Gaswinning in Nederland
Een derde van het energieverbruik in Nederland komt uit aardgas. Bijvoorbeeld om huizen te verwarmen en voor de industrie. Er is nog niet genoeg duurzame energie om zonder aardgas te kunnen. Daarom wordt in Nederland nog gas gewonnen uit kleine velden.
Stap voor stap over op duurzame energie
In 2050 moet de energievoorziening CO2-neutraal zijn. Daarom bouwt Nederland het gebruik van fossiele brandstoffen als aardgas, steenkool en olie stap voor stap af. Voorlopig is er nog niet voldoende duurzame energie om aan de vraag te voldoen. Daarom blijft aardgas tot minstens het jaar 2045 belangrijk als brandstof.
Gaswinning uit Groningen gestopt
Op 19 april 2024 is het Groningenveld definitief gesloten. De gaswinning daar zorgde voor aardbevingen en schade aan woningen. Bewoners krijgen compensatie voor schade door de gaswinning. En woningen worden versterkt om schade te voorkomen bij toekomstige aardbevingen.
Gaswinning uit kleine gasvelden
Aardgas voor huishoudens en bedrijven komt voor een deel uit Nederland zelf. Er zijn in Nederland meer dan 200 kleine gasvelden, op land en zee.
Gaswinning uit kleine velden op land is niet zonder risico. Toch is de kans op schade meestal klein. Dat komt vooral omdat deze velden vele malen kleiner zijn dan het Groningenveld. Daardoor is er minder snel sprake van bodemdaling. Het Groningenveld was één van de grootste gasvelden ter wereld.
Liever gas uit Nederland dan uit het buitenland
Nederland produceert minder gas dan er nodig is. Dus is er ook gas uit het buitenland nodig. Zo komt er via pijpleidingen gas uit Noorwegen. En vloeibaar gas (LNG) via schepen uit onder meer Qatar en de Verenigde Staten.
Zolang er aardgas nodig is, gebruikt Nederland het liefst ook aardgas uit eigen land. Om zo minder afhankelijk te zijn van andere landen. Daarnaast is het goed voor de economie. En hoeft het gas niet op transport naar Nederland, wat beter is voor het klimaat.
Vergunning nodig voor gaswinning
Bedrijven die gas, olie, aardwarmte of zout uit de bodem halen, hebben hiervoor een vergunning nodig. De minister van Klimaat en Groene Groei verleent deze vergunning. Maar alleen als het veilig en verantwoord is voor mens en milieu. Staatstoezicht op de Mijnen (SodM), TNO, betrokken overheden en de Mijnraad adviseren de minister over het wel of niet toekennen van zo’n vergunning.
Omwonenden van kleine gasvelden hebben regelmatig zorgen over veiligheid en eventuele schade. Voordat er een vergunning wordt afgegeven om naar gas te boren, onderzoekt de overheid daarom of de omgeving veilig genoeg is voor gasboringen.
Toezicht op gaswinning door SodM
SodM controleert tijdens de gaswinning of bodemdaling en bodemtrillingen binnen de te verwachten waarden blijven. Hiervoor maakt SodM onder meer gebruik van metingen van bodemtrillingen door het KNMI. Als mijnbouwbedrijven zich niet aan de regels houden, treedt SodM op. Bijvoorbeeld door boetes uit te delen.
Als de gaswinning niet meer veilig is, kunnen de minister en SodM bepalen dat de gaswinning moet stoppen. Als de gaswinning stopt, blijft het gaswinningsbedrijf verantwoordelijk voor afsluiting van de installatie. Ook als er na sluiting schade ontstaat, is het gaswinningsbedrijf daarvoor verantwoordelijk. Als het bedrijf niet meer bestaat of de kosten niet meer kan betalen, kan het Waarborgfonds Mijnbouwschade helpen.
Hulp bij schade van bewoners en ondernemers
Gaswinningsbedrijven en de overheid willen schade door gaswinning voorkomen. Toch kan er altijd iets misgaan. Bewoners en ondernemers met schade door gaswinning kunnen zich daarom melden bij de Commissie Mijnbouwschade.
Bewoners van Groningen en Noord-Drenthe die schade hebben door de gaswinning in het Groningenveld kunnen terecht bij het Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG).