Jodiumtabletten voor bewoners in de buurt van een kerncentrale

De afgelopen dagen ontving de overheid vragen over jodiumtabletten. Bijvoorbeeld of het nodig is om deze in huis te halen. De situatie in Oekraïne geeft daar geen aanleiding voor. Lees meer over wat de oorlog in Oekraïne voor de nationale veiligheid in Nederland betekent.

Jodiumtabletten nemen bij een kernongeval

Ruim 1,2 miljoen huishoudens in de omgeving van een kernreactor of kerncentrale hebben jodiumtabletten in huis. De kans dat er een kernongeval gebeurt, is heel klein. Maar als het gebeurt, zijn de jodiumtabletten direct bij de hand. Dat scheelt kostbare tijd. 

Door op het juiste tijdstip jodiumtabletten in te nemen, raakt de schildklier verzadigd met stabiel jodium (ongevaarlijk jodium). De schildklier neemt dan minder radioactief jodium op, waardoor de kans afneemt om schildklierkanker te ontwikkelen.

Verspreiding nieuwe jodiumtabletten

In juli 2021 ontvangt iedereen tot en met 40 jaar die woont in de eerste ring rondom de kerncentrales van Borssele (tot 20 km), Doel (tot 20 km) en Emsland (tot 25 km) nieuwe jodiumtabletten. Deze vervangen de jodiumtabletten die tussen 2010 en 2015 zijn verspreid. Hiervan verstrijkt namelijk binnenkort de houdbaarheidsdatum. Het kan ook zijn dat u de tabletten nu voor het eerst ontvangt, bijvoorbeeld omdat u bent verhuisd. In beide gevallen geldt: bewaar de tabletten goed.

Inleveren jodiumtabletten die over de datum zijn

Jodiumtabletten waarvan de houdbaarheidsdatum is verstreken, kunt u inleveren bij uw plaatselijke apotheek. Of lever de medicijnen in als klein chemisch afval bij uw gemeente.

Voor wie zijn de jodiumtabletten

De kans op schildklierkanker door de opname van radioactief jodium is het grootst bij (ongeboren) baby’s, (jonge) kinderen en iedereen tot en met 40 jaar die binnen de eerste ring (zie onderstaande tabel) van een kerncentrale woont. Voor de volgende groepen zijn jodiumtabletten beschikbaar: 

• mensen tot en met 40 jaar die binnen de eerste ring van een kerncentrale wonen;
• kinderen tot 18 jaar die 20 tot 100 kilometer van een kerncentrale wonen;
• zwangere vrouwen die maximaal 100 kilometer van een kerncentrale wonen. 

In onderstaande tabel staan de richtlijnen gespecificeerd voor leeftijd en kilometerbepaling per kernreactor. 

Doelgroepen jodiumtabletten

Locatie kernreactor*	Type kernreactor	(0 t/m 40 jaar en zwangeren)	(0-18 jaar en zwangeren)
		Eerste ring	Tweede ring
Nederland
Borssele	Kerncentrale	0 - 20 km	20 - 100 km
Delft**	Onderzoeksreactor	n.v.t.	0 - 0,5 km
Petten**	Onderzoeksreactor	n.v.t.	0 - 3 km
België
Doel	Kerncentrale	0 - 20 km	20 - 100 km
Mol	Onderzoeksreactor	0 -20 km	n.v.t.
Tihange	Kerncentrale	n.v.t.	20 - 100 km
Duitsland
Emsland**	Kerncentrale	0 - 25 km	25 - 100 km

* Wanneer de 0-20 kilometerzone of de 20-100 kilometerzone dwars door een gemeente loopt, worden jodiumtabletten binnen het postcodegebied van de hele gemeente verspreid.
** Voor zowel de onderzoeksreactoren in Delft en Petten als de kerncentrale in Emsland (Duitsland) gelden andere kilometerbepalingen. Dit heeft te maken met het vermogen van de kernreactoren. 

Iedereen die meer dan 100 kilometer van een kerncentrale woont, hoeft geen jodiumtabletten te hebben of in te nemen bij een kernongeval. Tenzij ze op het moment van een kernongeval dichter dan 100 kilometer van de kerncentrale zijn.

Jodiumtabletten opvragen of bestellen

Als u binnen de eerste ring (zie tabel) rondom de kerncentrales woont van Borssele (tot 20 km), Doel (tot 20 km) en Emsland (tot 25 km) en op 1 augustus 2021 nog geen jodiumtabletten heeft ontvangen, kunt u die bij uw gemeente opvragen. De jodiumtabletten zijn ook zonder recept verkrijgbaar bij (online) drogisterijen en apotheken. Vraag dan naar kaliumjodide, dit is de werkzame stof in jodiumtabletten. 

Distributie 2017

In 2017 ontvingen kinderen tot 18 jaar die in de tweede ring van een van de volgende kerncentrales woonden jodiumtabletten: Borssele, Delft, Doel, Emsland, Petten, Tihange. Ook iedereen tot en met 40 jaar in de eerste ring rondom de onderzoeksreactor van Mol (20 km) ontving in 2017 jodiumtabletten. Deze tabletten zijn houdbaar tot 2026. Daarom is het nog niet nodig deze te vervangen. 

Wanneer jodiumtabletten innemen

Jodiumtabletten werken alleen als u ze op het juiste moment slikt. De overheid laat weten wanneer u de jodiumtabletten moet innemen. Via een NL-Alert-melding op uw mobiele telefoon, op de website crisis.nl en op de calamiteitenzender van uw regionale radio- of televisieomroep. 

Jodiumtabletten innemen is alleen nodig als er radioactief jodium uit een kerncentrale vrijkomt. En u op een plek bent waar het radioactieve jodium naartoe komt. Neem de tabletten dus alleen in als de overheid dit bekend maakt. 

Hoeveel tabletten per persoon

• Pasgeborenen en baby’s van jonger dan 1 maand: een kwart tablet
• Kinderen van 1 maand tot 3 jaar: een halve tablet
• Kinderen van 3 tot 12 jaar: 1 tablet
• Kinderen van 12 jaar en ouder: 2 tabletten
• Volwassenen tot en met 40 jaar: 2 tabletten
• Zwangere vrouwen: 2 tabletten (hiermee beschermt u het ongeboren kind)

Samenstelling

Jodiumtabletten zijn tabletten met kaliumjodide. Kaliumjodide is een vorm van jodium die gemakkelijk door het lichaam wordt opgenomen. Het behoort tot de groep van schildkliermiddelen. Ieder jodiumtablet bevat 65 mg kaliumjodide. Door jodiumtabletten te slikken, raakt uw schildklier verzadigd met stabiel jodium (ongevaarlijk jodium). Hierdoor is er geen ruimte meer voor radioactief jodium.

Bewaarinstructie

Bewaar de jodiumtabletten op een duidelijk vindbare, veilige en droge plaats bij kamertemperatuur. Bijvoorbeeld bij uw medicijnen, in de EHBO-verbanddoos of in uw meterkast. Zo heeft u de jodiumtabletten op het juiste moment bij de hand. Houd de jodiumtabletten buiten het bereik van kinderen en huisdieren.

Houdbaarheid

Jodiumtabletten zijn 10 jaar houdbaar na de aankoopdatum. U vindt de houdbaarheidsdatum op het doosje. De aanduiding ‘EXP’ betekent 'niet te gebruiken na'. Laat de verpakking dicht. Lees hier de bijsluiter (versie oktober 2017). 

Andere maatregelen bij een kernongeval

De jodiumtabletten beschermen alleen tegen het binnenkrijgen van radioactief jodium. De jodiumtabletten beschermen dus niet tegen de effecten van andere radioactieve stoffen die bij een kernongeval vrij kunnen komen. Daarom kan de overheid ook andere beschermende maatregelen nemen, zoals schuilen. Wacht altijd op instructies van de overheid voordat u actie onderneemt bij een kernongeval.

Video: hoe werken jodiumtabletten?