Meer toezicht in de bouw via de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb)
Bewoners en gebruikers willen kwalitatief goede gebouwen. Bijvoorbeeld met een goede brandveiligheid en een laag energieverbruik. De overheid wil meer toezicht en controle in de bouw, zodat bouwers zich aan de geldende regels houden. De wet Kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) gaat hiervoor zorgen.
Het nieuwe stelsel geldt eerst alleen voor bouwwerken in de laagste gevolgklasse. Dit zijn bijvoorbeeld eengezinswoningen en kleinere bedrijfspanden. Dat geeft alle betrokken partijen de kans om ervaring op te doen met de nieuwe werkwijze voor toezicht in de bouw.
Status: Wkb is vanaf 2024 ingegaan (in stappen)
De Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) is vanaf 1 januari 2024 ingegaan. De veranderingen gaan in stappen.
De veranderingen uit de Wkb gelden (naar verwachting) tot en met 2028 alleen voor nieuwbouw van eenvoudige bouwwerken. Dit zijn bijvoorbeeld eengezinswoningen en kleinere bedrijfspanden. Daarna volgen de andere bouwwerken en verbouwingen. Hierdoor kunnen bouwbedrijven en gemeenten stap voor stap ervaring opdoen met het nieuwe toezicht in de bouw.
Doel: minder gebreken bij nieuwbouw en verbouw
Het kabinet wil dat bouwbedrijven de kwaliteit van hun werk beter controleren. Zo kan de bouwkwaliteit van gebouwen verbeteren door minder bouwfouten en gebreken. Bijvoorbeeld constructiefouten, brandonveilige situaties, onvoldoende isolatie of een slecht functionerende ventilatie. Ook hoeven bouwbedrijven minder kosten te maken voor het herstel van bouwfouten. En het werk van onafhankelijke controleurs (kwaliteitsborgers) wordt makkelijker en sneller, omdat de bouwers zelf al veel gecontroleerd hebben.
Nieuwe wet: strenger bouwtoezicht en een betere aansprakelijkheidsregeling
Het kabinet voert een nieuw stelsel van kwaliteitsborging in. Dit zijn de 5 belangrijkste veranderingen:
- Onafhankelijke kwaliteitsborgers controleren of een gebouw voldoet aan de wettelijke technische eisen. Dit doen zij tijdens het ontwerp en op de bouwplaats. Deze controleurs heten kwaliteitsborgers.
- De aannemer is verantwoordelijk voor de gevolgen van alle gebreken in de bouw die hij zelf veroorzaakt heeft. Als er gebreken zijn, dan kan de klant de aannemer dwingen om de fouten te repareren. Ook als de klant deze fouten pas later ontdekt.
- De aannemer moet de klant laten weten of en hoe hij zich heeft verzekerd tegen faillissement en risico's op schade en gebreken.
- Klanten kunnen, net als in de huidige situatie, 5% van het bouwbedrag (aanneemsom) parkeren bij de notaris. Nu gaat dit bedrag automatisch naar de aannemer als het gebouw klaar is. Na invoering van de Wkb keert de notaris het geld aan de aannemer uit, wanneer de klant aangeeft dat alle gebreken zijn verholpen.
-
Wanneer de kwaliteitsborger of de gemeente een probleem ziet, kan de gemeente de bouw stilleggen.
Bouwen en verbouwen onder kwaliteitsborging - waar moet u als opdrachtgever rekening mee houden
Bent u van plan iets te laten bouwen of verbouwen, zoals een woning of een bedrijfspand?
Dan wilt u natuurlijk dat dit goed gebeurt. Het is belangrijk dat de afspraken worden nagekomen
en het eindresultaat voldoet aan uw wensen en aan de landelijke bouwregelgeving.
De overheid waarborgt het voldoen aan de bouwregelgeving door middel van de Wet
kwaliteitsborging voor het bouwen. Hierbij wordt gekeken of de bouw voldoet aan de wettelijke
eisen en of de aannemer het project goed heeft opgeleverd.
U, als initiatiefnemer, moet ervoor zorgen dat de juiste informatie op tijd wordt aangeleverd aan
de gemeente. Het is dus van belang om elke stap goed te volgen en informatie aan te leveren
wanneer dat nodig is. Uw architect, adviseur of aannemer kunt u hierbij helpen. Het is van
belang dat u vooraf hierover afspraken met hen maakt, zodat zij de benodigde tekeningen en
berekeningen voor u kunnen maken.
Dit is hoe het werkt: Wanneer u iets wilt laten bouwen of verbouwen, gaat u op zoek naar een
aannemer en een architect of adviseur. De architect zal een ruimtelijk ontwerp maken en met dit
ontwerp vraagt u een vergunning omgevingsplanactiviteit aan bij de gemeente. De gemeente
toetst of het uiterlijk, de afmetingen en het gebruik van uw plan voldoen aan het omgevingsplan.
Ook kijkt de gemeente of er specifieke risico’s en aandachtspunten zijn bij de bouw.
Als u de vergunning heeft gekregen, zet u de opdracht tot uitwerking van de bouw in gang en
schakelt u een onafhankelijke kwaliteitsborger in. Op basis van uw bouwplan maakt de
kwaliteitsborger samen met de aannemer een zogenoemd borgingsplan. Hierin staat welke
controles allemaal moeten worden uitgevoerd en welke informatie na afloop beschikbaar moet
zijn.
U verzamelt een beschrijving van het bouwplan, het borgingsplan en de gegevens van de
kwaliteitsborger en doet daarmee via het omgevingsloket een bouwmelding bij de gemeente.
Als alle informatie bij de gemeente is aangeleverd en akkoord is, kan de bouw vier weken later
van start gaan.
Tijdens de bouw kijkt de kwaliteitsborger mee of alles aan de regels voldoet. Is dit niet het geval,
dan rapporteert hij dit aan u en aan de aannemer. Als alles goed is verlopen en eventuele
fouten zijn hersteld, stuurt u de tekeningen en berekeningen van de gerealiseerde bouw, samen
met de verklaring van de kwaliteitsborger dat de bouw aan de regels voldoet, op als
gereedmelding naar de gemeente.
Na de gereedmelding heeft de gemeente twee weken de tijd om het dossier te beoordelen. In
de tussentijd mag u uw nieuwe bouwwerk nog niet gaan gebruiken, bijvoorbeeld door er te gaan
wonen.Wel mag in die periode de keuken worden geplaatst, sanitair worden afgemonteerd,
behangen en geschilderd. Gaat u in deze periode zelf nog grotere, aanvullende,
bouwwerkzaamheden uitvoeren, bijvoorbeeld omdat uw woning casco is opgeleverd, dan
moeten ook die nog gecontroleerd worden. Let er op dat u hier afspraken over moet maken met
de kwaliteitsborger.
De aannemer, architect en de kwaliteitsborger zorgen zo samen met u voor een veilig en
gezond bouwwerk en een succesvol project.
Kijk voor meer informatie op de website van het Informatiepunt Leefomgeving. U vindt daar ook
onze helpdesk.
Bouwen onder kwaliteitsborging - Een stappenplan voor (kleine) aannemers en consumenten
In 2024 treden de Omgevingswet en de wet Kwaliteitsborging voor het bouwen in werking. Wilt u in 2024 gaan bouwen of verbouwen? Dan moet u de volgende stappen nemen voordat de bouw kan beginnen.
Stap 1: U zoekt een architect, adviseur of aannemer om samen uw bouwplannen uit te voeren.
Of misschien gaat u zelf bouwen. In alle gevallen is het van belang dat u eerst nagaat of u een omgevingsvergunning nodig heeft voor uw bouwplan.
Dat kan via de website Omgevingsloket.nl.
Stap 2: Als u een vergunning nodig heeft moet u aangeven hoe uw bouwplan eruitziet en waar u het uiteindelijke bouwwerk voor wil gebruiken. De gemeente toetst uw plannen aan het omgevingsplan en kijkt of het binnen de omgeving past.
Stap 3: Als uw bouwplan valt onder de zogeheten gevolgklasse 1 dan moet u voor u kunt gaan bouwen een onafhankelijke kwaliteitsborger inschakelen. Deze kwaliteitsborger kijkt of uw bouwplan aan de regels voldoet.
Hij legt vast wat de risico’s zijn en welke maatregelen moeten worden genomen om te zorgen dat uw bouwplan uiteindelijk aan de regels voldoet. U kunt een kwaliteitsborger vinden op Omgevingsloket.nl
Bij gevolgklasse 1 moet u denken aan woningen, verbouw of nieuwbouw, en eenvoudige bedrijfsgebouwen.
Of uw bouwproject onder gevolgklasse 1 valt kunt u ook via Omgevingsloket.nl nagaan.
De kwaliteitsborger maakt een risicobeoordeling en legt controlemaatregelen vast in een zogenoemd borgingsplan. Met dit borgingsplan moet u, uw architect, adviseur of aannemer via het Omgevingsloket.nl een bouwmelding doen bij de gemeente. Bij de melding geeft u ook aan welke kwaliteitsborger u heeft gecontracteerd.
Let op: de bouwmelding moet uiterlijk 4 weken voor u met de bouw start bij uw gemeente binnen zijn. Tijdens het bouwen of verbouwen zal de kwaliteitsborger de bouw controleren.
Hij of zij kijkt of alles volgens de bouwtechnische regels verloopt. Als eventuele afwijkingen zijn aangepast, het bouwproject klaar is én aan alle regels voldoet, stelt de kwaliteitsborger een verklaring op.
Stap 4: Als het bouwproject klaar is en aan de regels voldoet, stelt de kwaliteitsborger een verklaring op. Deze verklaring stuurt u samen met het dossier dat de aannemer heeft gemaakt als gereedmelding naar de gemeente.
Stap 5: Twee weken na deze melding mag u het nieuwe project in gebruik nemen.