Langetermijnbeleid: terugkeer en verblijf

Richtlijn Tijdelijke Bescherming (RTB)

Sinds de grootschalige oorlog in Oekraïne zijn miljoenen mensen gevlucht naar andere landen in Europa. In november 2025 worden in Nederland ongeveer 135.000 vluchtelingen uit Oekraïne opgevangen. Dit is geregeld volgens de RTB die loopt tot en met 4 maart 2027. Tot die tijd hebben vluchtelingen uit Oekraïne recht op opvang en voorzieningen.

Het is nog onzeker tot wanneer de oorlog in Oekraïne duurt. En wanneer vluchtelingen uit Oekraïne weer terug kunnen keren. Daarom heeft het kabinet een langetermijnplan over terugkeer en verblijf opgesteld voor de periode nadat de RTB afgelopen is.  

Transitiedocument: tijdelijk verblijven na 4 maart 2027

Vluchtelingen uit Oekraïne kunnen na 4 maart 2027 een tijdelijke verblijfsvergunning krijgen in de vorm van een transitiedocument. Het transitiedocument is 3 jaar geldig. Er gelden een aantal voorwaarden:

• De persoon heeft tijdelijke bescherming onder de RTB;
• De persoon doorloopt succesvol een openbare-ordetoets;
• De persoon trekt de lopende asielaanvraag in.

Vluchtelingen uit Oekraïne hoeven dit transitiedocument niet zelf aan te vragen. Zij krijgen bericht van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) over het intrekken van de asielaanvraag.

Meedoen en bijdragen in Nederland

Bij het transitiedocument horen verschillende rechten, plichten en voorzieningen. Deze worden op termijn beschikbaar gesteld, zodat vluchtelingen uit Oekraïne zoveel mogelijk kunnen meedoen en bijdragen aan de Nederlandse samenleving. Zo kunnen zij met een transitiedocument werken zonder tewerkstellingsvergunning, een zorgverzekering afsluiten en studeren tegen een laag tarief. Ook wordt de opvang omgezet naar huisvesting waar dat kan, zodat ze zelf huur kunnen betalen.

In het voorjaar van 2026 geeft het kabinet meer informatie over de rechten, plichten en voorzieningen die bij het transitiedocument horen.

Vrijwillige terugkeer

Het langetermijnplan zet in op vrijwillige terugkeer. Met het transitiedocument hebben vluchtelingen uit Oekraïne tijd om zich hierop voor te bereiden. De overheid werkt aan een speciaal terugkeerprogramma. Dit programma helpt vluchtelingen uit Oekraïne bijvoorbeeld met het regelen van documenten en vervoer. Dat programma sluit zoveel mogelijk aan bij de wederopbouw van Oekraïne. De Dienst Terugkeer en Vertrek helpt vluchtelingen die nu al terug willen naar Oekraïne.

Information in English:
Long term policy: return and stay