Welke rechten en plichten heb ik als stiefouder?
Woont het kind van uw partner bij u in huis? En bent u getrouwd of hebt u een geregistreerd partnerschap? Dan bent u stiefouder en gelden er een aantal rechten en plichten. Bijvoorbeeld onderhoudsplicht en recht op ouderschapsverlof.
Wanneer is iemand stiefouder?
U bent volgens de wet stiefouder wanneer:
- het kind van uw partner behoort tot uw gezin;
- u getrouwd bent of een geregistreerd partnerschap hebt met uw partner.
Rol stiefouder zonder huwelijk of geregistreerd partnerschap
Heeft uw partner een kind? En bent u niet getrouwd of hebt u geen geregistreerd partnerschap? Dan heeft u geen plichten naar het kind van uw partner. U heeft wel recht op ouderschapsverlof. Volgens de wet heeft u daar recht op wanneer u:
- op hetzelfde adres staat ingeschreven als het kind van uw partner;
- en duurzaam voor het kind zorgt.
Rol stiefouder tijdens huwelijk of geregistreerd partnerschap
Onderhoudsplicht
Als stiefouder moet u bijdragen aan de kosten voor de opvoeding en verzorging van uw stiefkind. Deze onderhoudsplicht is op basis van uw inkomen (naar draagkracht). Dit kan betekenen dat de andere ouder van uw stiefkind minder kinderalimentatie hoeft te betalen.
De onderhoudsplicht voor opvoeding en verzorging blijft bestaan totdat het stiefkind 18 jaar wordt. Vanaf het 18e tot het 21e jaar moet u meebetalen aan kosten voor studie en levensonderhoud.
Recht op belastingvrij schenken
U mag uw stiefkind jaarlijks belastingvrij geld schenken.
Recht op ouderschapsverlof
Als stiefouder hebt u recht op ouderschapsverlof.
Niet automatisch erven
Wanneer u of uw stiefkind overlijdt, is geen van beiden automatisch erfgenaam. U kunt er wel voor kiezen om het stiefkind als erfgenaam op te nemen in uw testament.
Rol stiefouder na scheiding of einde geregistreerd partnerschap
Gaat u scheiden van uw partner of stopt uw geregistreerd partnerschap? Dan bent u voor de wet niet langer stiefouder. U bent niet verplicht om kinderalimentatie te betalen. U hebt alleen een recht op een omgangsregeling met het kind als er tussen u en het kind een nauwe band is ontstaan. Kunt u deze nauwe band aantonen? Dan mag u naar de rechter gaan om een omgangsregeling aan te vragen.
Stiefkind erkennen
Heeft alleen uw partner ouderlijk gezag over het kind? Dan kunt u het kind van uw partner erkennen. U bent dan niet langer stiefouder, maar wordt de tweede ouder. Bent u getrouwd met uw partner of heeft u een geregistreerd partnerschap? Dan krijgt u door de erkenning ook automatisch het ouderlijk gezag over het kind. Als u niet getrouwd bent met uw partner of geen geregistreerd partnerschap hebt, kunt u na de erkenning samen het ouderlijk gezag aanvragen bij de rechter.
Gezag aanvragen over stiefkind
Heeft alleen uw partner gezag over het kind? Dan kunt u samen met uw partner een verzoek indienen bij de rechter om u samen het ouderlijk gezag over het kind te geven. De rechter beslist dit alleen als:
- u en uw partner al tenminste 1 jaar samen voor het kind hebben gezorgd;
- uw partner al tenminste 3 jaar alleen het gezag over het kind heeft;
- en het belang van het kind zich er niet tegen verzet. Daarbij gaat het ook om de rol van de andere ouder in het leven van het kind.
Stiefkind adopteren
Als stiefouder kunt u het kind van uw partner adopteren. Dit heet partneradoptie. U moet voor adoptie een verzoek indienen bij de rechter. De rechter staat partneradoptie alleen toe als:
- u en uw partner al tenminste 3 jaar voor het verzoek hebben samengeleefd;
- u en uw partner al tenminste 1 jaar samen voor het kind hebben gezorgd;
- uw partner alleen of gezamenlijk met u het gezag over het kind heeft;
- het kind niets meer te verwachten heeft van de andere ouder. De rechter beoordeelt of de andere ouder geen verantwoordelijkheid meer kan of wil dragen voor de opvoeding of verzorging van het kind.