Speech minister Van der Wal congres 5 jaar Nationale Bijenstrategie
Toespraak van minister Van der Wal (Natuur en Stikstof) op het congres '5 jaar Nationale Bijenstrategie', 2 november 2023.
Beste partners van de Nationale Bijenstrategie,
“Verdwaalde bomen in een grijsbruin akkerlandschap zonder begroeiing. Een handjevol mensen loopt met wattenstaafjes in de hand door een kleine fruitboomgaard. In opperste concentratie en doodse stilte drukken ze de met stuifmeel uitgeruste staafjes tegen de bomen” [einde citaat].
Klinkt grimmig hè. Dat is het ook.
Mogelijk herkenden jullie het. Dit is een scène uit de documentaire More than Honey. In deze docu gaat de regisseur op zoek naar waarom bijen wereldwijd uitsterven.
Dit gaat vooral over honingbijen en was in 2012. Maar in 2017 werd ook in Nederland de noodklok geluid na een veelbesproken onderzoek naar insectenstanden en de achteruitgang van wilde bijen en andere bestuivers.
In datzelfde jaar zijn wij gestart met de voorbereidingen van de Nationale Bijenstrategie. Waarom? Om in actie te komen voor wilde bestuivers in het algemeen en wilde bijen in het bijzonder.
Inmiddels zijn tal van partijen betrokken. Partijen vanuit alle hoeken van de samenleving. Van NGO's tot burgers, imkers, wetenschappers en bedrijven, maar ook gemeenten, provincies en waterschappen.
Met daarbinnen een speciale rol voor de ambassadeurs van de Nationale Bijenstrategie die zich extra inzetten om nog meer organisaties en mensen te mobiliseren.
Inmiddels zijn we dus een breed netwerk. En, naast de groei van bewustwording en betrokkenheid groeit ook ons aantal!
Want vandaag gaan we over de 100 deelnemers heen! Van 35 naar meer dan 100 enthousiaste partners in 5 jaar, wauw!
De afgelopen maanden is er teruggekeken op 5 jaar Nationale Bijenstrategie. Wat is er gedaan en wat is er bereikt. Daar is een rapport voor opgesteld en dat is vandaag gepubliceerd en ik heb de eer om dit aan jullie te mogen laten zien! Dit is het geworden!
Ook in Europa zijn we een voorbeeld wat dat betreft. Nederland was een van de eerste landen met een Nationale Bijenstrategie.
Je leest in het rapport dat onze samenwerking en initiatieven al veel vruchten hebben afgeworpen. Dat zie ik ook echt. Hoe iedereen op zijn eigen manier bijdraagt. Zoals door het aanleggen en beheren van groenzones om bestuivers te ondersteunen. Dat is natuurinclusief! Daar ben ik trots op!
Maar we zijn er nog niet. Zoals jullie weten is het monitoren van wilde bijen lastig. Maar om trends goed in kaart te brengen hebben we cijfers nodig. En daar zit de angel, want daar schort het aan. We hebben meer kennis nodig om beter te kunnen meten. Dat is een heel belangrijk ontwikkelpunt dat we aan het onderzoeken zijn.
Waarom? Omdat bijen en andere bestuivers essentieel zijn voor ons ecosysteem en onze biodiversiteit. Een vermindering van bestuivers betekent dat veel plantensoorten mogelijk zullen verdwijnen, samen met andere organismen die direct of indirect van hen afhankelijk zijn. Het vergroenen van onze leefomgeving levert daarnaast een positieve bijdrage aan klimaatverandering en hittestress in de steden.
Bestuivers leveren ook een belangrijke bijdrage aan onze voedselproductie. Zoals velen van jullie waarschijnlijk al weten wordt er geschat dat zonder bestuivers de productie in de Nederlandse fruit- en groenteteelt daalt met 700 miljoen per jaar! En ik zag dat ongeveer €15 miljard van de jaarlijkse Europese landbouwproductie kan worden toegeschreven aan bestuivers.
Het hangt dus allemaal met elkaar samen. Dit zijn niet mijn woorden. Deze conclusie trok Koos Biesmeijer namens Naturalis op 5 juni 2017 al. Maar sinds ik minister voor Natuur en Stikstof ben is het wel iets waar ik mij keihard voor inzet.
In andere zalen waar ik het heb over het belang van onze biodiversiteit en bestuivers, zie ik nu sommige gezichten glazig kijken. Maar hier niet.
Omdat jullie weten dat bijen ons heel veel kunnen vertellen over de staat van onze natuur en biodiversiteit! Daarom is het dus belangrijk dat we door gaan. En dat we groeien. Dat we kleinere initiatieven met elkaar verbinden en komen tot grotere acties met veel impact.
Daarom gaan we aanbevelingen uitwerken. Zoals hoe we regionale bijenlandschappen kunnen ondersteunen en een goed monitoringssysteem kunnen opzetten zodat we het effect van maatregelen kunnen meten en monitoren. Daar wordt deze bijeenkomst vandaag al voor benut.
Het beleid dat daar uit voortkomt is aan een nieuw Kabinet om uit te voeren, maar ik wil hier wel benadrukken dat ik het belangrijk vind dat we deze inspanning verder brengen en ons in de toekomst blijven inzetten voor bestuivers. Daarbij reken ik ook op jullie!
Nogmaals dank voor jullie inzet en veel succes!