Toespraak minister president Rutte over aftreden kabinet
Mark Rutte heeft in de Tweede Kamer een korte verklaring gegeven over het aftreden van het kabinet.
Mevrouw de voorzitter,
Ik leg graag een korte verklaring af over de politieke situatie waarin wij ons bevinden.
Afgelopen vrijdag heb ik, zoals bekend, de Koning het ontslag aangeboden van het kabinet. Die beslissing was unaniem, maar is ons desondanks allemaal zwaar gevallen. En dat geldt zeker ook voor mij persoonlijk.
In deze situatie kan het kabinet besluiten verkiezingen uit te schrijven. Het is goed gebruik dat dit gebeurt nadat de Kamer in de gelegenheid is gesteld zich hierover uit te spreken.
In het coalitieakkoord is de ambitie verwoord meer grip op migratie te krijgen. Migratie is een groot en belangrijk onderwerp in Nederland. Maar ook een onderwerp waarover de meningen uiteenlopen. Dat zien we in het land. Dat zien we in deze Kamer. En we zagen het ook in het kabinet.
De afgelopen maanden is er, ondanks de verschillende opvattingen, door alle partijen heel hard gewerkt aan voorstellen om die ambitie in het coalitieakkoord te verwezenlijken. Daarbij zijn alle partijen tot het uiterste gegaan.
Maar soms is de wil om er samen uit te komen, hoe sterk ook, helaas niet voldoende. Dan blijft er geen andere mogelijkheid over dan de samenwerking te beëindigen. Die conclusie hebben de 4 partijen afgelopen vrijdag met pijn in het hart getrokken.
Ik zeg ‘met pijn in het hart’, want ondanks de soms grote onderlinge verschillen, heeft dit kabinet resultaten kunnen boeken. Grote investeringen in het onderwijs. De modernisering van de arbeidsmarkt. Het grote klimaatpakket van dit voorjaar. De toekomst van de pensioenen en het koopkrachtpakket van vorig najaar.
Het is betreurenswaardig dat we als kabinet niet verder gaan. En zo’n situatie komt nooit op een goed moment. Ook nu niet.
We staan in Nederland voor grote vraagstukken. Stikstof. De toekomst van landbouw en natuur. Maar ook de woningmarkt, het klimaat en de zorg. Het zijn thema’s die om oplossingen vragen, niet om uitstel.
Het kabinet heeft de verantwoordelijkheid om te doen wat nodig is voor Nederland. Dat is ook wat de Koning ons nu gevraagd heeft.
Uiteraard past het kabinet terughoudendheid als het gaat om nieuw beleid en wetgeving. De Kamer bepaalt welke voorstellen zij nog wil behandelen.
Maar er zijn altijd urgente thema’s die nu om besluiten vragen. Het kabinet zal dan ook, samen met de Kamer, proberen ook de komende maanden zo verstandig mogelijk beleid te voeren.
Dat geldt in ieder geval voor onze steun aan Oekraïne in hun strijd tegen de Russische agressie, de verdere aanpak in zowel het toeslagenschandaal en de gevolgen van de aardgaswinning in Groningen. Maar het is nu uiteraard allereerst aan de Kamer.
Er is de afgelopen dagen gespeculeerd over wat mij zou motiveren. En het enige antwoord is: Nederland. Mijn positie daarin is volstrekt ondergeschikt.
Gisterochtend heb ik het besluit genomen dat ik niet opnieuw beschikbaar ben als lijsttrekker van de VVD. Bij het aantreden na de verkiezingen van een nieuw kabinet zal ik de politiek verlaten. Ik heb gistermiddag mijn partijvoorzitter en de fractievoorzitters daarvan op de hoogte gesteld.
Dat is mijn persoonlijke afweging die los staat van de ontwikkelingen de afgelopen weken. Maar ik wilde u dat wel aan het begin van dit debat vertellen.
Dank u wel.