Dreigende voedselcrisis in Soedan: mogelijk grootste hongersnood van de afgelopen decennia

In Soedan dreigt extreme hongersnood. Nu is het probleem al enorm: miljoenen Soedanezen zijn chronisch ondervoed. Maar de voedseltekorten lijken nog vele malen erger te worden. Vooral door de allesverwoestende oorlog die nu 1 jaar gaande is. Nederland steunt Soedan met humanitaire hulp. Maar er is veel meer nodig om de Soedanese bevolking te helpen.

Vergroot afbeelding Mensen in Soedan op de vlucht
Beeld: ©AFP/ANP
Soedanezen op de vlucht voor het aanhoudende conflict.

Hongersnoden in de wereld

Soedan is niet het enige land waar op dit moment ernstige voedseltekorten zijn. Ook in Ethiopië, Gaza, Jemen, Somalië en Zuid-Soedan zijn de noden hoog. Al deze situaties verdienen de serieuze aandacht van de internationale gemeenschap. Maar wat er zich momenteel in Soedan ontvouwt, lijkt de grootste voedselcrisis te worden die de wereld in de afgelopen decennia heeft gezien. Dat blijkt ook uit een rapport van Clingendael (in het Engels).

De grootste voedselcrisis die de wereld in de afgelopen decennia heeft gezien.

Wat is de situatie in Soedan?

Sinds 15 april 2023 zijn er hevige gevechten tussen het Soedanese regeringsleger en de paramilitaire Rapid Support Forces. Ruim 11 miljoen mensen zijn gevlucht, binnen en buiten het land. En er lijkt nog altijd geen einde te komen aan de gevechten. Ondertussen lijdt de Soedanese bevolking onder het escalerende geweld. En de vernietiging van de voedselproductie die het met zich meebrengt.

Beide strijdende partijen maken zich schuldig aan zeer grove schendingen van mensenrechten. Zoals extreem seksueel geweld tegen meisjes en vrouwen, waaronder seksuele slavernij, etnisch gerelateerde moorden en het bewust blokkeren van hulp zoals voedsel en gezondheidszorg. Dat kost veel Soedanezen het leven. Waaronder veel kinderen.

Hoe groot is de dreigende voedselcrisis in Soedan?

De schaal van het probleem in Soedan is enorm. Het conflict heeft grote effecten op de voedselproductie. De oogsten in en rond maart vielen enorm tegen. En fabrieken waar producten worden verwerkt, zijn door het conflict verwoest of gesloten. De economie is flink afgeremd, waardoor veel Soedanezen nauwelijks inkomen hebben en voedselprijzen de pan uitrijzen.

De situatie na het oogstseizoen, zodra de voorraden opraken, kan nog veel erger worden. Mogelijk lopen al vanaf mei 18 miljoen van de 45 miljoen Soedanezen het risico van catastrofale hongersnood (de ergst mogelijke vorm van uithongering). In gebieden die het zwaarst worden getroffen door het conflict hebben mensen nu al amper een maaltijd per dag. En de eerstvolgende oogst is pas over 6 maanden. In de komende maanden dreigt een hongersnood die mogelijk aan meer dan een miljoen mensen het leven gaat kosten.

Wat doet Nederland?

De situatie in Soedan kan pas echt verbeteren als het conflict stopt. Alleen dan kan de juiste hulp worden geboden, en kan de eigen economie weer op gang komen. Daarom zet Nederland zich in internationaal verband in voor een staakt-het-vuren. Vanuit de Europese Unie (EU) steunt Nederland onderhandelingen hierover. Ook zet de EU druk op de strijdende partijen door middel van sancties.

Nederland is een relatief grote donor van humanitaire hulp aan Soedan, vooral via de Verenigde Naties (VN) en internationale niet-gouvernementele organisaties (ngo’s). Ook in de VN zet Nederland zich in voor meer internationale hulp voor Soedan. En voor sterkere inzet op het tegengaan van straffeloosheid in het land. Bijvoorbeeld via de Mensenrechtenraad, en door organisaties te steunen die schendingen van mensenrechten vastleggen.

1 jaar later: humanitaire conferentie in Parijs

Op 15 april 2024 – precies 1 jaar na het uitbreken van het conflict – organiseert Frankrijk, samen met Duitsland en de EU, een internationale conferentie voor humanitaire steun voor Soedan en buurlanden. Ook minister Schreinemacher voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking zal hierbij aanwezig zijn.

Update 15 april 2024: Nederland stelt € 10 miljoen extra beschikbaar voor noodhulp aan Soedan. Dat maakte minister Schreinemacher voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking maandag in Parijs bekend tijdens de conferentie over de humanitaire situatie in Soedan. Het geld is bestemd voor voedselhulp aan de Soedanese bevolking en gaat naar het Wereldvoedselprogramma.