Welke achternaam kan ik voor mijn kind kiezen?

U kunt voor uw kind de achternaam van de moeder, de duomoeder of de vader kiezen. En vanaf 1 januari 2024 kunt u uw eerste kind als dat op (of na) 1 januari 2024 wordt geboren de achternamen van beide ouders geven. Er is vanaf 1 januari 2024 ook een overgangsregeling voor kinderen die op (of na) 1 januari 2016 zijn geboren.

Keuze van de achternaam kan alleen bij het 1e kind

De gekozen achternaam geldt dan ook voor alle volgende kinderen van deze ouders.

Welke dubbele achternamen zijn er vanaf 1 januari 2024 mogelijk?

Voorbeeld 1:

Een ouder met de geslachtsnaam de Vries en een ouder met de geslachtsnaam Willems krijgen een kind. Deze ouders kunnen dan kiezen uit de volgende dubbele achternamen voor hun kind:

• de Vries; 
• Willems; 
• de Vries Willems;
• Willems de Vries.

Voorbeeld 2:

Als dit kind dat de geslachtsnaam de Vries Willems heeft gekregen zelf een kind krijgt met een ander die ook een geslachtsnaam heeft bestaande uit 2 namen, bijvoorbeeld Groen van der Laan, kan het samen met de andere ouder kiezen voor de volgende geslachtsnamen voor hun kind:

• de Vries Willems; 
• Groen van der Laan; 
• de Vries Groen; 
• de Vries van der Laan; 
• Willems Groen; 
• Willems van der Laan; 
• Groen de Vries; 
• Groen Willems; 
• van der Laan de Vries; 
• van der Laan Willems.

Voorbeeld 3:

Er zijn mensen met een gecombineerde of meervoudige geslachtsnaam zoals van Bergen Henegouwen, Korthals Altes, Jessurun d’Oliveira of Cohen Rodrigues. Deze namen worden hetzelfde behandeld als enkelvoudige geslachtsnamen. Want deze namen zijn in de loop van de geschiedenis al een eenheid geworden. Een bestaande meervoudige geslachtsnaam kan dus als één geheel worden doorgegeven in combinatie met een geslachtsnaam van de andere ouder. Dus een ouder met de geslachtsnaam Cohen Rodrigues en een ouder met de geslachtsnaam Peters kunnen hun kind de volgende namen geven:

• Cohen Rodrigues; 
• Peters; 
• Cohen Rodrigues Peters;
• Peters Cohen Rodrigues.

Voorbeeld 4:

Stel dat het kind uit voorbeeld 3 de naam Cohen Rodrigues Peters heeft gekregen en dan zelf een kind met een ander krijgt. De andere ouder heeft in dit voorbeeld ook een gecombineerde geslachtsnaam, bijvoorbeeld Tahiri Ben Yacoub (bestaande uit de 2 namen Tahiri en Ben Yacoub). De ouders kunnen dan kiezen voor de volgende geslachtsnamen:

• Cohen Rodrigues Peters;
• Tahiri Ben Yacoub;
• Cohen Rodrigues Tahiri; 
• Cohen Rodrigues Ben Yacoub; 
• Peters Tahiri; 
• Peters Ben Yacoub; 
• Tahiri Cohen Rodrigues; 
• Tahiri Peters; 
• Ben Yacoub Cohen Rodrigues;
• Ben Yacoub Peters.

Op dit moment kan ook naamskeuze voor de geslachtsnaam van de moeder worden gedaan bij erkenning van een kind, vaststelling ouderschap,  ontkenning vader- of moederschap en bij van rechtswege gezamenlijk gezag van een ouder en een niet-ouder. In die gevallen kan er ook voor een gecombineerde geslachtsnaam gekozen worden.

Voorbeeld 5: 

Bij adoptie is er een extra keuzemogelijkheid. Bij adoptie kan namelijk ook worden gekozen voor (een deel van) de oorspronkelijke geslachtsnaam van het kind. De naamskeuze is ook hierbij beperkt tot een geslachtsnaam bestaande uit niet meer dan 2 namen. Bij adoptie komen er dus de volgende opties bij:

• een kind houdt de oorspronkelijke geslachtsnaam;
• een kind krijgt 1 (enkelvoudige geslachts)naam van een ouder gevolgd door 1 naam van de oorspronkelijke geslachtsnaam;
• een kind krijgt 1 naam van de oorspronkelijke geslachtsnaam gevolgd door de (enkelvoudige geslachts)naam van een ouder.

Dus het kind met de geslachtsnaam Sanchez dat geadopteerd wordt door de ouders de Vries en Mulder kan de volgende namen krijgen:

• Sanchez;
• de Vries;
• Mulder; 
• de Vries Mulder; 
• Mulder de Vries; 
• de Vries Sanchez;
• Mulder Sanchez; 
• Sanchez de Vries; 
• Sanchez Mulder.

Bij adoptie geldt ook nog het volgende. Als de adoptie ouders voor hun 1e kind hebben gekozen voor de geslachtsnaam van een van hen of voor een combinatie daarvan, dan geldt die keuze ook voor een volgend adoptiekind. Zij kunnen dan wel nog kiezen voor de oorspronkelijke naam van het adoptiekind of een combinatie van (een deel van) de oorspronkelijke geslachtsnaam van het adoptiefkind met de eerder gekozen geslachtsnaam van een van hen beiden. De gekozen volgorde van de namen voor het 1e kind, geldt ook voor volgende kinderen.

Voorbeeld 6:

De ouders de Vries en Mulder hebben hun 1e kind de naam de Vries gegeven. Zij adopteren een kind met de (oorspronkelijke) naam Sanchez. Zij kunnen voor hun adoptiekind kiezen voor de namen: 

• Sanchez; 
• de Vries; 
• de Vries Sanchez;
• Sanchez de Vries.

Voorbeeld 7:

In het voorbeeld nummer 6 hebben de ouders gekozen voor de naam de Vries Sanchez. Daarna adopteren zij een 2e kind met de naam Gomez. Dit 2e kind kunnen zij de volgende namen geven: 

• Gomez;
• de Vries;
• de Vries Gomez.

Voorbeeld 8:

De ouders de Vries en Mulder hebben hun 1e kind de naam de Vries Mulder gegeven. Zij adopteren daarna een kind met de (oorspronkelijke) naam Sanchez. Zij kunnen voor hun adoptiekind kiezen voor de namen:

• Sanchez;
• de Vries Mulder;
• de Vries Sanchez;
• Sanchez Mulder.

Voorbeeld 9: 

In het voorbeeld nummer 8 hebben de ouders gekozen voor de naam Sanchez Mulder. De ouders adopteren nog een kind, met de (oorspronkelijke) naam Gomez. Zij kunnen voor dit kind de volgende namen kiezen:

• Gomez; 
• de Vries Mulder;
• Gomez Mulder.

Wanneer keuze achternaam vastleggen?

De keuze voor een achternaam kunt u voor de geboorte of bij de geboorteaangifte laten vastleggen. U gaat samen naar de burgerlijke stand om uw naamskeuze te laten vastleggen. Dit kan niet door 1 ouder en ook niet schriftelijk. Als u uw kind eerst moet erkennen, maakt u de naamskeuze tijdens de erkenning. U en uw partner moeten dan samen naar de burgerlijke stand. Naamskeuze kan ook bij adoptie en bij de gerechtelijke vaststelling van het ouderschap.

Automatisch een achternaam wanneer u niet kiest

Kiest u geen achternaam of heeft u de keuze niet op tijd vastgelegd? Dan bepaalt de wet welke achternaam uw kind krijgt. Welke naam dat is, hangt af van uw persoonlijke situatie.

Ouders die getrouwd zijn of geregistreerde partners

Man en vrouw

Bent u als man en vrouw getrouwd of hebt u een geregistreerd partnerschap? Dan krijgt uw kind automatisch de achternaam van de vader.
Wilt u dat uw kind de achternaam van de moeder krijgt? Dan moet u dat, voor of tijdens de geboorteaangifte, samen laten vastleggen bij de burgerlijke stand.

2 vrouwen

Bent u als 2 vrouwen getrouwd of hebt u een geregistreerd partnerschap? Dan zijn er de volgende situaties:

• De moeder is zwanger van een onbekende donor. Uw kind krijgt automatisch de achternaam van de duomoeder. Dit kan alleen als de duomoeder automatisch juridische ouder wordt bij de geboorte. Daarvoor moet degene die het kind aangeeft bij de burgerlijke stand (doorgaans de duomoeder), een verklaring laten zien van de Stichting donorgegevens kunstmatige bevruchting.
  Wilt u dat uw kind de achternaam van de geboortemoeder krijgt? Dan moet u dat samen laten vastleggen bij de burgerlijke stand.
• Als u als duomoeder het kind wilt adopteren dan gebruikt u de verklaring van de Stichting donorgegevens kunstmatige bevruchting bij de adoptieprocedure. En niet bij de aangifte van geboorte. U kunt de achternaam van uw kind bij de adoptieprocedure vastleggen, maar u kunt dit dus ook al eerder doen bij de burgerlijke stand voordat de adoptieprocedure afgemaakt is. Dan krijgt het kind alvast de achternaam van de duomoeder nog voordat de duomoeder als moeder op de geboorteakte komt.
• De moeder is zwanger van een bekende donor en de duomoeder erkent het kind. Uw kind krijgt automatisch de achternaam van de geboortemoeder.
  Wilt u dat uw kind de achternaam van de duomoeder krijgt? Dan moet u dat samen laten vastleggen bij de burgerlijke stand.

Ouders die niet getrouwd zijn en geen geregistreerde partners

Bent u niet getrouwd of geen geregistreerde partners? Dan krijgt uw kind automatisch de achternaam van de moeder. Wilt u dat uw kind de achternaam van de vader of van de duomoeder krijgt? Dan moet de vader of de duomoeder het kind erkennen. Bij de erkenning kunt u dan samen de naamskeuze doorgeven.

Als duomoeder kunt u er ook voor kiezen uw kind te adopteren. U kiest dan bij de adoptieprocedure welke achternaam uw kind krijgt. Informeer over de adoptieprocedure bij uw advocaat.

Gezin van 2 mannen

Op het moment van de geboorte van een kind, is er ook altijd een moeder. Het moederschap kan alleen eindigen door adoptie. Bij adoptie kiest u de achternaam van uw 1e kind. Dit gebeurt bij de rechter. Volgende kinderen krijgen dezelfde achternaam als uw 1e kind samen.

Achternaam kind bij nieuwe partner

Heeft u een kind uit een vorige relatie en krijgt u met uw nieuwe partner een kind? Dan hoeft dit kind niet dezelfde achternaam te krijgen als zijn halfbroer of halfzus. Juridisch gaat het namelijk niet om een kind van dezelfde ouders.

Krijgt u met uw nieuwe partner meer kinderen? Dan krijgen de volgende kinderen dezelfde achternaam als het 1e kind van u samen.

Achternaam veranderen bij huwelijk of partnerschap

Als u een huwelijk of geregistreerd partnerschap aangaat met de andere ouder van uw kind, kunt u eenmalig en alleen op deze dag opnieuw een naamskeuze doen. Laat ruim van tevoren aan de trouwgemeente weten dat u de achternaam van uw kind(eren) wilt veranderen. Vraag aan uw trouwgemeente hoeveel (werk)dagen dit minimaal zijn. Deze gemeente regelt dan dat u bij het huwelijk opnieuw naamskeuze kunt doen.

Naamrecht andere nationaliteit

Wordt uw 1e kind op of na 1 januari 2024 geboren? En heeft dit kind niet alleen de Nederlandse, maar ook nog een andere nationaliteit? Dan kunt u vanaf 1 januari 2024 ook kiezen voor het naamrecht van die nationaliteit. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de vrouwelijke of mannelijke uitgang (vervoeging) van de achternaam naar bijvoorbeeld Grieks, Pools of Russisch recht. Elk volgend kind krijgt dan ook de vervoeging die past bij het geslacht van dat kind.

Gaat het om een nationaliteit waarbij u uw kind een andere achternaam kunt geven dan u zelf heeft? Dat mag, maar dan krijgen al uw volgende kinderen ook die naam.
Bij deze nieuwe mogelijkheid is er geen overgangsregeling. Dus zijn er oudere broertjes en zusjes geboren voor 1 januari 2024? Dan hebt u deze mogelijkheid niet. Dan volgen alle kinderen de achternaam van het eerstgeboren kind van u samen.

U geeft de keuze aan bij de aangifte van geboorte of bij de erkenning van het kind (dat op of na 01-01-2024 is geboren). Dit is gratis.