Jodiumtabletten voor bewoners in de buurt van een kerncentrale
Bij een kernongeval kunnen radioactieve stoffen vrijkomen die zich verspreiden via de lucht. Een van die stoffen is radioactief jodium. Radioactief jodium kan door inademing in het lichaam terechtkomen en door de schildklier worden opgenomen. Dit kan op de langere termijn schildklierkanker veroorzaken bij jonge mensen.
Jodiumtabletten nemen bij een kernongeval
Ruim 1,2 miljoen huishoudens in de omgeving van een kernreactor of kerncentrale hebben jodiumtabletten in huis. De kans dat er een kernongeval gebeurt, is heel klein. Maar als het gebeurt, zijn de jodiumtabletten direct bij de hand. Dat scheelt kostbare tijd.
Door op het juiste tijdstip jodiumtabletten in te nemen, raakt de schildklier verzadigd met stabiel jodium (ongevaarlijk jodium). De schildklier neemt dan minder radioactief jodium op, waardoor de kans afneemt om schildklierkanker te ontwikkelen.
Verspreiding jodiumtabletten
In juli 2021 ontving iedereen tot en met 40 jaar die woont in de 1e ring rondom de kerncentrales van Borssele (tot 20 km), Doel (tot 20 km) en Emsland (tot 25 km) nieuwe jodiumtabletten. Deze vervangen de jodiumtabletten die tussen 2010 en 2015 zijn verspreid. Hiervan verstrijkt namelijk binnenkort de houdbaarheidsdatum. Het kan ook zijn dat u de tabletten nu voor het eerst ontvangt, bijvoorbeeld omdat u bent verhuisd. In beide gevallen geldt: bewaar de tabletten goed.
Jodiumtabletten ontvangen in 2017
In 2017 ontvingen kinderen tot 18 jaar die in de 2e ring van een van de volgende kerncentrales woonden jodiumtabletten: Borssele, Doel, Emsland, Tihange. Ook iedereen tot en met 40 jaar in de 1e ring rondom de onderzoeksreactor van Mol (20 km) ontving in 2017 jodiumtabletten. Deze tabletten zijn houdbaar tot en met 2026. Het is nog niet nodig deze te vervangen.
Inleveren jodiumtabletten die over de datum zijn
Jodiumtabletten waarvan de houdbaarheidsdatum is verstreken, kunt u inleveren bij uw plaatselijke apotheek. Of lever de medicijnen in als klein chemisch afval bij uw gemeente.
Voor wie zijn de jodiumtabletten
De kans op schildklierkanker door de opname van radioactief jodium is het grootst bij (ongeboren) baby’s, (jonge) kinderen en iedereen tot en met 40 jaar die binnen de 1e ring (zie onderstaande tabel) van een kerncentrale woont. Voor de volgende groepen zijn jodiumtabletten beschikbaar:
- mensen tot en met 40 jaar die binnen de 1e ring van een kerncentrale wonen;
- kinderen tot 18 jaar die 20 tot 100 kilometer van een kerncentrale wonen;
- zwangere vrouwen die maximaal 100 kilometer van een kerncentrale wonen.
Afstand tot locatie kernreactor bepaalt of doelgroep tablet krijgt
De afstand tot de locatie van de kernreactor bepaalt of de overheid jodiumtabletten verspreidt onder de doelgroep. Tot welke afstand de overheid jodiumtabletten verspreidt, hangt af van het vermogen van de kernreactor. Wanneer de 0-20 kilometerzone of de 20-100 kilometerzone dwars door een gemeente loopt, worden jodiumtabletten binnen het postcodegebied van de hele gemeente verspreid. In onderstaande tabel staan de richtlijnen gespecificeerd naar leeftijd en afstand per kernreactor.
| Locatie kernreactor | Type kernreactor | Tabletten voor 0 t/m 40 jaar en zwangeren (1e ring) | Tabletten voor 0-18 jaar en zwangeren (2e ring) |
|---|---|---|---|
| Borssele | Kerncentrale | Als afstand tot kernreactor 0 tot 20 km is | Als afstand tot kernreactor 20 tot 100 km is |
| Delft | Onderzoeksreactor | Geen jodiumtabletten | Als afstand tot kernreactor 0 tot 0,5 km is |
| Petten | Onderzoeksreactor | Geen jodiumtabletten | Als afstand tot kernreactor 0 tot 3 km is |
| Doel (België) | Kerncentrale | Als afstand tot kernreactor 0 tot 20 km is | Als afstand tot kernreactor 20 tot 100 km is |
| Mol (België) | Onderzoeksreactor | Als afstand tot kernreactor 0 tot 20 km is | Geen jodiumtabletten |
| Tihange (België) | Kerncentrale | Geen jodiumtabletten | Als afstand tot kernreactor 20 tot 100 km is |
| Emsland (Duitsland) | Kerncentrale | Als afstand tot kernreactor 0 tot 25 km is | Als afstand tot kernreactor 25 tot 100 km is |
Iedereen die meer dan 100 kilometer van een kerncentrale woont, hoeft geen jodiumtabletten te hebben of in te nemen bij een kernongeval. Tenzij ze op het moment van een kernongeval dichter dan 100 kilometer van de kerncentrale zijn. Voor de onderzoeksreactoren in Delft en Petten gelden andere kilometerbepalingen. Dit komt doordat het vermogen van deze kernreactoren minder krachtig is.
Geen jodiumtabletten meer nodig in regio kerncentrale Emsland
De kerncentrale in Emsland is in 2024 gesloten. Dat betekent dat er bijna geen risico is op een kernongeval in sommige regio’s waar eerder wel jodiumtabletten zijn uitgedeeld. Het gaat om de regio’s Groningen, Friesland, Drenthe, IJsselland, Twente, Noord- en Oost-Gelderland, Gelderland-Midden en Flevoland. Veiligheidsregio’s zijn hierover in 2024 geïnformeerd. De overheid adviseert mensen uit die regio’s om de tabletten in te leveren bij de plaatselijke apotheek. Of de medicijnen in te leveren als klein chemisch afval bij de gemeente.
Jodiumtabletten opvragen of bestellen in regio’s Borssele en Doel
Als u binnen de 1e ring (zie tabel) rondom de kerncentrales woont van Borssele (tot 20 km) en Doel (tot 20 km) en op 1 augustus 2021 nog geen jodiumtabletten heeft ontvangen, kunt u die bij uw gemeente opvragen. De jodiumtabletten zijn ook zonder recept verkrijgbaar bij (online) drogisterijen en apotheken. Vraag dan naar kaliumjodide, dit is de werkzame stof in jodiumtabletten.
Wanneer jodiumtabletten innemen
Jodiumtabletten werken alleen als u ze op het juiste moment slikt. De overheid laat weten wanneer u de jodiumtabletten moet innemen. Via een NL-Alert-melding op uw mobiele telefoon en op de calamiteitenzender van uw regionale radio- of televisieomroep.
Jodiumtabletten innemen is alleen nodig als er radioactief jodium uit een kerncentrale vrijkomt. En u op een plek bent waar het radioactieve jodium naartoe komt. Neem de tabletten dus alleen in als de overheid dit bekend maakt.
Hoeveel tabletten per persoon
- Pasgeborenen en baby’s van jonger dan 1 maand: een kwart tablet (voor zuigelingen kan de dosis worden fijngemaakt en worden opgelost in water, (moeder)melk, siroop of een soortgelijke vloeistof)
- Kinderen van 1 maand tot 3 jaar: een halve tablet
- Kinderen van 3 tot 12 jaar: 1 tablet
- Kinderen van 12 jaar en ouder: 2 tabletten
- Volwassenen tot en met 40 jaar: 2 tabletten
- Zwangere vrouwen: 2 tabletten (hiermee beschermt u het ongeboren kind)
Samenstelling
Jodiumtabletten zijn tabletten met kaliumjodide. Kaliumjodide is een vorm van jodium die gemakkelijk door het lichaam wordt opgenomen. Het behoort tot de groep van schildkliermiddelen. Ieder jodiumtablet bevat 65 mg kaliumjodide. Door jodiumtabletten te slikken, raakt uw schildklier verzadigd met stabiel jodium (ongevaarlijk jodium). Hierdoor is er geen ruimte meer voor radioactief jodium.
Bewaarinstructie
Bewaar de jodiumtabletten op een duidelijk vindbare, veilige en droge plaats bij kamertemperatuur. Bijvoorbeeld bij uw medicijnen, in de EHBO-verbanddoos of in uw meterkast. Zo heeft u de jodiumtabletten op het juiste moment bij de hand. Houd de jodiumtabletten buiten het bereik van kinderen en huisdieren.
Houdbaarheid
Jodiumtabletten zijn 10 jaar houdbaar na de aankoopdatum. U vindt de houdbaarheidsdatum op het doosje. De aanduiding ‘EXP’ betekent 'niet te gebruiken na'. Laat de verpakking dicht. Lees hier de bijsluiter (versie oktober 2017).
Andere maatregelen bij een kernongeval
De jodiumtabletten beschermen alleen tegen het binnenkrijgen van radioactief jodium. De jodiumtabletten beschermen dus niet tegen de effecten van andere radioactieve stoffen die bij een kernongeval vrij kunnen komen. Daarom kan de overheid ook andere beschermende maatregelen nemen, zoals schuilen. Wacht altijd op instructies van de overheid voordat u actie onderneemt bij een kernongeval.
Video: hoe werken jodiumtabletten?
Bij een kernongeval kunnen radioactieve stoffen vrijkomen die zich via de lucht verspreiden.
Eén daarvan is radioactief jodium.
Door inademing komt dat in de schildklier terecht.
Op langere termijn kan dit leiden tot schildklierkanker.
Door op het juiste moment een jodiumtablet in te nemen wordt de opname van radioactief jodium maximaal geblokkeerd.
Kijk voor meer informatie op waaromkrijgikjodiumtabletten.nl.