Vernieuwen curriculum primair onderwijs en voortgezet onderwijs

Het curriculum in onderwijsdoelen

Het curriculum is het onderwijsprogramma en wordt beschreven in onderwijsdoelen. Deze onderwijsdoelen bestaan uit:

• (functionele) kerndoelen voor het po, de onderbouw (eerste jaren) van het vo en het (v)so;
• eindtermen voor de bovenbouw van het vo;
• referentiekader taal en rekenen.

Scholen gebruiken deze onderwijsdoelen als basis voor hun dagelijkse onderwijs.

Aanpassen curriculum nodig in veranderende samenleving

De samenleving, de arbeidsmarkt en het vervolgonderwijs veranderen steeds. Het onderwijs moet aansluiten op deze veranderingen. Sinds 2006 zijn de meeste onderwijsdoelen hetzelfde gebleven. Aanpassing is dus nodig. Dat heeft gevolgen voor iedereen in de school.

De kerndoelen voor het po, de onderbouw van het vo en (v)so worden aangepast. Ook de eindtermen voor de bovenbouw van het vo. Hierdoor wordt de aansluiting van po naar vo verbeterd. Een eindterm beschrijft de kennis en ervaring die een leerling aan het eind van iedere vo-school moet hebben.

Aanpassing kerndoelen

Kerndoelen zijn de wettelijke doelen om te leren op school. Het zijn beschrijvingen van de onderwijsinhoud. De kerndoelen zijn nu nog niet duidelijk genoeg. Door dit duidelijker te maken, kan er op school beter les gegeven worden. De kerndoelen worden voor de volgende 9 leergebieden aangepast:

• Nederlands; 
• rekenen en wiskunde; 
• burgerschap; 
• digitale geletterdheid;
• mens en maatschappij; 
• mens en natuur; 
• bewegen en sport; 
• kunst en cultuur;
• moderne vreemde talen.

SLO, het landelijk expertisecentrum voor het curriculum, past de kerndoelen voor deze 9 leergebieden aan. Dit doet SLO samen met leraren, experts, wetenschappers en andere organisaties. 

Meer informatie over dit proces om tot de kerndoelen te komen (website SLO).

Stand van zaken nieuwe kerndoelen

De kerndoelen zijn nu nog ‘definitieve conceptkerndoelen’ totdat ze in de wet zijn opgenomen. Het ministerie van OCW moedigt scholen aan om deze kerndoelen alvast te gebruiken. Het gaat om:

• Kerndoelen voor Nederlands en rekenen en wiskunde
  In april 2025 zijn de nieuwe kerndoelen voor Nederlands en rekenen en wiskunde aangeboden aan de Tweede Kamer. De verwachting is dat deze kerndoelen per 1 augustus 2026 in de wet staan.
• Kerndoelen voor burgerschap en digitale geletterdheid
  De nieuwe kerndoelen burgerschap en digitale geletterdheid zijn op 1 september 2025 aan de Tweede Kamer gestuurd. De verwachting is dat deze kerndoelen per 1 augustus 2027 in de wet staan.
  De nieuwe kerndoelen burgerschap werken een deel uit van de wettelijke burgerschapsopdracht. Scholen in het primair en voortgezet onderwijs hebben die opdracht sinds 2006.
  Zie hoe de kerndoelen zich verhouden tot de wettelijke burgerschapsopdracht in de infographic Burgerschapsonderwijs.
• Kerndoelen mens en maatschappij, mens en natuur, bewegen en sport, kunst en cultuur en moderne vreemde talen
  De nieuwe kerndoelen voor deze leergebieden zijn op 21 november 2025 naar de Tweede Kamer gestuurd. De verwachting is dat deze kerndoelen per 1 augustus 2027 in de wet staan.

Functionele kerndoelen voor speciaal onderwijs

Voor leerlingen in het speciaal onderwijs worden functionele kerndoelen ontwikkeld. Deze kerndoelen zijn voor leerlingen die zeer moeilijk leren, meerdere beperkingen hebben, naar dagbesteding gaan of gaan werken.
 
Er zijn al een aantal functionele kerndoelen klaar. Deze kerndoelen zijn nog ‘definitieve conceptkerndoelen ’ totdat ze in de wet staan. Het gaat om de functionele kerndoelen:

• Nederlands en rekenen en wiskunde
  De verwachting is dat deze kerndoelen per 1 augustus 2026 in de wet staan.
• Burgerschap en digitale geletterdheid
  De verwachting is dat deze kerndoelen per 1 augustus 2027 in de wet staan.

De functionele kerndoelen voor de overige leergebieden zijn naar verwachting in augustus 2027 gereed en worden daarna in de wet opgenomen. Het gaat hierbij om de leergebieden mens en maatschappij, mens en natuur, moderne vreemde talen, kunst en cultuur en bewegen en sport. 

Kerndoelen Nederlandse Gebarentaal

De definitieve conceptkerndoelen voor Nederlandse Gebarentaal (NGT) zijn op 1 september 2025 afgerond. Er zijn kerndoelen NGT voor het speciaal onderwijs en het voortgezet speciaal onderwijs.

Met deze kerndoelen weten scholen beter wat leerlingen moeten leren over NGT. Ze zijn voor scholen die onderwijs geven aan dove en slechthorende leerlingen in cluster 2. Ook andere scholen die met NGT willen werken, kunnen deze kerndoelen gebruiken.

Aan de slag met nieuwe kerndoelen

Scholen kunnen vanaf schooljaar 2025-2026 al starten met de kerndoelen Nederlands, rekenen en wiskunde, burgerschap en digitale geletterdheid. Leerlingen profiteren dan meteen van de nieuwe kennis. Ook zijn scholen dan goed voorbereid voor als de kerndoelen officieel ingaan.

• Tips om als school aan de slag te gaan met de nieuwe kerndoelen. 

Trainingen en webinairs over kerndoelen

Scholen krijgen vanaf 2026 onder andere trainingen en webinars  om de kerndoelen te vertalen naar hun eigen onderwijspraktijk. Dit gebeurt samen met SLO, sectorraden, vak- en beroepsverenigingen, opleidingsinstellingen en ontwikkelaars van leermiddelen en toetsen. In maart en april 2026 kunnen scholen naar de OCW Dichtbij-conferenties.

Aanpassing eindtermen bovenbouw vo

Een eindterm beschrijft de kennis, vaardigheden en ervaringen die een leerling aan het eind van iedere vo-school moet hebben. In 2022 is de aanpassing van eindtermen begonnen. SLO is gestart met de vakken Nederlands, alle andere talen, wiskunde, maatschappijleer en de natuurwetenschappelijke vakken. Deze zijn inmiddels bijna allemaal in concept opgeleverd. Op het platform actualisatie examenprogramma’s staat de voortgang van de vakken:

• Nederlands;
• wiskunde;
• moderne vreemde talen;
• maatschappijleer;
• natuurwetenschappelijke vakken;
• Friese taal en cultuur;
• Klassieke talen.

Inmiddels is SLO ook begonnen met de ontwikkeling van de examenprogramma's (eindtermen) voor:

• Bewegen en sport
• Kunst en cultuur
• Mens en maatschappij
• Informatica
• Maatschappijkunde en maatschappijwetenschappen

Aanpassen referentiekaders taal en rekenen

De referentieniveaus Nederlandse taal en rekenen beschrijven wat leerlingen aan het eind van het po, vo en mbo moeten kennen en kunnen als het om taal en rekenen gaat. Alle referentieniveaus samen vormen het referentiekader taal en rekenen. Ook dit referentiekader moet worden aangepast.

Op basis van onderzoek en gesprekken met scholen, toetsexperts, de Inspectie van het Onderwijs en andere organisaties start SLO in 2026 met de herziening. Dit duurt ongeveer een jaar. Daarna zullen de referentieniveaus in de wet worden opgenomen.

Onderhoud van het curriculum

Goed onderwijs vraagt om een actueel, uitdagend en relevant curriculum. Daarom komt er een systeem om het curriculum te onderhouden. Zo blijft het curriculum beter aansluiten bij de praktijk.

Loket voor curriculumsignalen

Sinds maart 2025 kunnen scholen suggesties over het curriculum indienen bij  het loket curriculumsignalen van SLO. Het loket besluit of een suggestie in een volgende versie van het curriculum komt. Voorheen kwamen signalen hierover bij veel verschillende partijen terecht.

Onderhoudskalender

Scholen kunnen vanaf begin 2026 in een kalender zien wanneer het curriculum voor welke leergebied wordt aangepast. SLO maakt hiervoor  een onderhoudskalender.

Meer informatie over onderhoud van het curriculum (website SLO).

Adviezen en studies wetenschappelijke Curriculumcommissie

De wetenschappelijke Curriculumcommissie gaf de minister en de Tweede Kamer onafhankelijk advies over de aanpassing van het curriculum. Deze commissie heeft tussen 2020 en 2024 de volgende adviezen en studies gepubliceerd:

• Tussenadvies 1 Kaders voor de toekomst
• Tussenadvies 2 Doel en ruimte
• Tussenadvies 3 Examenprogramma's in perspectief
• Tussenadvies 4 Structuur en regelmaat
• Verdiepende studie Kaders voor kansen
• Verdiepende studie Samenhang in het curriculum
• Tussenadvies 5A Kerndoelen in ontwikkeling
• Tussenadvies 5B Curriculumonderhoud organiseren
• Tussenadvies 5C Kerndoelen in ontwikkeling. Reflecties op de leergebieden Burgerschap en Digitale geletterdheid
• Eindadvies: Op weg naar eigentijds onderwijs - Curriculumherziening in Nederland