Overheid stimuleert nuttige toepassingen van restwarmte

Restwarmte is warmte die vrijkomt bij (industriële) processen en niet opnieuw in het proces gebruikt wordt. Deze warmte kan ingezet worden om gebouwen en tuinbouwkassen te verwarmen. Dit is een milieuvriendelijke en CO2-neutrale manier van verwarmen. Om het gebruik van restwarmte te vergroten stimuleert de overheid nuttige toepassingen van restwarmte.

Restwarmte om te verwarmen

Restwarmte komt beschikbaar vanuit de industrie, datacenters en andere bedrijven, zoals condenswarmte van koel- en vrieshuizen en koelingen van supermarkten. Zij lozen de warmte nu vaak op het oppervlaktewater en in de lucht. Een deel van de restwarmte kan worden gebruikt voor de verwarming van woningen, gebouwen en kassen. Dit zorgt ervoor dat dezelfde warmte niet met fossiele brandstof of met duurzame bronnen hoeft te worden opgewekt.

Warmtetransport via een warmtenetwerk

Om restwarmte op de juiste plek te brengen is een warmtenetwerk (stadsverwarming) nodig. Dat geldt ook voor andere bronnen zoals bio-energie, aardwarmte en warmtepompen. Meerdere bronnen kunnen worden aangesloten op hetzelfde warmtenet. De temperatuur van het net is daarbij belangrijk. De temperatuur van restwarmte is afhankelijk van het proces waaruit de warmte vrijkomt. Voor datacenters ligt de temperatuur rond de 30 graden. Bij de raffinage kan de restwarmte een temperatuur hebben van 90 graden. In de WarmteAtlas Nederland is het warmteaanbod in Nederland te zien. Meer informatie over de toepassing en duurzaamheid van restwarmte is te vinden op de website van het Expertise Centrum Warmte.

Stimulering van het gebruik van restwarmte

De overheid stimuleert het gebruik van restwarmte. In de brief van minister Wiebes van 20 december 2019 aan de Tweede Kamer staat dat restwarmte verder gestimuleerd wordt door voor restwarmte een ‘ophaalrecht’ op te nemen in de nieuwe Warmtewet. Daarmee krijgen warmtebedrijven een relatief goedkope bron van warmte beschikbaar om via hun warmtenet aan hun afnemers te leveren. Daarnaast wordt de subsidieregeling Stimulering Duurzame Energieproductie (SDE+) uitgebreid met technieken die de uitstoot van CO2 verminderen. Benutting van restwarmte kan daarmee vanaf 2020 mogelijk ook subsidie krijgen.

Nieuwbouweisen vanaf 1 januari 2021 ook voor restwarmte

Nieuwe gebouwen moeten vanaf 1 januari 2021 voldoen aan strengere eisen voor energiegebruik: de Bijna Energieneutrale Gebouw Eisen (BENG-eisen). Vanaf 1 januari 2021 mogen nieuwe gebouwen gebruik maken van restwarmte en -koude om aan de BENG-eisen te voldoen. Deze nieuwe regels en mogelijkheden zorgen ervoor dat een nieuw gebouw straks energiezuiniger is.

Restwarmte is, zou je kunnen zeggen, de bron van de toekomst en dat betekent ook dat
restwarmte overal is. De enige truc is nu dat we die restwarmte gaan vangen en gaan hergebruiken.

Nederland werkt aan een toekomst met duurzame energie.
In deze serie laten we je de nieuwe energiebronnen zien.
Welke bronnen worden echt belangrijk in de toekomst? Vandaag: restwarmte.

We zijn te gast bij Mijnwater.
Zij leveren via een circulair energienetwerk duurzame energie, warmte en koelte aan
kantoren, bedrijfspanden en woningen.

Mijnwater koppelt verschillende bronnen van duurzame energie.
Je kunt dan denken aan windenergie en restwarmte.
In verschillende sectoren verspreid over heel Nederland
komt warmte vrij uit installaties of processen.

Als die warmte niet meer gebruikt kan worden
in het eigen bedrijf spreken we over restwarmte.
Vaak wordt die restwarmte geloosd maar het kan ook
gebruikt worden in bijvoorbeeld de glastuinbouw of
voor het verwarmen van gebouwen.

Zo kan restwarmte bijdragen aan een klimaatneutrale
warmtevoorziening voor de gebouwde omgeving.
Bij industriële processen komt heel veel warmte vrij
maar ook vanuit datacenters en koel- en vrieshuizen.
De warmte die hier bij vrij komt is dus
heel goed te gebruiken voor andere toepassingen.
De overheid stimuleert het gebruik van restwarmte.

Er wordt door regio's en gemeenten gekeken
naar beschikbare restwarmtebronnen en
hoe die zo goed mogelijk gebruikt kunnen worden.

De voordelen van het gebruik van restwarmte
zijn uiteraard dat het volledig CO2 vrij is.
Die restwarmte zouden we normaal gewoon
in de lucht spuiten en nu gaan we
hem gebruiken om op een later moment of
op hetzelfde moment de warmte ergens anders af te leveren.
En dat is het unieke in Nederland dat we via warmtenetten, 
door het aanleggen van warmtenetten kunnen we alle bronnen
van warmte die er zijn, bijvoorbeeld uit de supermarkt,
allemaal aan elkaar knopen en met elkaar uitwisselen.

Restwarmte in Nederland heeft een enorme potentie.
Er zijn berichten dat er ongeveer 100 petajoule
aan warmte over is in Nederland dat gebruikt kan
worden in warmtenetten en een van de
gedachten erbij is, is dat die warmte ook lange termijn
beschikbaar is.

Denk bijvoorbeeld aan een supermarkt die producten moet koelen.
Dat zal in de lengte van dagen nodig zijn voor
de goede voedselvoorziening en dus zal die
warmte ook altijd beschikbaar blijven en
die is ook 24/7 beschikbaar.

Zoals het hier in Heerlen gebeurt is niet alleen
dat je warmte verplaatst en restwarmte verplaatst
maar je kunt je ook voorstellen dat in de zomer,
en zeker de afgelopen zomer was het heel warm in huizen,
dat je jouw huis kunt koelen met zo'n net want
dan komt er ook warmte uit jouw huis
en ook die wordt weer hergebruikt en
ook dat is restwarmte.

Het gebruik van restwarmte wordt door de overheid
enorm gestimuleerd omdat het natuurlijk een hele
duurzame manier is van huizen verwarmen.
En bedrijven worden gestimuleerd

om restwarmte in te zetten en om
warmtenetten aan te leggen
en om te innoveren, het koppelen van meerdere bronnen van restwarmte
op één warmtenet en het regelen daarvan.

Maar ook stimuleert de overheid de nieuwe modellen
om restwarmte bij de burgers te krijgen.
Bijvoorbeeld door het introduceren van coöperaties
of andere manieren van besturen van je warmtenet
en dat veel meer in handen van burgers te geven.

Meer weten?
Kijk op rijksoverheid.nl.

Bekijk ook andere technieken van duurzame energie.