Duurzame energie-infrastructuur

Doel: klimaatneutrale energie in 2050

Nederland werkt de komende jaren stapsgewijs toe naar klimaatneutraliteit in 2050. In 2030 moet minimaal 27% van alle gebruikte energie in Nederland uit duurzame bronnen komen. En in 2050 moet de overgang naar klimaatneutrale energievoorziening klaar zijn. Dit lijkt ver weg, maar een nieuwe energie-infrastructuur bouwen, kost veel tijd. 

Energiesysteem uitbreiden en aanpassen

De huidige systeem van kabels, leidingen en andere energie-infrastructuur is onvoldoende om aan de duurzame energievraag van de toekomst te voldoen. Bij de aanleg van het nieuwe energiesysteem moet rekening gehouden worden met de overgang van fossiele naar duurzame energiebronnen en een stijging van de energiebehoefte. 
Om in 2050 klimaatneutraal energie op te wekken, is onder andere nodig:

• ongeveer 60.000 tot 80.000 kilometer aan kabel, om aan de elektriciteitsbehoefte te voldoen. Dit betekent dat ongeveer 1 op de 3 straten in Nederland moet worden opengebroken;
• circa 8.000 tot 13.000 nieuwe elektriciteitsstations.
• omzetting van een deel van het huidige gasnetwerk naar waterstof;
• nieuwe buizen – zowel op land als op zee – die de nieuwe energiebronnen met de industrie verbinden;
• 1.700 windmolens op zee in 2030, inclusief een verbinding van de windkavels naar land, voor voldoende windenergie op zee. 

Aanpak om infrastructuur te vernieuwen

De Rijksoverheid draagt bij aan de transitie naar het nieuwe energiesysteem. Doel is om het nieuwe energiesysteem zo snel en goed mogelijk klaar te hebben. Dit gebeurt onder meer door:

• een langetermijnvisie op het energiesysteem te ontwikkelen via het Nationaal Plan Energiesysteem; 
• energieprojecten die van nationaal belang te identificeren en versnellen via het Meerjarenprogramma infrastructuur Energie en Klimaat (MIEK); 
• een ruimtelijke strategie te ontwikkelen voor het energiesysteem van kabels, leidingen en locaties voor de opslag en het omzetten van energie van nationaal belang op land via het Programma Energiehoofdstuctuur;
• windenergie op de Noordzee uitbreiden, bijvoorbeeld door nieuwe windmolenparken te bouwen en opgewekte energie naar land te brengen;
• de energie op rijksgrond maximaal te benutten. Bijvoorbeeld door energie langs snelwegen op te wekken of via zonnepalen op overheidsgebouwen.

Grote energie-infrastructuurprojecten versnellen

De overheid onderzoekt manieren om grote energie-infrastructuurprojecten sneller af te ronden en te verbeteren. Dit gebeurt onder meer door:

• voorrang te geven aan projecten die veel impact hebben op de maatschappij. Zoals projecten die snel veel CO₂-reductie opleveren of waar snelle besluitvorming essentieel is om het project te laten slagen. Bijvoorbeeld infrastructuur om energie die via windmolens op zee wordt opgewekt aan land te brengen. Of uitbreiding van het elektriciteitsnet die de industrie helpt te verduurzamen.
• te kijken welke wettelijke aanpassingen er mogelijk zijn om procedures, en daardoor doorlooptijden, te versnellen voor energie-infrastructuur projecten. 
• doorlooptijden van vergunningen en locatiekeuzes voor energieprojecten te versnellen. Om deze vertragende factor te voorkomen, wil de overheid:
  • procedurestappen zoveel mogelijk tegelijk uitvoeren;
  • gemeenten en provincies ondersteunen door extra mankracht en kennis. 

Omwonenden en bedrijven betrekken bij energietransitie

Het aanpassen en uitbreiden van de energie-infrastructuur is de komende jaren een enorme klus. Er komen bijvoorbeeld nieuwe windmolens, waterstofbuizen en kilometers lange elektriciteitsverbindingen. 
Veel mensen in Nederland gaan wat merken van die overgang naar een nieuw energiesysteem. Daarom vindt de overheid het belangrijk om  bewoners, bedrijven en belangenorganisaties te betrekken bij de keuzes rondom de energietransitie. Bij alle werkzaamheden wil de overheid daarom: 

• de omgeving tijdig informeren;
• transparant zijn over het proces;
• waar mogelijk de haalbaarheid van de ideeën van bewoners en bedrijven te onderzoeken.