Huisvesting statushouders

Gemeenten zorgen voor woonruimte statushouders

Gemeenten moeten zorgen voor passende woonruimte voor statushouders. De Rijksoverheid bepaalt elk half jaar hoeveel statushouders een gemeente onderdak moet bieden (taakstelling). Grotere gemeenten moeten meer statushouders woonruimte bieden dan kleinere gemeenten. Gemeenten kiezen zelf welke huisvesting ze aanbieden: bijvoorbeeld een sociale huurwoning, een tijdelijke woonvorm of een gedeelde woning. Gemeenten kunnen statushouders met voorrang een sociale huurwoning toewijzen als dat in de lokale huisvestingsverordening staat.

Het Rijk ondersteunt gemeenten met subsidies, advies en handreikingen om sneller huisvesting voor statushouders te realiseren.

Kabinet moedigt statushouders aan zelf woonruimte te vinden

Een statushouder kan ook zelf woonruimte zoeken. Bijvoorbeeld via familie, vrienden een werkgever, of door een woning te delen. Een statushouder kan 3 maanden bij vrienden, familie of een gastgezin verblijven met behoud van weekgeld en medische zorg. Ze kunnen hiervoor de logeerregeling van het Centraal orgaan Opvang asielzoekers (COA) gebruiken als ze aan de voorwaarden voldoen.   

Maatregelen om statushouders sneller in gemeenten te huisvesten

Het kabinet ondersteunt gemeenten met verschillende maatregelen voor snellere huisvesting:

• Eenmalig bedrag voor gemeenten voor woningdelen en tijdelijk onderdak voor statushouders
  Het kabinet biedt gemeenten in 2025 € 30.000 euro voor elke statushouder in de asielopvang die zij onzelfstandige woonruimte of tijdelijk onderdak bieden. Een onzelfstandige woonruimte heeft een gemeenschappelijke keuken, badkamer en toilet. Bij tijdelijk onderdak gaat het bijvoorbeeld om verblijf in een hotel.
  Dit is geregeld in de Regeling stimuleren uitstroom vergunninghouders 2025 (HAR+). De voorwaarden voor de subsidie staan in de Handreiking Regeling stimuleren uitstroom vergunninghouders uit de asielopvang 2025. Deze maatregel is volgens het kabinet noodzakelijk om de volle asielopvangcentra te ontlasten.
• Meer tijdelijke woonruimte realiseren (doorstroomlocaties)
  Het kabinet wil dat gemeenten meer doorstroomlocaties realiseren om statushouders te huisvesten. Statushouders kunnen verblijven in doorstroomlocaties in of vlakbij de gemeente waar ze gaan wonen. Ze kunnen daarvoor huur of een gebruiksvergoeding betalen en beginnen met inburgeren.
  Gemeenten kunnen € 60 per dag subsidie krijgen voor elke plek voor statushouders in doorstroomlocaties. En subsidie voor de kosten om een pand hiervoor om te bouwen (transitiekosten). Dat is geregeld in de Bekostigingsregeling huisvesting vergunninghouders in doorstroomlocaties.
  Gemeenten krijgen maximaal 1 jaar geld om een statushouder te huisvesten. Als statushouders langer in een doorstroomlocatie blijven, krijgen gemeenten daarvoor geen geld meer van het Rijk. Als statushouders een woning vinden en de gemeente nieuwe statushouders plaatst, ontvangt de gemeente opnieuw voor maximaal 1 jaar geld. Gemeenten kunnen hier maximaal 3 jaar gebruik van maken.

Plannen kabinet huisvesting statushouders

Het kabinet wil dat statushouders niet langer met voorrang een sociale huurwoning krijgen alleen omdat zij een asielvergunning hebben. Statushouders die zich inschrijven voor een sociale huurwoning hebben dan net als andere woningzoekenden een wachttijd voor een woning. Ze kunnen ook woonruimte huren, een woning delen of tijdelijk intrekken bij familie of vrienden.

Het kabinet heeft het wetsvoorstel verbod voorrang vergunninghouders op 3 oktober 2025 naar de Tweede Kamer gestuurd. De Raad van State heeft advies uitgebracht op het voorstel.

Het kabinet wil gemeenten niet meer verplichten om statushouders te huisvesten. Het werkt aan een nieuw systeem voor opvang en huisvesting.