Met de htl maken we de gewone azc's en de omgeving veiliger en leefbaarder.
Voor de medewerkers, voor de meerderheid van de asielzoekers die geen overlast veroorzaken en voor omwonenden van de azc's.
Kortom, overlastgevend gedrag van asielzoekers tolereren we niet in Nederland.
Wij treden hard op tegen overlastgevers.
Sobere opvang voor asielzoekers uit veilige landen
Asielzoekers uit een veilig land krijgen sobere opvang tijdens de versnelde asielprocedure in Ter Apel en Budel-Cranendonck.
Zij krijgen:
- Een 1-persoonsbed in een gedeelde kamer.
- Maaltijden en verzorgingsartikelen in plaats van geld.
Ook moeten zij zich elke dag melden bij het COA.
De asielzoekers uit veilige landen hebben over het algemeen weinig kans dat de IND hun asielaanvraag goedkeurt. Daarbij veroorzaken zij vaker dan gemiddeld overlast. De overheid wil deze asielzoekers dan ook zoveel mogelijk afschrikken om naar Nederland te komen.
Asielzoekers die in een ander EU-land een asielvergunning hebben gekregen maar ook in Nederland asiel aanvragen, krijgen ook een sobere opvang.
Als asielzoekers na een negatief besluit van de IND in (hoger) beroep gaan, vangt het COA ze verspreid op over alle opvanglocaties in Nederland. Het is niet op alle locaties mogelijk om de versoberingsmaatregelen toe te passen, zoals dat wel kan in Ter Apel en Budel-Cranendonck. Het COA zoekt naar nieuwe locaties waar ze alle versoberingsmaatrelen kunnen inzetten.
Overheid werkt samen tegen overlastgevende asielzoekers
De maatregelen tegen overlastgevende asielzoekers worden ontwikkeld en uitgevoerd door:
- het ministerie van Justitie en Veiligheid ;
- gemeenten;
- Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA);
- Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND);
- Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V);
- Nidos;
- politie;
- Openbaar Ministerie (OM.
Documenten
-
Kamerbrief over voortgang aanpak overlastgevend en crimineel gedrag door asielzoekers
Staatssecretaris Van der Burg (JenV) informeert de Tweede Kamer over nieuwe maatregelen in het kader van de aanpak overlast en ...
-
Antwoorden op Kamervragen over straf asielzoeker voor vernieling auto's Ter Apel
Staatssecretaris Van der Burg (JenV) geeft antwoord op vragen over een asielzoeker die 6 weken cel heeft gekregen voor het ...
-
Kamerbrief met beleidsreactie onderzoek IJenV naar de leefomstandigheden en de veiligheid op de HTL Hoogeveen
Staatssecretaris Van der Burg (JenV) stuurt de Tweede Kamer een afschrift van de brief van de Inspecteur-generaal Inspectie ...
-
Antwoorden Kamervragen over het bericht over asielchaos
Minister Yeşilgöz-Zegerius (JenV) geeft antwoorden op Kamervragen naar aanleiding van het bericht 'Asielchaos zet politie klem'. ...
-
Antwoorden Kamervragen over criminele asielzoekers uit veilige landen
Staatssecretaris Van der Burg (JenV) geeft antwoorden op Kamervragen over grootschalige criminaliteit door asielzoekers uit ...
-
Antwoorden op Kamervragen over aanhoudende diefstal intimidatie en agressie veroorzaakt door asielzoekers
Staatssecretaris Van der Burg (JenV) geeft antwoord op vragen over aanhoudende diefstal intimidatie en agressie veroorzaakt door ...
-
Aanbiedingsbrief evaluatierapport pilot sobere opvang spoor 2
Staatssecretaris Van der Burg (JenV) stuurt de Tweede Kamer de Eindevaluatie Sobere opvang spoor 2 aan. Het gaat om een ...
-
Kamerbrief over aanvullende maatregelen ter voorkoming en aanpak van overlast en criminaliteit door asielzoekers
Staatssecretaris Van der Burg (JenV) informeert de Tweede Kamer over aanvullende maatregelen ter voorkoming en aanpak van ...
-
Antwoorden Kamervragen over berichten over wangedrag in azcs
Staatssecretaris Van der Burg (JenV) geeft antwoorden op Kamervragen naar aanleiding van het bericht 'Asielzoeker verminkte ...
-
Antwoorden Kamervragen over asielzoekers in Ter Apel
Staatssecretaris Van der Burg (JenV) geeft antwoorden op Kamervragen naar aanleiding van het bericht 'Het is even niet zo leuk in ...
-
Antwoorden Kamervragen over de criminaliteit en geweldsdelicten door asielzoekers in Budel
Staatssecretaris Van der Burg (JenV) geeft antwoorden op Kamervragen over verblijfsrechtelijke consequenties voor criminaliteit ...
-
Pendelbus tussen Emmen en AZC in Ter Apel opnieuw verlengd
De pendelbus die tussen station Emmen en het aanmeldcentrum in Ter Apel rijdt, kan tot eind 2026 blijven rijden. Staatssecretaris ...
-
Kamerbrief met beleidsreactie WODC rapport over incidenten en misdrijven op en rond COA locaties
Staatssecretaris Van der Burg (JenV) stuurt de Tweede Kamer het rapport 'Incidenten op- en rond COA-locaties. Een duiding van ...
-
Antwoorden Kamervragen over noodverordening op en rond azc Budel na steekpartijen
Staatssecretaris Van der Burg (JenV) geeft antwoorden op Kamervragen over de geweldsproblematiek inr de gemeente Cranendonck in ...
-
Antwoorden Kamervragen over de geweldsgolf rond het azc in Budel
Staatssecretaris Van der Burg (JenV) geeft antwoorden op Kamervragen over de geweldsgolf rond het asielzoekerscentrum (azc) in ...
-
Kamerbrief over aanpak van overlast in het openbaar vervoer rondom Ter Apel, Zwolle en Emmen
Staatssecretaris Broekers-Knol (JenV) informeert de Tweede Kamer over de oplossingen die zij uitwerkt om overlast van ...
-
Kamerbrief met beleidsreactie op rapport over vervolgonderzoek naar de aanpak van overlastgevende asielzoekers
Staatssecretaris Broekers-Knol (JenV) stuurt het rapport 'Vervolgonderzoek naar de aanpak van overlastgevende asielzoekers' van ...
-
Toolbox aanpak overlastgevende en/of criminele asielzoekers
Deze toolbox bevat handvatten om maatregelen te treffen in de aanpak van overlastgevende en/of criminele asielzoekers. ...