Maatregelen om achterstanden WIA-beoordelingen terug te dringen
Om de achterstanden bij het beoordelen van arbeidsongeschiktheid tegen te gaan moeten meer werkzaamheden van verzekeringsartsen ook gedaan kunnen worden door andere zorgprofessionals. Het doel is dat er meer beoordelingen per jaar gedaan worden. Ook gaat UWV aan de slag met verbetering van hun dienstverlening en er voor zorgen dat er landelijk op dezelfde manier wordt gewerkt. Daarnaast zijn er de komende jaren meer structurele maatregelen nodig om de achterstanden in te lopen. Dit schijft minister Paul van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in een voortgangsbrief aan de Tweede Kamer.
Minister Paul: “Als je arbeidsongeschikt raakt wil je weten waar je aan toe bent. De wachttijd is nu veel te lang. Als kabinet willen we verzekeringsartsen en HBO-professionals gerichter inzetten bij beoordelingen van arbeidsongeschiktheid, zodat we meer mensen per jaar duidelijkheid kunnen geven. Daar maken we nu werk van. Daarnaast moet ook het arbeidsongeschiktheidsstelsel eenvoudiger. De fundamentele keuzes die dit vraagt brengen we nu in kaart, zodat een nieuw kabinet hier snel besluiten over kan nemen.”
Achterstand
Er worden steeds meer arbeidsongeschiktheidsbeoordelingen aangevraagd, maar er zijn niet genoeg verzekeringsartsen om iedereen te kunnen helpen. In 2026 krijgt UWV naar verwachting 40.000 meer aanvragen voor een sociaal-medische beoordeling dan UWV kan beoordelen. De achterstand wordt hierdoor ieder jaar groter.
Hersteloperatie
UWV wil in 2026 beginnen met het herstellen van te laag uitgekeerde WIA-uitkeringen door fouten in de berekening. Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft een regeling opgesteld die ervoor zorgt dat deze eenmalige financiële vergoeding geen negatieve effecten heeft op hun inkomensafhankelijke regelingen, zoals de zorg- of huurtoeslag. Naar verwachting kan UWV in de loop van 2026 starten met het uitkeren van de vergoedingen.
Dwangsommen
UWV moet binnen zestien weken een besluit nemen over een aanvraag voor een arbeidsongeschiktheidsuitkering. Lukt dat niet, dan kunnen mensen UWV in gebreke stellen. Dit kan leiden tot een bestuurlijke dwangsom. Door de groeiende achterstand in het beoordelen van aanvragen is het niet realistisch dat UWV deze termijn de komende jaren haalt. De dwangsom dient daarom niet meer het doel waar die voor bedoeld is. Om die reden worden voorbereiding getroffen om de bestuurlijke dwangsom in de WIA tijdelijk af te schaffen. Mensen kunnen wel nog steeds naar de rechter stappen als zij dat nodig achten, zodat rechtsbescherming verzekerd blijft.
Beoordelingstaken verdelen
Om meer beoordelingen uit te kunnen voeren wordt een groter deel van de taken uitgevoerd door andere professionals, zoals ook de Kamer heeft verzocht in de motie Ceder c.s. Om dit te bereiken zorgt UWV er op korte termijn voor dat HBO-professionals meer zelfstandig taken mogen gaan uitvoeren. En er wordt gewerkt aan een andere taakverdeling. Andere professionals gaan onder verantwoordelijkheid van de verzekeringsarts meer taken uitvoeren.
Tegelijkertijd start het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid samen met beroepsverenigingen en UWV een verkenning naar de toekomstige rolverdeling voor de lange termijn. Hiervoor zal in de toekomst bestaande wet- en regelgeving moeten worden aangepast, zodat sommige taken - die nu wettelijk zijn toebedeeld aan de verzekeringsartsen - ook door andere zorgprofessionals kunnen worden gedaan.