Uitvoering 50 maatregelen Nij Begun prioriteit voor 2024
Vandaag twee jaar en één week geleden bracht staatssecretaris Hans Vijlbrief zijn eerste werkbezoek aan Groningen. Sindsdien is er veel gebeurd en zijn er veel veranderingen in gang gezet. Tijdens de startbijeenkomst Nij Begun in het Groningse Bad Nieuweschans blikte de staatssecretaris in een toespraak kort terug op de afgelopen periode, maar keek hij vooral vooruit. Hij deed dat voor een volle zaal met bestuurders uit de regio en provincie, maatschappelijke organisaties, ambtenaren van Rijk en regio en een aantal jongeren.
De bijeenkomst was de officiële aftrap van het proces dat Rijk en regio zijn aangegaan rond Nij Begun, waarbij samen wordt gewerkt aan het herstel van de toekomst van Groningen. Parallel stuurde Vijlbrief ook een brief naar de Tweede Kamer waarin hij de voortgang meldt van de 50 maatregelen uit Nij Begun.
Vijlbrief benadrukte in zijn speech dat zowel het beleid, de uitvoering en het bestuur de komende tijd moeten leveren. En hij riep daarbij op tot bestuurlijke durf. “Mensen verwachten van ons dat we leveren. De weg van de minste weerstand is de weg naar de stilstand. Niet alles kan, niet alles lukt tegelijk. Dat snappen mensen heel goed. Daar voor stáán, voor de lastige keuzes die soms nodig zijn, is óók betrouwbaar zijn”, aldus Vijlbrief.
Uitvoering 50 maatregelen prioriteit van 2024
In een brief aan de Tweede Kamer geeft de staatssecretaris voor de derde keer een update over de voortgang van de aangekondigde maatregelen. Daarbij benadrukt Vijlbrief dat de prioriteit in 2024 ligt bij de uitvoering van deze vijftig maatregelen. Dit is niet alleen een opgave van het Rijk maar wordt gedaan samen met de regionale overheden, maatschappelijke organisaties, uitvoeringorganisaties en andere regionale partners.
Betere schadeafhandeling
Een van de maatregelen die recentelijk zijn gestart is het uitkeren van de verhoogde vergoedingen voor immateriële schade. Er is geen verschil meer binnen gezinnen of tussen volwassenen en kinderen. Daarnaast komen bewoners in de versterkingsopgave in aanmerking voor de hoogste vergoeding.
De schadeafhandeling volgens daadwerkelijk herstel komt uiterlijk eind juni 2024 beschikbaar voor àlle bewoners uit het effectgebied. Bewoners met schade krijgen de mogelijkheid om alle schades in hun woning tot €60.000, die in hun aard mijnbouwschade kunnen zijn en niet al eerder zijn afgehandeld, te laten herstellen zonder causaliteitstoet. Daarnaast zal het IMG de vaste eenmalige schadevergoeding (VES) verdubbelen naar €10.000. Ook zal het IMG vanaf
Eind 2023 zijn de taskforce MKB, de taskforce Complexe (particuliere) situaties en de Werkgroep Mestkelders gestart. De taskforces zijn een intensieve samenwerking tussen de NCG, het IMG, de provincie (MKB) en Stut & Steun (MKB). Ze buigen zich over de complexere trajecten van ondernemers en bewoners.
Versterken van hele straten, buurten of dorpen
Als de versterking in een wijk of straat is afgerond, maken gemeenten kosten om de openbare ruimte van het gebied te herstellen. Het gaat bijvoorbeeld om herbestrating, vervanging van riolering en waterleidingen, of de aanleg van nieuwe groenvoorzieningen. Hiervoor is met de bestuurlijke afspraken van 2020 geld aan gemeenten beschikbaar gesteld. In Nij Begun is extra geld vrijgemaakt, omdat de middelen door inflatie niet meer toereikend zijn. De regio ontving eind 2023 daarom ruim €4 miljoen.
In het eerste kwartaal van 2024 start de regio met de inzet van de gemeentelijke knelpuntenpot. Hiervoor is eind 2023 ruim €14 ,4 miljoen beschikbaar gesteld. Dit geld is bedoeld voor het oplossen van sociaaleconomische en psychosociale knelpunten in de versterking en schadeafhandeling. Zoals bij huishoudens waar vanwege aanhoudende stress en spanningen rond het versterkingsproces de ouders van een gezin met drie kinderen er psychisch behoorlijk doorheen zitten.
Bouwen aan welzijn en sociaal herstel
Per 6 december is Henk Nijboer aangesteld als kwartiermaker voor de sociale agenda. Deze agenda moet ertoe bijdragen dat het gaswinningsgebied binnen één generatie ten minste op het landelijk gemiddelde scoort op indicatoren van brede welvaart als een goede uitgangspositie op de arbeidsmarkt, opleidingsaanbod, schooluitval, bestaanszekerheid, tevredenheid met het leven en ervaren gezondheid. Nijboer heeft de opdracht om de sociale agenda met een brede coalitie uit de regio te gaan ontwikkelen.
In de laatste maanden van 2023 is een JongerenTop georganiseerd. Hierin zijn jongeren, variërend in leeftijd, woonplaats en opleiding, met elkaar in gesprek gegaan over thema's die zij belangrijk vinden voor hun toekomst in Groningen. Zo stonden onder andere wonen, voorzieningen, klimaat, mentale gezondheid en onderwijs centraal.
Bouwen aan economisch perspectief
Voor de economische agenda zal nog een kwartiermaker worden aangesteld. De economische agenda heeft als doel dat Groningen en Noord-Drenthe aantrekkelijke regio’s zullen zijn en blijven om te werken, leren, studeren en investeren. Daarvoor is door regio en Rijk een gezamenlijk Startdocument opgesteld waarin de hoofdlijnen zijn beschreven. De toekomstige kwartiermaker moet samen met de kwartiermaker van de sociale agenda ervoor zorgen dat er samenhang komt tussen beide agenda’s.
Verduurzaming
Verschillen in de verduurzaming moeten zoveel mogelijk worden voorkomen. Daarom vraagt de uitwerking van de twee maatregelen hierover uit Nij Begun een zorgvuldige aanpak. Samen met de regio, het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties (BZK) en de NCG wordt deze uitwerking verder vormgegeven. Begin februari komt hier meer duidelijkheid over.